کتاب در باب ابداع معنای عکس

کتاب در باب ابداع معنای عکس نوشتهٔ آلن سکولا و ترجمهٔ محمد نبوی است. نشر بی گاه این کتاب را منتشر کرده است؛ کتابی در باب گفتمان معنایی و بستر اجتماعی عکس.

درباره کتاب در باب ابداع معنای عکس

کتاب در باب ابداع معنای عکس (Photography against the grain: essays and photo works) که سه بخش دارد، در واقع مقاله‌ای است که در سال ۱۹۷۴ نوشته شد و در سال ۱۹۷۵ در مجلهٔ آرت‌فروم منتشر شد. ده سال بعد در سال ۱۹۸۴، آلن سکولا مقاله را با خُرده‌تغییراتی در کنار دیگر مقالات خود در اثر تازه‌ای منتشر کرد. ترجمهٔ آن نخستین‌بار در پاییز ۱۳۷۷ در مجلهٔ عکسنامه (شمارهٔ ۳) منتشر شد و اینک بر اساس متن دوم و با تجدیدنظر اساسی در ترجمه، به‌صورت کتاب حاضر منتشر شده است. آلن سکولا عکاس و منتقدی آمریکایی است که در طول سالیان کوشیده است سازوکار شکل‌گیری گفتمان در هنر عکاسی را شرح دهد. از نظر این نویسنده، علاوه‌بر فرم عکس آنچه در هنر عکاسی اهمیت دارد، گفتمان معنایی و بستر اجتماعی است که عکس در آن معنا پیدا می‌کند. او در کتاب حاضر شکل‌گیری و نحوه‌ٔ تأثیر این گفتمان را بررسی کرده است.

خواندن کتاب در باب ابداع معنای عکس را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران هنر عکاسی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب در باب ابداع معنای عکس

«می‌خواهم به بررسی دو عکس بپردازم. یکی از لوییس هاین در ۱۹۰۵، و دیگری از آلفرد استیگلیتس در ۱۹۰۷. در زیر عکس هاین نوشته شده «مهاجران از پل کشتی پایین می‌آیند؛ نیویورک»؛ و عنوان عکس استیگلیتس «قسمت درجه‌سهٔ کشتی» است (به تصویرهای ۱ و ۲ نگاه کنید). من فعلاً نگاهی ساده و ابتدایی به این دو عکس می‌کنم و شهرت بسیارِ استیگلیتس را کنار می‌گذارم. اگر می‌شد، ناآگاهیِ ساختگی خودم را تا جایی پیش می‌بردم که هر دو تصویر از شرّ هر مؤلف یا زمینه‌ای خلاص شوند، چنان که گویی من و این دو عکس از آسمان به زمین افتاده‌ایم. با این که خوب می‌دانم که از اشتباه مبرّا نیستم، اما سودای بی‌غرضی در سر دارم. به نظر می‌رسد که مشخصهٔ بارز هر تصویر، اگر جداگانه به آن بنگریم، گذر زمان است. من معمولاً اول زمانِ هر تصویر را مشخص می‌کنم و آن را جایی در یک دههٔ معین قرار می‌دهم؛ و به این ترتیب، پیشاپیش خودم را درگیر می‌کنم. این دو عکس، از لحاظ شمایل‌نگاری، در حوزه‌ای واحد جای می‌گیرند. جالب این که در هر دوی آن‌ها پل کشتی و مهاجرانی در لباس‌های اروپای مرکزی را تصویر می‌کنند. در عکس هاین، پل کوچکی در طول تصویر به‌صورت افقی کشیده شده، و زاویهٔ آن به بیرون و به طرف دوربین است. مردی که بیش‌تر به سایه می‌ماند آمادهٔ پا گذاشتن به روی پل است؛ بسته‌ای در دست دارد و تقریباً نیمی از بدن او از کنارهٔ چپِ عکس بیرون رفته است. دو زن جلوی او روی پل هستند. هردوی آن‌ها دامن‌های بلندی به تن دارند. زنی که در سمت راست قرار دارد و جلوتر از زن دیگر است، چمدان بزرگی در دست دارد. با این اطلاعات، تااندازه‌ای دشوار است که بدون کمک‌گرفتن از شرح عکس، بفهمیم پل متعلق به کدام قسمت کشتی است و جایگاه اجتماعی این سه مهاجر چیست. در عکسِ استیگلیتس، پل کشتی که کنارهٔ چپِ عکس آن را نیمه‌تمام گذاشته است به عرشهٔ فوقانی کشتی می‌رسد. هم عرشهٔ فوقانی و هم عرشهٔ پایینی مملو از جمعیت‌اند: زنانِ شال‌بردوش، زنانِ بچه‌به‌بغل با ظاهری اسلاوی و روسری‌های سیاه، مردانی با پیراهن‌های بدون یقه و با کلاه کارگری. بعضی نشسته‌اند و بعضی دیگر ظاهراً دارند با هم حرف می‌زنند. مردی در عرشهٔ فوقانی نظرم را به خود جلب می‌کند، شاید به‌خاطر این که کلاه حصیری‌اش، در سایه، به صورت یک بیضیِ خیلی روشن درآمده است، یا شاید هم به‌خاطر این که کلاه‌اش با این محیط همخوانی ندارد. به‌گمان من این تصویر کلاً خانوادهٔ پرجمعیت و فقرزده‌ای را تصویر می‌کند که به سفر دریایی می‌روند. در این سطح، نیازی به خوانشی جامع نیست.»