کتاب متن کاوی دستی آیات قرآن

معرفی کتاب متن کاوی دستی آیات قرآن

کتاب الکترونیکی «متن‌کاوی دستی آیات قرآن کریم: بررسی پدیده آب و مفاهیم انتزاعی مرتبط در قرآن» نوشتهٔ گلبرگ عزیزپور و منتشرشده توسط ناشر کتاب‌های دانشگاهی، پژوهشی است که با رویکردی تحلیلی به بررسی جایگاه آب و مفاهیم انتزاعی وابسته به آن در قرآن می‌پردازد. این اثر با بهره‌گیری از روش متن‌کاوی و تحلیل معناشناختی، تلاش دارد تا شبکه‌ای از معانی و کاربردهای آب را در آیات قرآن استخراج و دسته‌بندی کند. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب متن کاوی دستی آیات قرآن

این کتاب به بررسی جامع پدیدهٔ آب در قرآن و مفاهیم انتزاعی مرتبط با آن می‌پردازد و با رویکردی معناشناختی و متن‌کاوانه، تلاش می‌کند تا ساختار معنایی و شبکهٔ ارتباطی واژگان مرتبط با آب را در متن قرآن شناسایی کند. پژوهش حاضر با الهام از نظریات معناشناسی ایزوتسو و بهره‌گیری از روش‌های داده‌کاوی دستی، آیات مرتبط با آب را استخراج و خوشه‌بندی می‌کند تا روند تحول معنایی، کاربردهای استعاری و نقش آب در ساختار مفهومی قرآن را نشان دهد. کتاب در دوره‌ای نوشته شده که توجه به تحلیل‌های داده‌محور و روش‌های نوین زبان‌شناسی در مطالعات قرآنی رو به افزایش است. نویسنده با ارائهٔ درخت موضوعی و خوشه‌های معنایی، تصویری از پیوستگی و انسجام مفهومی آیات قرآن دربارهٔ آب ارائه می‌دهد و نشان می‌دهد که چگونه مفاهیم انتزاعی مانند حیات، طهارت، رحمت و عذاب با پدیدهٔ آب درهم‌تنیده شده‌اند. این اثر علاوه بر تحلیل معنایی، به پیشینهٔ پژوهش‌های مشابه و روش‌های مختلف تفسیر و تحلیل قرآن نیز اشاره دارد و جایگاه پژوهش حاضر را در میان آن‌ها مشخص می‌کند.

خلاصه کتاب متن کاوی دستی آیات قرآن

کتاب «متن‌کاوی دستی آیات قرآن کریم: بررسی پدیده آب و مفاهیم انتزاعی مرتبط در قرآن» با جمع‌آوری و تحلیل ۲۵۹ آیهٔ مرتبط با آب، به دنبال کشف شبکهٔ معنایی و مفهومی آب در قرآن است. نویسنده ابتدا تمام آیات مرتبط با پدیده‌های آبی را استخراج و نمایه‌گذاری می‌کند. سپس با خوشه‌بندی این آیات، موضوعات اصلی مانند نزول آب، ابر، باران، نوشیدن آب، جریان آب، دریا، طهارت، و کاربردهای استعاری آب را شناسایی و دسته‌بندی می‌کند. در این روند، مفاهیم انتزاعی همچون حیات، پاکی، عذاب، نعمت، و حتی وهم و سراب، در ارتباط با آب بررسی می‌شوند. کتاب نشان می‌دهد که آب در قرآن تنها یک پدیدهٔ طبیعی نیست، بلکه حامل معانی گسترده‌ای است که به مفاهیم معنوی و انتزاعی پیوند خورده‌اند. تحلیل‌ها بر اساس سیاق آیات، همنشینی واژگان و تحول معنایی آن‌ها انجام می‌شود تا نقش آب در انتقال پیام‌های الهی و ساختاردهی به مفاهیم کلیدی قرآن روشن شود. نویسنده با ارائهٔ درخت موضوعی و خوشه‌های معنایی، تلاش می‌کند تا انسجام درونی و شبکهٔ ارتباطی مفاهیم مرتبط با آب را در متن قرآن آشکار کند.

چرا باید کتاب متن کاوی دستی آیات قرآن را خواند؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و داده‌محور، به یکی از پدیده‌های پرکاربرد و چندلایهٔ قرآن یعنی آب می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه یک عنصر طبیعی می‌تواند حامل مفاهیم انتزاعی و معنوی متعددی باشد. مطالعهٔ این اثر به مخاطب کمک می‌کند تا با ساختار معنایی قرآن و روش‌های نوین تحلیل متن آشنا شود و درک عمیق‌تری از پیوستگی مفاهیم و کاربردهای استعاری در قرآن به دست آورد. همچنین، کتاب نمونه‌ای از به‌کارگیری روش‌های معناشناسی و متن‌کاوی در مطالعات دینی را ارائه می‌دهد.

خواندن کتاب متن کاوی دستی آیات قرآن را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای پژوهشگران مطالعات قرآنی، دانشجویان الهیات، علاقه‌مندان به زبان‌شناسی و معناشناسی، و کسانی که به دنبال فهم عمیق‌تر مفاهیم انتزاعی و شبکهٔ معنایی قرآن هستند، مناسب است. همچنین برای افرادی که دغدغهٔ تحلیل داده‌محور و روش‌های نوین پژوهش در متون دینی دارند، مفید خواهد بود.

فهرست کتاب متن کاوی دستی آیات قرآن

فصل اول: کلیات- مقدمه: بررسی پیوستگی و گسستگی متن قرآن و اهمیت تحلیل معناشناختی پدیده‌های طبیعی مانند آب.- درخت موضوعی: معرفی ساختار درختی برای دسته‌بندی موضوعات مرتبط با آب.- روابط بین متنی: توضیح نقش سیاق و همنشینی واژگان در فهم معنای آیات.- تحول واژگان: بررسی توسعه و تخصیص معنایی واژه‌های مرتبط با آب در قرآن.- میدان معناشناختی: تعریف و تبیین شبکهٔ معنایی واژگان مرتبط با آب.- روش متن‌کاوی-معناشناختی: شرح مراحل استخراج، نمایه‌گذاری و خوشه‌بندی آیات مرتبط با آب.فصل دوم: اجرای روش متن‌کاوی-معناشناختی- خوشه‌بندی: معرفی انواع خوشه‌بندی (افرازی و سلسله‌مراتبی) و کاربرد آن در تحلیل آیات.- معیارهای خوشه‌بندی: توضیح معیارهای معنایی و سیاقی در دسته‌بندی آیات.فصل سوم: آیات مورد بررسی، نمایه‌ها، خوشه‌ها و درخت موضوعی- استخراج و نمایه‌گذاری آیات: جمع‌آوری ۲۵۹ آیه مرتبط با آب و دسته‌بندی آن‌ها بر اساس موضوعات مختلف مانند نزول آب، ابر، باران، نوشیدن آب، جریان آب، دریا، طهارت، و کاربردهای استعاری.- تحلیل خوشه‌ها: بررسی خوشه‌های معنایی و ارتباط آن‌ها با مفاهیم انتزاعی مانند حیات، پاکی، عذاب، نعمت و غیره.- ارائهٔ درخت موضوعی: نمایش ساختار شبکه‌ای مفاهیم مرتبط با آب در قرآن.

بخشی از کتاب متن کاوی دستی آیات قرآن

«پیوستگی یا گسستگی متن قرآن منازعه‌ای طولانی و قدیمی بین قرآن‌پژوهان است که در عصر جاری با ظهور علم زبان‌شناسی، تغییرات دامنه معنایی مفهوم پیوستگی ابعاد تازه‌ای یافته است. وقت آن رسیده که دلیل ساختار نظام‌مند قرآن و از طریق روش‌های منطقی وجود ارتباط مفهومی و وحدت موضوعی قرآن در عین آیات و فا معنای استعاری پدیده‌های آبی و با بازتعریف دامنه معنایی آن می‌تواند بسیاری از ناکامی‌ها در درک مناسبات قرآنی در حرکت از ذکر یک پدیده طبیعی به شرح امری دیگر را مرتفع کند. آنچه در نگاه اول به متن قرآن گسستگی در نظم تلقی می‌شود، توالی شگفت‌انگیزی از گزاره‌ها است که سعی در خلق تصویری چندوجهی از یک پدیده حقیقی دارد به‌طوری که موضوع موردنظر و مراد جدی گاه به در پدیده‌های طبیعی مدل‌سازی می‌شود. این نوع از روایتگری خاص قرآن، از طرفی نشان‌دهنده اصالت نقش الهام‌بخش طبیعت در زندگی بشر به‌عنوان راهی برای شناخت سازوکار عالم حقیقت در گفتمان قرآن است که در نوع خود از نظر شأنیت بخشی به دریافت انسان حق‌جو از طبیعت، شایان توجه می‌باشد و از طرفی اشراف دارد.»