کتاب اصقلاب

معرفی کتاب اصقلاب

کتاب الکترونیکی «اصقلاب: سیاست، ناجنبش و انقلاب در گفت‌وگو با آصف بیات» (سیاست، ناجنبش و انقلاب) اثری‌ست حاصل گفت‌وگوهای احمد غلامی و شیما بهره‌مند با جامعه‌شناس برجسته، آصف بیات. این کتاب توسط انتشارات کتاب شرق منتشر شده و به بررسی مفاهیم کلیدی انقلاب، جنبش‌های اجتماعی و تحولات سیاسی در خاورمیانه می‌پردازد. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب اصقلاب

این کتاب مجموعه‌ای از گفت‌وگوها و تأملات انتقادی دربارهٔ اندیشه‌ها و زندگی «آصف بیات» است؛ جامعه‌شناسی که بخش مهمی از پژوهش‌هایش به تحلیل جنبش‌های اجتماعی، انقلاب‌ها و تحولات معاصر خاورمیانه اختصاص یافته است. کتاب در فضایی پس از بهار عربی شکل گرفته و دغدغهٔ اصلی آن بازخوانی مفهوم انقلاب و امکان دگرگونی اجتماعی در شرایط انسداد سیاسی و رکود حکمرانی در منطقه است. نویسندگان با تمرکز بر تجربه‌های زیسته و نظری بیات، به بررسی مفاهیمی چون «ناجنبش»، «پیشروی آرام»، «پسااسلام‌گرایی» و نسبت میان شورش و انقلاب می‌پردازند. اثر حاضر علاوه بر پرداختن به سیر فکری و زندگی شخصی بیات، به زمینه‌های تاریخی و اجتماعی شکل‌گیری اندیشه‌های او نیز توجه دارد و تصویری از تحولات فکری و اجتماعی ایران و کشورهای عربی ارائه می‌دهد. کتاب با رویکردی تطبیقی، تجربه‌های زیستهٔ بیات در ایران، مصر، اروپا و آمریکا را به بحث می‌گذارد و نشان می‌دهد چگونه این تجربه‌ها بر شکل‌گیری مفاهیم نظری او اثر گذاشته‌اند.

خلاصه کتاب اصقلاب

در «اصقلاب: سیاست، ناجنبش و انقلاب در گفت‌وگو با آصف بیات»، محور اصلی بحث، بازتعریف مفاهیم انقلاب و جنبش‌های اجتماعی در بستر خاورمیانه معاصر است. بیات با تکیه بر تجربه‌های میدانی و زیستهٔ خود، به ویژه در ایران و مصر، مفهوم «ناجنبش» را مطرح می‌کند؛ کنش‌های جمعی پراکنده و غیرسازمان‌یافته‌ای که توسط مردم عادی برای بهبود شرایط زندگی‌شان انجام می‌شود و می‌تواند به تغییرات اجتماعی گسترده منجر شود، حتی اگر فاقد رهبری یا ایدئولوژی مشخص باشد. او در برابر تحلیل‌های سنتی از انقلاب، بر اهمیت «پیشروی آرام» و نقش تهی‌دستان شهری تأکید می‌کند و نشان می‌دهد که دگرگونی‌های اجتماعی لزوماً از مسیر جنبش‌های کلاسیک یا انقلاب‌های سازمان‌یافته نمی‌گذرند. بیات همچنین به تفاوت میان شورش و انقلاب می‌پردازد و معتقد است که امید و امکان تصور آیندهٔ بدیل، عنصر کلیدی هر تحول اجتماعی است. کتاب با بررسی تجربه‌های بهار عربی، نقش عاملان اجتماعی، فرهنگ و زندگی روزمره را در شکل‌گیری تحولات سیاسی برجسته می‌کند و از ضرورت بازاندیشی در مفاهیم کلاسیک علوم اجتماعی سخن می‌گوید.

چرا باید کتاب اصقلاب را خواند؟

این کتاب فرصتی فراهم می‌کند تا با یکی از مهم‌ترین نظریه‌پردازان معاصر خاورمیانه و دیدگاه‌های او دربارهٔ انقلاب، جنبش‌های اجتماعی و تحولات سیاسی آشنا شویم. اثر حاضر با روایت زندگی و اندیشه‌های آصف بیات، امکان فهم عمیق‌تری از پویایی‌های اجتماعی و سیاسی منطقه و نقش مردم عادی در تغییرات تاریخی را به دست می‌دهد. همچنین، کتاب به خواننده کمک می‌کند تا مفاهیم رایج دربارهٔ انقلاب و جنبش را از زاویه‌ای تازه بازبینی کند و نسبت میان تجربه زیسته و نظریه اجتماعی را بهتر درک کند.

خواندن کتاب اصقلاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعه این کتاب برای علاقه‌مندان به جامعه‌شناسی، علوم سیاسی، مطالعات خاورمیانه و کسانی که دغدغهٔ فهم تحولات اجتماعی و سیاسی معاصر را دارند، مفید است. پژوهشگران، دانشجویان و فعالان اجتماعی که به دنبال تحلیل‌های انتقادی و تطبیقی دربارهٔ انقلاب‌ها و جنبش‌های اجتماعی هستند، از این اثر بهره خواهند برد.

فهرست کتاب اصقلاب

- راوی جنبش‌های فرودستان: معرفی کلی اندیشه‌های آصف بیات و جایگاه او در تحلیل جنبش‌های اجتماعی.- پسااسلام‌گرایی: تجدید حیات دینی در عرصه جهانی و بررسی تحولات فکری و اجتماعی پس از اسلام‌گرایی.- چهره‌های متغیر اسلام سیاسی: تحلیل تغییرات در جریان‌های اسلام سیاسی در منطقه.- کارگران و انقلاب ۵۷: واقعیت طبقه کارگر و نقش آن در انقلاب ایران.- سیاست‌های خیابانی: جنبش تهی‌دستان در ایران و مفهوم «پیشروی آرام».- انقلاب بدون انقلابیون: معنابخشی به بهار عربی و بررسی ویژگی‌های این خیزش‌ها.- انقلاب را زیستن: چشم‌اندازی جدید از بهار عربی و تأملی بر تجربه‌های زیسته و امید اجتماعی.

بخشی از کتاب اصقلاب

«آصف بیات در کتاب انقلاب بدون انقلابیون، تصویر میدان تحریر را «آینده در لحظه حال» می‌خواند و از پیوند انقلاب با امید سخن می‌گوید. سرکوب داخلی و رکود سیاسی به پا خاستند تا آیندهٔ سیاسی دیگری را تصور کنند اما دیری نپایید که شور و امیدها به سرخوردگی بدل شد؛ چراکه از دید بیات، بهار عربی به‌مثابه یک جنبش غنی اما به‌منابع فکری فقیر بود و فاقد آن نوع بنیاد فکری و رادیکالیسم اجتماعی-سیاسی بود که مشخصه انقلاب‌های قرن بیستم بوده است. آصف بیات پیش از این نیز در کتاب زندگی همچون سیاست: چگونه مردم عادی خاورمیانه را تغییر می‌دهند، مفهوم «پیشروی آرام» را طرح می‌کند که استراتژی آلترناتیو جنبش‌های سیاسی و اجتماعی برای مقابله با حکومت‌های خودکامه و اقتصاد نولیبرال و پیوند این دو با اسلام سیاسی است. ماهیت «پیشروی آرام» اگرچه عمدتاً غیرسیاسی است، از بالقوگی بسیاری برای سیاسی شدن و دگرگونی اجتماعی برخوردار است. از دید بیات، دیدگاه‌های نظری موجود برای تحلیل جنبش‌های جدید کافی نیستند و الگوهای تبیینی رایج ازجمله فقر، استراتژی بقا، جنبش‌های اجتماعی شهری و مقاومت در زندگی روزمره، به این باور می‌رسد که تجدید ساختار جهانی جدید موجب بازتولید سوژه‌ها اعم از گروه‌های حاشیه‌نشین و فاقد نهاد (طبقات متوسط فقیرشده، بیکاران، کارگران فصلی و خیابانی) می‌شود. چه‌بسا با دیدگاه بدیل «پیشروی آرام» ممکن باشد.»