کتاب حقوق و قوانین برنامه ریزی شهری

معرفی کتاب حقوق و قوانین برنامه ریزی شهری

کتاب الکترونیکی «حقوق و قوانین برنامه‌ریزی شهری (شهر برای همه)» نوشتهٔ علی حیدری و منتشرشده توسط سازمان مطالعه و تدوین کتب دانشگاهی در علوم اسلامی و انسانی (سمت)، اثری تخصصی در حوزهٔ جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری است که به بررسی مبانی حقوقی و قانونی مدیریت شهرها در ایران می‌پردازد. این کتاب به‌ویژه برای دانشجویان و علاقه‌مندان به برنامه‌ریزی شهری و حقوق شهری تدوین شده است و به مباحثی چون حقوق شهروندی، ساختار اجرایی مدیریت شهری و ضوابط ساخت‌وساز می‌پردازد. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب حقوق و قوانین برنامه ریزی شهری

این کتاب با تمرکز بر حقوق و قوانین برنامه‌ریزی شهری، تصویری جامع از ساختار حقوقی مدیریت شهرها در ایران ارائه می‌دهد. اثر حاضر بر اساس سرفصل‌های جدید دروس دانشگاهی رشته‌های جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری تدوین شده و تلاش دارد ضمن پوشش قوانین و مقررات جاری، به نیازهای علمی و کاربردی دانشجویان و فعالان حوزهٔ مدیریت شهری پاسخ دهد. کتاب در ده فصل، مفاهیم پایه‌ای همچون تعریف شهر، حقوق شهروندی، ساختار اجرایی و تشکیلات برنامه‌ریزی شهری، ضوابط ساخت‌وساز، منطقه‌بندی، تغییر کاربری، بازآفرینی شهری و تخلفات ساختمانی را بررسی می‌کند. نویسنده با استناد به قوانین، آیین‌نامه‌ها و مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری، تلاش کرده است تا ضمن ارائهٔ مباحث نظری، به جنبه‌های عملی و اجرایی نیز بپردازد. این کتاب علاوه بر جامعهٔ دانشگاهی، برای کارشناسان، مدیران شهری و علاقه‌مندان به مباحث حقوق شهری نیز قابل استفاده است.

خلاصه کتاب حقوق و قوانین برنامه ریزی شهری

این کتاب با مروری بر مفاهیم پایه‌ای حقوق و قانون، جایگاه حقوق برنامه‌ریزی شهری را در میان شاخه‌های حقوق عمومی و خصوصی تبیین می‌کند. سپس به ساختار اجرایی مدیریت شهری در ایران می‌پردازد و نقش نهادهایی مانند وزارت راه و شهرسازی، وزارت کشور، شورای عالی شهرسازی و معماری، شهرداری‌ها و شوراهای اسلامی شهر را در فرآیند برنامه‌ریزی و اجرای طرح‌های توسعه شهری تشریح می‌کند. بخش مهمی از کتاب به حقوق شهروندی و اهمیت رعایت آن در طرح‌های توسعه شهری اختصاص یافته و به موضوعاتی چون حق بر شهر، حقوق گروه‌های آسیب‌پذیر (کودکان، زنان، سالمندان و توان‌خواهان) و جایگاه عدالت اجتماعی در برنامه‌ریزی شهری می‌پردازد. در ادامه، ضوابط و مقررات مربوط به محدوده و حریم شهر، اصول مکان‌یابی کاربری‌های شهری، تفکیک و آماده‌سازی اراضی، منطقه‌بندی و تراکم ساختمانی، تغییر کاربری اراضی و مقررات ساخت‌وساز بررسی می‌شود. همچنین، مباحثی مانند بازآفرینی شهری، ساماندهی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد، و نحوهٔ برخورد با تخلفات ساختمانی و نقش کمیسیون‌های تخصصی در این زمینه مطرح شده است. کتاب با ارائهٔ نمونه‌هایی از قوانین و مقررات کشورهای توسعه‌یافته، امکان مقایسه و تحلیل تطبیقی را نیز فراهم می‌کند.

چرا باید کتاب حقوق و قوانین برنامه ریزی شهری را خواند؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و کاربردی، به بررسی جامع قوانین و مقررات برنامه‌ریزی شهری در ایران می‌پردازد و ضمن تبیین ساختارهای اجرایی و حقوقی، به دغدغه‌های روزمرهٔ مدیران، کارشناسان و دانشجویان حوزهٔ شهرسازی پاسخ می‌دهد. آشنایی با حقوق شهروندی، ضوابط ساخت‌وساز، منطقه‌بندی و نحوهٔ مدیریت تخلفات ساختمانی از جمله دستاوردهای مطالعهٔ این اثر است. همچنین، کتاب با ارائهٔ مثال‌ها و مستندات قانونی، امکان استفادهٔ عملی در تصمیم‌گیری‌های شهری را فراهم می‌کند.

خواندن کتاب حقوق و قوانین برنامه ریزی شهری را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران رشته‌های جغرافیا، برنامه‌ریزی شهری، شهرسازی و حقوق شهری مناسب است. همچنین، کارشناسان و مدیران شهری، اعضای شوراهای شهر، شهرداران و فعالان حوزهٔ مدیریت شهری که با مسائل حقوقی و قانونی شهر سروکار دارند، می‌توانند از این اثر بهره‌مند شوند. برای کسانی که به دنبال درک ساختار حقوقی و اجرایی مدیریت شهرها و حل مسائل مرتبط با کاربری اراضی، ساخت‌وساز و حقوق شهروندی هستند، این کتاب راهگشا خواهد بود.

فهرست کتاب حقوق و قوانین برنامه ریزی شهری

- فصل اول: کلیات به مفاهیم پایه‌ای مانند تعریف شهر، حقوق و قانون، منابع حقوق برنامه‌ریزی شهری و ساختار اجرایی مدیریت شهری در ایران می‌پردازد. - فصل دوم: حقوق شهروندی در سیمای طرح‌های توسعه شهری حقوق شهروندی، حق بر شهر، حمایت از گروه‌های آسیب‌پذیر و مقایسه با نظام‌های حقوقی کشورهای توسعه‌یافته را بررسی می‌کند. - فصل سوم: بازشناخت محدوده و حریم شهر به تعریف و اهمیت محدوده و حریم شهر، تغییرات و تداخلات آن‌ها و نقش آن‌ها در مدیریت شهری می‌پردازد. - فصل چهارم: ضوابط مکان‌یابی کاربری‌های شهری اصول و ضوابط مکان‌یابی انواع کاربری‌های شهری مانند مسکونی، تجاری، آموزشی، درمانی و صنعتی را شرح می‌دهد. - فصل پنجم: تفکیک، افراز و آماده‌سازی اراضی به انواع اراضی شهری، اسناد مالکیت، ضوابط تفکیک و افراز و آماده‌سازی اراضی و محدودیت‌های قانونی آن‌ها می‌پردازد. - فصل ششم: منطقه‌بندی و تراکم مفهوم منطقه‌بندی، ضوابط تراکم ساختمانی، سرانه‌های مسکونی و فضای باز و مقررات بلندمرتبه‌سازی را بررسی می‌کند. - فصل هفتم: تغییر کاربری؛ بایدها و نبایدها مفهوم تغییر کاربری، سازوکارهای اجرایی و موازین قانونی تغییر کاربری اراضی و ساختمان‌ها را تحلیل می‌کند. - فصل هشتم: احداث بنا در پرتو قوانین و مقررات مقررات ملی ساختمان، صدور پروانه، تکالیف قانونی مالک و شهرداری و مقررات ساخت‌وساز در کاربری‌های مختلف را توضیح می‌دهد. - فصل نهم: کاربست قوانین و مقررات در بازآفرینی شهری به بازآفرینی بافت‌های فرسوده، ضوابط حمایتی و تشویقی نوسازی و مقررات خدمات زیربنایی می‌پردازد. - فصل دهم: تخلفات ساختمانی انواع تخلفات ساختمانی، نظام کنترل ساخت‌وساز، کمیسیون ماده ۱۰۰ و موانع حقوقی اجرای ضوابط شهری را بررسی می‌کند. ضمائم: دستورالعمل‌ها، کتابنامه و واژه‌نامه.

بخشی از کتاب حقوق و قوانین برنامه ریزی شهری

«یکی از ابزارهای اساسی تنظیم رابطةٔ بین شهروندان با یکدیگر و با دولت، قانون است. شهر در مقام پدیده‌ای پیچیده و چندلایه - که دارای رشد شتابانی است - نمی‌تواند بدون تکیه بر قانون به حیات خود ادامه دهد. از سوی دیگر پایه و اساس هرگونه اقدام اجرایی در شهر، شناخت حقوق شهروندان است. حقوق شهروندان یعنی امتیاز و توانایی‌ای که افراد در برابر دیگران دارند و قانون آن را به رسمیت شناخته است. بدین ترتیب حقوق و قوانین برنامه‌ریزی شهری مجموعه ضوابط و مقرراتی است که مناسبات میان شهروندان و ادارات شهری را تنظیم می‌کند و حقوق و تکالیف قانونی مربوط به شهرداری، شورای شهر و سایر دستگاه‌های اجرایی را مشخص می‌نماید. مباحث حقوق و قوانین برنامه‌ریزی شهری همواره در کانون درس‌های رشتهٔ جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری قرار داشته و از اساسی‌ترین موضوعاتی است که دانشجویان و دانش‌آموختگان این رشته با آن همراه هستند. دربارهٔ حقوق و قوانین برنامه‌ریزی شهری کتاب‌های پرارج دیگری در فضای نشر کشور وجود دارد؛ اما بیشتر آن‌ها با توجه به الزامات و بایسته‌های رشتهٔ حقوق نگاشته شده‌اند و با توجه به انبوه اصطلاحات حقوقی، یادگیری آن‌ها برای دانشجویان جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دشوار است. اساسی‌ترین وجه تمایز این اثر با سایر آثار، هم‌آوایی آن با سرفصل جدید درس «حقوق و قوانین برنامه‌ریزی شهری» در مقطع کارشناسی و سرفصل جدید درس «قوانین و مقررات توسعهٔ شهری در ایران» در مقطع کارشناسی ارشد است. بر این اساس بهره‌مندی از جدیدترین قوانین و مقررات برنامه‌ریزی شهری و پاسخ‌گویی کاربردی به نیازمندی علمی دانشجویان جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری از دیگر وجوه تفاوت کتاب با سایر آثار است.»