
کتاب جامعه شناسی فریب در سینمای ایران
معرفی کتاب جامعه شناسی فریب در سینمای ایران
کتاب «جامعه شناسی فریب در سینمای ایران» نوشتۀ حفیظه مهدیان است و نشر شناخت پژوه آن را منتشر کرده است. این کتابخواندنی، پلی میان هنر و جامعهشناسی میسازد و فرصتی فراهم میآورد تا سینما نهتنها برای سرگرمی، بلکه برای شناخت عمیقتر جامعۀ امروز ایران خوانده و دیده شود.
درباره کتاب جامعه شناسی فریب در سینمای ایران
کتاب جامعهشناسی فریب در سینمای ایران اثری پژوهشی و تحلیلی است که به یکی از مضامین پنهان اما پررنگ در آثار سینمایی معاصر ایران میپردازد: فریب و نسبت آن با جامعۀ ایرانی. نویسنده در این کتاب، با نگاهی جامعهشناختی به سراغ تحلیل فیلمهای شاخص سینمای ایران رفته و تلاش کرده است تا دریابد کارگردانان ایرانی چگونه به مسئلۀ فریب پرداختهاند و این مفهوم را در دل روایتهای خود چگونه بازنمایی کردهاند. در این تحلیل، فریب تنها یک رفتار فردی یا ناهنجاری اخلاقی ساده نیست، بلکه بهعنوان یک پدیدهۀ اجتماعی و فرهنگی مورد بررسی قرار میگیرد؛ پدیدهای که در پیوند با ساختارهای قدرت، سنت، روابط خانوادگی و نابرابریهای اجتماعی معنا پیدا میکند. نویسنده از زاویه دید کارگردانان به مسئله نگاه کرده و این پرسش را مطرح میکند که: آیا تصویر ارائهشده از فریب در این فیلمها، واقعگرایانه و منصفانه است؟ یا اینکه در دام نوعی خودتحقیری و بدبینی نسبت به فرهنگ ایرانی افتادهاند؟
در میان آثار مورد بررسی، فیلمهایی مانند دختر از رضا میرکریمی و هیس! دخترها فریاد نمیزنند از پوران درخشنده، فریب را بهمثابه یک آسیب اجتماعی بازنمایی میکنند و از خلال قصههایی تلخ، به پیامدهای ویرانگر آن در خانواده و اجتماع میپردازند. این فیلمها نگاهی آسیبشناسانه دارند و تلاش میکنند ضمن نمایش ریشههای فریب، راههایی برای رهایی از آن پیشنهاد دهند.
در مقابل، کارگردانانی چون اصغر فرهادی در جدایی نادر از سیمین یا بهرام بیضایی در سگکشی، با نگاهی انتقادیتر به سراغ ساختارهای فرهنگی و سیاسی جامعه رفتهاند و فریب را نه فقط نتیجۀ شرایط فردی، بلکه محصول محیطی پر از تضاد و فشار معرفی کردهاند. این آثار گاه با لحنی تند و اخلاقی به نقد جامعه میپردازند و مخاطب را به تأمل دربارۀ میزان مسئولیت جمعی در قبال فریب و ریاکاری فرامیخوانند. در سوی دیگر طیف، فیلمسازانی مانند مجید مجیدی (بچههای آسمان) و ابراهیم حاتمیکیا (بادیگارد) روایتی متفاوت ارائه میدهند و صداقت و راستی را بهعنوان نیروهای مقاوم در برابر فریب بازتاب میدهند. آنها بهجای تمرکز صرف بر فساد و نیرنگ، از امید، وفاداری و اخلاقمداری شخصیتهای خود سخن میگویند. در نگاهی دیگر، فیلمهایی مانند نهنگ عنبر ساخته سامان مقدم، با بهرهگیری از طنز، فریب را به موضوعی کمخطر و گاه سرگرمکننده تبدیل میکنند و بهنوعی آن را از بُعد اخلاقی و انتقادی تهی کرده و به سطحی روزمره و پذیرفتهشده در روابط انسانی فرومیکاهند.
کتاب جامعهشناسی فریب در سینمای ایران تلاشی است برای رمزگشایی از پیامهای پنهان در سینمای ایران؛ پیامی که گاه هشداردهنده، گاه انتقادی و گاه بیطرفانه یا حتی تساهلگرایانه است. نویسنده با جمعبندی این نگاهها، خواننده را با این پرسش مهم روبهرو میسازد که سینمای ایران در مواجهه با فریب، تا چه اندازه به آینهای صادق برای جامعه بدل شده و تا چه اندازه اسیر داوریهای کلیشهای یا القای یأس و خودباختگی شده است؟
خواندن کتاب جامعه شناسی فریب در سینمای ایران را به چه کسانی پیشنهاد میکنیم
خواندن این کتاب را به سینماگران، فیلمسازان، روانشناسان و جامعهشناسان پیشنهاد میکنیم.
حجم
۴٫۴ مگابایت
سال انتشار
۱۴۰۳
تعداد صفحهها
۳۵۰ صفحه
حجم
۴٫۴ مگابایت
سال انتشار
۱۴۰۳
تعداد صفحهها
۳۵۰ صفحه