کتاب در هاله خاطره ها

کتاب در هاله خاطره ها سرودهٔ یدالله عاطفی (آشفتهٔ کرمانشاهی) است. نشر خزه این مجموعه شعر معاصر را روانهٔ بازار کرده است؛ مجموعه‌ای دربردارندهٔ دوبیتی‌های پیوسته و اشعار نیمایی.

درباره کتاب در هاله خاطره ها

کتاب در هاله خاطره ها یک مجموعه شعر معاصر را در بر گرفته است. عنوان برخی از شعرهای کتاب حاضر عبارت است از «امیدی در بی امیدی»، «داستانی دلکش»، «تنهایی و سکوت»، «طرحی از یک روز برفی» و «اشکی در سوگ جهان‌پهلوان غلامرضا تختی».

می‌دانیم که شعر فارسی عرصه‌های گوناگونی را درنوردیده است. در طول قرن‌ها هر کسی از ظن خود یار شعر شده است و بر گمان خود تعریفی از شعر به‌دست داده است. حضور شعر در همهٔ عرصه‌ها از رزم و بزم گرفته تا مدرسه و مسجد و خانقاه و دیر و مجلس وعظ، همه و همه گویای این مطلب است که شعر، بی‌محابا، زمان، مکان و جغرافیا را درنوردیده و در هفت‌اقلیم جان و جهان به دلبری پرداخته است. آمیختگی شعر با فرهنگ مردم و اندیشه‌های اجتماعی، این هنر را زبان گویای جوامع بشری ساخته است؛ بدان‌گونه که هیچ جامعه‌ای از این زبان بارز، برای انتقال اندیشه‌هایش بی‌نیاز نبوده است. گاهی شعری انقلابی به پا کرده است و گاه انقلابی، شعری پویا را سامان داده است.

دوبیتی از قالب‌های ریشه‌دار شعر پارسی و شعری است ۱۱هجایی مرکب از ۴ مصراع که همه بر یک قافیه (جز مصرع سوم که آوردن قافیه در آن اختیاری است) هستند. دوبیتی وزن تکامل‌یافته و عروضی‌شدهٔ نوعی از ترانه‌های ۱۲هجایی قدیم ایران است. نامدارترین وزن دوبیتی «بحرِ هزج مسدّس محذوف» (مفاعیلن مفاعیلن مفاعی) و مشهورترین شاعر بر وزن نام برده «باباطاهر عریان» است. گفته شده است که باباطاهر و «فایز دشتی» بزرگ‌ترین دوبیتی‌سرایان ایرانی هستند. از دوبیتی‌سراهای دیگرمی‌توان به «مفتون بردخونی دشتی»، «ملاحسن کبگانی»، «ملا محمد نادم» و «شفیق شهریاری» اشاره کرد.

شعر نو فارسی با وانهادن قالب‌های شعر کلاسیک در قرن ۱۴ هجری به‌وجود آمده است. این گونه از شعر فارسی آزادی بسیاری را در فرم و محتوا به شاعر می‌دهد. شعر نو به لحاظ محتوا و جریان‌های اصلی ادبی حاکم بر آن کاملاً با شعر کلاسیک فارسی متفاوت است و به‌لحاظ فرم و تکنیک ممکن است همانند شعر کلاسیک موزون باشد یا نباشد یا وزن آن عروضی کامل باشد یا ناقص. استفاده از قافیه نیز در شعر نو آزاد است. معمولاً شعر نو فارسی را به ۳ دستهٔ اصلی شعر نیمایی، شعر سپید و موج نو تقسیم می‌کنند و پدر شعر نوی ایران را نیما یوشیج (علی اسفندیاری) می‌دانند. احمد شاملو، فروغ فرخزاد، سهراب سپهری، هوشنگ ابتهاج (سایه)، نادر نادرپور، فریدون مشیری و محمدرضا شفیعی کدکنی بعضی از شاعران مشهور ایرانی هستند که در قالب شعر نو می‌سروده‌اند.

خواندن کتاب در هاله خاطره ها را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران شعر معاصر ایران پیشنهاد می‌کنیم.

درباره یدالله عاطفی

یدالله عاطفی (آشفتهٔ کرمانشاهی) در دی ۱۳۲۳ در کرمانشاه به دنیا آمد. پس از دریافت دیپلم طبیعی، به استخدام آموزش‌وپرورش درآمد و چند سال در روستاهای کردستان، نهاوند و اسلام‌آباد غرب تدریس کرد. در ضمن خدمت، تحصیلات خود را در رشتهٔ زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه ابوریحان بیرونی تهران (علامه طباطبایی امروز) ادامه داد و محضر استادانی همچون «سید حسن سادات ناصری»، «نادر وزین‌پور»، «ناصرالدین شاه‌حسینی»، «سید محمود طباطبایی» و... را درک کرد و با پژوهش و تتبع در متون ادبی آشنا شد که حاصل آن گردآوری چند مجموعه از آثار شعرا است؛ مانند گزیدهٔ اشعار شهریار (انتخاب و مقدمه)، کلیات غزلیات شهریار (مقدمه با خوشنویسی «حمیدرضا عاطفی»)، گزیدهٔ اشعار لاهوتی (مقدمه و ویرایش)، گزیدهٔ اشعار جلیلی بیدار، دیوان انور کرمانشاهی، کتاب دلتنگ جاودان (اشعار اسدالله عاطفی) و... .

یدالله عاطفی رمزوراز شعر را نخست از برادر شاعر خود به نام «اسدالله عاطفی» و سپس از شاعران سرشناس خطّهٔ کرمانشاه همچون «بهزاد»، «جلیلی بیدار»، «پرتو» و «وفا» آموخت و یک عمر به آنان ارادت ورزید و رفاقت کرد. او ضمن مطالعهٔ دوره‌های طلایی ادبیات پارسی، بیشتر به شعر دورهٔ صفوی و بعد از آن به‌ویژه دورهٔ مشروطه و ادبیات معاصر علاقه داشته است؛ بااین‌حال ارزش شعر را با مضمون و محتوا و جوهر شعری می‌سنجد و نه تنها قالب آن. اشعار او در جُنگ‌ها، تذکره‌ها و مجلاتی همچون تهران مصور، روشنفکر، فردوسی، اطلاعات هفتگی، امید ایران و... منتشر شده است. برای نخستین‌بار اشعار نیمایی و دوبیتی‌های پیوستهٔ (چهارپاره‌ها) او به‌صورت یک مجموعهٔ مستقل به نام «در هاله خاطره ها» انتشار یافته است.

بخشی از کتاب در هاله خاطره ها

«"سرسبز چون عشق"

ای جاودانْ خوب!

وقتی که عطر وحشی یاد عزیزت

در برگریز باغ زرد خاطراتم

گُل می‌فشاند،

وقتی پرستوهای عاشق،

بال در بال

از سبزه‌زاران، دشت‌ها،

از آسمان‌ها

آرام، سوی آشیان،

ره می‌سپارند،

در هر غروب سربی دلگیر، هر روز

وقتی که خورشید از پس دندانهٔ کوه

در سوگ روز،

از دیدگان خون می‌فشاند

دل در غمی شیرین،

تو را می‌خواهد از من

تو نیستی، اما خیالت

در برگ‌ریز باغ زرد خاطراتم

گل می‌فشاند،

گل‌بوته‌های وحشی عشق

عشقی که می‌سوزاند و،

می‌بخشد آرام

عشقی که بعد از نوبهارانش،

خزان نیست

عشقی که چون خورشید،

گرم است.

***

و در خیالم می‌شکوفد بوستان‌ها

سرسبز چون عشق،

هم‌رنگ چشمت.

همدان ـ خرداد ۱۳۴۸»