کتاب بارت، استیگلیتس و هنر خاطره، عکاسی پس از پست مدرنیسم

کتاب بارت، استیگلیتس و هنر خاطره، عکاسی پس از پست مدرنیسم با عنوان اصلی Photography after postmodernism: Barthes, Stieglitz and the art of memory نوشتهٔ دیوید بیت و ترجمهٔ محمدرضا ابوالقاسمی توسط نشر گیلگمش منتشر شده است. نویسنده در این کتاب به بررسی فلسفهٔ عکاسی، فراتجدد، جنبه‌های اجتماعی عکاسی و تاریخ عکاسی در قرن بیستم با تمرکز ویژه بر رولان بارت و آلفرد استیگلیتس پرداخته است. کتاب حاضر یکی از کتاب‌های مجموعهٔ «کانون» است. نسخهٔ الکترونیکی این کتاب را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید. 

درباره کتاب بارت، استیگلیتس و هنر خاطره، عکاسی پس از پست مدرنیسم

کتاب بارت، استیگلیتس و هنر خاطره، عکاسی پس از پست مدرنیسم به بررسی عکاسی پس از پست‌مدرنیسم با تمرکز بر دیدگاه‌های رولان بارت و آلفرد استیگلیتس می‌پردازد. نویسنده، دیوید بیت، به تحلیل نقش و جایگاه عکاسی در دورهٔ فراتجدد و ارتباط آن با مفاهیمی چون فلسفه، جامعه و تاریخ می‌پردازد. این کتاب تلاش دارد تا با بررسی آثار و نظریات بارت و استیگلیتس، درک عمیق‌تری از تحولات عکاسی در قرن بیستم ارائه دهد. این کتاب شامل بخش‌هایی است که به بررسی مفاهیم کلیدی مانند فلسفهٔ عکاسی، جنبه‌های اجتماعی عکاسی، و تاریخ عکاسی قرن بیستم می‌پردازد. نویسنده با تحلیل عکس‌ها و نظریات مرتبط، به دنبال فهم عمیق‌تری از نقش عکاسی در شکل‌گیری حافظه، هویت و فرهنگ معاصر است. 

در دوران پس از پست‌مدرن، دیدگاه ما نسبت به عکاسی دستخوش تغییر شده است. کتاب حاضر با تمرکز بر این تحول، به بررسی تغییرات مؤثر بر عکاسی، پیوند آن با زندگی اجتماعی و نقش آن در فرهنگ بصری معاصر می‌پردازد. دیوید بیت، با تحلیل محیط بصری و مسائل ناشی از دنیای پست‌مدرن، دیدگاه‌ها و تحلیل‌های جدیدی از عکس‌ها و جایگاه آن‌ها در دوران پس از پست‌مدرنیسم ارائه می‌دهد. این کتاب نشان می‌دهد که چگونه عکس‌ها، با عبور از محدودیت‌های هنری یا رسانه‌ای، در عرصه تصویر به گردش درآمده و تأثیر عمیقی بر درک ما از زمان و ارتباطمان با خاطره دارند. با تأکید بر نقش آرشیوها، رؤیاها، خاطرات و زمان، این اثر به گسترش مباحث رولان بارت در کتاب «اتاق روشن» دربارهٔ عکاسی می‌پردازد و به درک ما از دوران معاصر عمق می‌بخشد. بیت با تشریح مفهوم «آیندی» در تکامل عکاسی مدرن و معاصر، روش‌های پیچیدهٔ بازتاب تصاویر عکاسی در فضاهای عمومی و خصوصی را نشان می‌دهد. تصویر عکاسی، علی‌رغم ابهام‌های گریزناپذیر معنایی، همواره پدیده‌ای معاصر و اجتماعی است. این رویکرد حاکی از آن است که عکاسی مدرنیستی بر ارزش‌هایی استوار بود که بیان آن‌ها در چارچوب گفتمان آن میسر نبود و بازتاب این ارزش‌ها در عکاسی معاصر نیز قابل مشاهده است. این کتاب، با ارائهٔ طیف گسترده‌ای از تصاویر قدیمی و جدید و تحلیل‌های دقیق و نوآورانه از عکس‌های خاص، دیدگاه‌های جدیدی را برای پژوهشگران فرهنگ بصری و عکاسی فراهم می‌آورد.   

چرا باید کتاب بارت، استیگلیتس و هنر خاطره، عکاسی پس از پست مدرنیسم را بخوانیم؟ 

این کتاب برای علاقه‌مندان به عکاسی، فلسفه هنر، و مطالعات فرهنگی اهمیت دارد، زیرا به تحلیل جامعی از تحولات عکاسی در دوره پست مدرن و فراتجدد می‌پردازد. با بررسی دیدگاه‌های بارت و استیگلیتس، خوانندگان می‌توانند درک عمیق‌تری از نقش عکاسی در جامعه، فرهنگ و تاریخ به دست آورند. این کتاب به ویژه برای پژوهشگران و دانشجویان رشته‌های هنر، ارتباطات و مطالعات فرهنگی مفید است. 

خواندن کتاب بارت، استیگلیتس و هنر خاطره، عکاسی پس از پست مدرنیسم را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟ 

این کتاب به طور خاص به دانشجویان، پژوهشگران و علاقه‌مندان به رشته‌های عکاسی، هنر، فلسفه، مطالعات فرهنگی و ارتباطات پیشنهاد می‌شود. همچنین، افرادی که به تحلیل عکس‌ها و درک نقش آن‌ها در شکل‌گیری حافظه و هویت علاقه‌مند هستند، می‌توانند از مطالب این کتاب بهره ببرند.

درباره دیوید بیت 

دیوید بیت، استاد عکاسی دانشگاه وست‌مینستر لندن در بریتانیا، نویسندهٔ پرکاری در زمینه‌های عکاسی، نظریه، هنر و فرهنگ است. نخستین کتاب او با عنوان «عکاسی و سوررئالیسم: جنسیت، استعمار و اعتراض اجتماعی» (۲۰۰۴) با استقبال خوبی مواجه شد. کتاب «مفاهیم کلیدی عکاسی» (۲۰۱۹)، که به زبان‌های متعددی ترجمه شده، همچنان به‌عنوان منبعی اساسی برای دانشجویان عکاسی محسوب می‌شود. او همچنین هنرمندی حرفه‌ای است و آثار عکاسی او در نمایشگاه‌هایی در استرالیا، چین، اروپا، کره جنوبی، آمریکای شمالی و بریتانیا به نمایش درآمده است. 

فهرست کتاب بارت، استیگلیتس و هنر خاطره، عکاسی پس از پست مدرنیسم

مقدمه

 در این بخش، نویسنده به معرفی موضوع کتاب و اهمیت بررسی عکاسی در دورهٔ پس از پست‌مدرنیسم می‌پردازد. او به نقش رولان بارت و آلفرد استیگلیتس در شکل‌گیری درک ما از عکاسی اشاره می‌کند و سؤالات اساسی تحقیق را مطرح می‌سازد.

فصل ۱: پس از پست مدرنیسم؟

این فصل به بررسی مفهوم پست مدرنیسم و گذار به دوران فراتجدد می‌پردازد. نویسنده به تحلیل ویژگی‌های این دوران جدید و تأثیر آن بر هنر و عکاسی می‌پردازد.

فصل ۲: رولان بارت و اتاق روشن:

در این فصل، نویسنده به بررسی نظریات رولان بارت درباره عکاسی، به ویژه کتاب "اتاق روشن"، می‌پردازد. او به مفاهیمی چون «استودیوم» و «پانکتیوم» و تأثیر آن‌ها بر درک ما از عکس اشاره می‌کند.

فصل ۳: بازگشت تابلو:

این فصل به بررسی نقش تابلوهای عکاسی و تحولات آن در دوره معاصر می‌پردازد. نویسنده به تحلیل چگونگی بازگشت و تغییر کارکرد این فرم هنری در عکاسی معاصر می‌پردازد.

فصل ۴: شیردهی معنا: جف وال:

این فصل به بررسی آثار و دیدگاه‌های جف وال، عکاس معاصر، می‌پردازد. نویسنده به تحلیل چگونگی تولید و انتقال معنا در عکس‌های وال و تأثیر آن بر مخاطب تمرکز دارد.

فصل ۵: آلفرد استیگلیتس و مهاجرت معنا:

در این فصل، نویسنده به بررسی نقش و تأثیر آلفرد استیگلیتس بر تحولات عکاسی مدرن می‌پردازد. او به تحلیل چگونگی تغییر و جابجایی معنا در آثار استیگلیتس و تأثیر آن بر درک ما از عکاسی تمرکز دارد.

فصل ۶: رؤیای آرشیوی:

این فصل به بررسی نقش آرشیو در عکاسی و حافظهٔ جمعی می‌پردازد. نویسنده به تحلیل چگونگی شکل‌گیری و کارکرد آرشیوهای عکاسی و تأثیر آن‌ها بر درک ما از تاریخ و هویت تمرکز دارد.

فصل ۷: اپیستمه‌ٔ عکاسی:

در فصل پایانی، نویسنده مباحث مطرح‌شده در کتاب را  جمع‌بندی می‌کند و به تحلیل تحولات اساسی در عکاسی معاصر و چالش‌های پیش روی آن می‌پردازد. او به بررسی این موضوع می‌پردازد که چگونه عکاسی در دورهٔ فراتجدد، با تکیه بر نظریات بارت و استیگلیتس، به درک جدیدی از خود دست یافته است.

بخشی از کتاب بارت، استیگلیتس و هنر خاطره، عکاسی پس از پست مدرنیسم

«عکس معروف آلفرد استیگلیتس معروف به عرشهٔ درجه‌سه (۱۹۰۷) اثری کلاسیک در تاریخ عکاسی و نقد عکاسی است. شرح آن در تاریخ عکاسی کمابیش همان چیزی است که همه‌جا تکرار می‌کنند و آن را تصویری بنیادی برای مدرنیسم عکاسی می‌دانند. داستانِ پیرامون آن مربوط است به مبارزهٔ قهرمانانهٔ استیگلیتس برای رساندن عکاسی به جایگاه هنر مدرن در نیویورک، کلان‌شهر جدید در آغاز قرن بیستم. استیگلیتس شخصیت پیش‌گام و پیشوای عکاسی هنری مدرنیستی در ایالات متحد است. حلقه‌های مردان و زنانِ هنرمند، نویسنده، شاعر و منتقدی که او دور خود جمع می‌کرد نیز بسیار مهم بودند و هنرهای تجسمی را در قامت فرهنگ امریکایی ــ نیویورکی ــ شکل و صیقل دادند. او از طریق گالری (خیابان پنجم، نیویورک) و سرمایه‌گذاری‌های بعدی، هنر جدید و پیشرو آوانگاردِ اروپایی را از پاریس و سایر مناطق جهان به امریکا آورد و در تحکیم و تثبیت مایه‌ها و پایه‌های عکاسی هنری نقش داشت. عرشهٔ درجه‌سه عکس محبوبِ خود استیگلیتس بود، آن‌قدر که بعدها ادعا کرد: همهٔ عکس‌هایم از میان می‌رفت و فقط مرا با یک عکس به نام عرشهٔ درجه‌سه می‌شناختند، غمی نداشتم. حرف او را می‌پذیرم و فقط همین یک عکس را در نظر می‌گیرم.

در نقد عکاسیْ عرشهٔ درجه‌سه را از جنبهٔ متفاوتی بررسی کرده‌اند و خیز آن به سوی آرمان‌های عکاسی را به بحث گذاشته‌اند. آلن سکولا چنین نگرشی را در پیش می‌گیرد و از توصیف خود استیگلیتس از عرشهٔ درجه‌سه همچون مبنایی برای نقد ٔ عکاسی و هنر سطح‌بالا استفاده می‌کند. متن سکولا نوشتهٔ تأثیرگذاری است که ابتدا به سال ۱۹۷۵ در آرتفروم و بعداً در کتاب‌های مرجع دربارهٔ نظریه و نقد عکاسی در دههٔ ۱۹۸۰ منتشر شد و چندین نفر دیگر به آن استناد کردند. شرح خود استیگلیتس از این عکس شهرت بسیار دارد و تقریباً همه در بحث دربارهٔ عکس او به آن نوشته اشاره کرده‌اند. من نیز از آن عدول نمی‌کنم، زیرا این جستار برای بحث بعدی بسیار مهم است. مطالب او ارزش نقل‌قول طولانی را دارد، زیرا شرح می‌دهد که ٔ درجه‌سه چگونه رخ داد. استیگلیتس می‌گوید:

اوایل ژوئن ۱۹۰۷ من و خانوادهٔ کوچکم عازم اروپا شدیم. همسرم اصرار داشت که با قیصر ویلهلم دوم ــ کشتی مجلل لوید آلمان شمالی در آن زمان ــ سفر کنیم. اولین مقصد ما پاریس بود. چه‌قدر از جوّ عرشهٔ درجه‌یک آن کشتی متنفر بودم. نمی‌شد از دست ثروتمندان نوکیسه فرار کرد.»