کتاب خفتگان آستان علوی

کتاب خفتگان آستان علوی به‌قلم صفاءالدین تبرائیان را انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر می‌کند. این کتاب به تاریخچهٔ شهر نجف و روند ساخت و گسترش حرم علوی و نیز معرفی افرادی که در محدودهٔ این حرم شریف دفن شده‌اند می‌پردازد. 

درباره کتاب خفتگان آستان علوی

زیارت اماکن مقدسه همواره در بین مسلمانان از اهمیت زیادی برخوردار بوده است. یکی از این اماکن مقدس و محترم، حرم حضرت علی (ع) در شهر نجف است. کتاب پیش رو کوشیده تا با بررسی اسناد معتبر تاریخی به معرفی شهر نجف و روند ساخت و گسترش حرم علوی در طول تاریخ و نیز معرفی افرادی بپردازد که سعادت دفن در جوار حرم امیرالمؤنین (ع) را یافته‌اند.

خواندن کتاب خفتگان آستان علوی را به چه کسانی توصیه می‌کنیم

علاقه‌مندان به مطالعهٔ کتاب‌های مذهبی و نیز دوستداران تاریخ اسلام از خواندن این کتاب سود خواهند برد.

بخشی از کتاب خفتگان آستان علوی

«در سال ۱۳۵ق، یعنی ۹۵ سال پس از شهادت امام علی (ع) امام صادق(ع)، به روزگار منصور عباسی برای اولین مرتبه مکان قبر امیرالمؤمنین (ع) را نمایان کرد. امام صادق (ع) به صفوان جمال در یکی از سفرهایش مکان خاکسپاری جد شهیدش را نشان داد و چند درهمی داد تا قبر مطهر را سروسامانی دهد. پس از آنکه جماعتی از اصحاب امام صادق(ع)، مردم را به مدفن منور رهنمون ساختند اندک‌اندک گروه‌هایی از محبان اهل‌بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) آهنگ زیارت اختیار کردند. نخستین کسی که در سال ١٦٥ ق ضریحی از سنگ سفید و نخستین بقعه را بر مزار امیرمؤمنان (ع) بنا کرد هارون‌الرشید بود. شگفت آنکه هارون از طرفی دستور تخریب گنبد و آرامگاه نوهٔ پیامبر اکرم (ص) و فرزند امام علی (ع)، یعنی حضرت اباعبدالله‌الحسین (ع) را داد و از‌سویی مبادرت به احداث گنبد بر روی مزار امیر‌مؤمنان (ع) نمود. از سال ۱۳۵ق که امام صادق (ع) موضع قبر شریف را نمایان کرد این منطقه به‌سرعت مبدل به زیارتگاه دوستداران و رهروان آن حضرت گردید و شیعیان مزار آن امام همام را در همان موضع زیات می‌کردند. دربارهٔ اقدام هارون مبنی بر ساخت ضریحی از سنگ سفید بر مزار امیرمؤمنان (ع) گفته شده است که وی به شکار رفته بود در منطقه «غرّیین» آهوانی را دیدند. در پی آن‌ها باز و سگ شکاری فرستادند. پس از مدتی آهوان به تپه‌ای پناهنده شدند. بازها و سگ‌ها برگشتند. هارون تعجب کرد. آهوان از تپه پایین آمدند بازها و سگ‌ها دوباره در پی آن‌ها روان شدند. آهوان باز هم به آن تل پناه بردند. سه بار این صحنه تکرار شد. به دستور هارون پیرمردی را از بنی‌اسد در آن منطقه یافته، آوردند. هارون ماجرای تپه را پرسید او امان خواست؛ سپس به نقل از پدرانش گفت که در این تپه قبر علی‌ابن‌ابی‌طالب (ع) است، خداوند آن را حرم و پناهگاه قرار داده و هر که به آنجا پناه آورد ایمن است. هارون متأثر شد و گریست. به هر روی به دستور هارون گنبدی بر روی مزار مقدس بنا شد و چهار درب از گل سرخ برای آن در نظر گرفته شد و چنان‌که اشاره شد بر روی قبر سنگ و ضریحی از سنگ سفید تهیه گردید. در پی آشکار شدن مزار منور مولی‌الموحدین (ع) در نجف، عمران و آبادانی پیرامون مرقد مقدس از سال ۱۷۰ ق آغاز گردید. شیعیان یکصد‌وسی سال مترصد چنین ایامی بودند تا در جوار مدفن امامشان، آن اسوهٔ علم و تقوا و شجاعت سکونت کنند و آن منطقه را تبدیل به کانون و پایگاه علاقه‌مندان و دلدادگان به اهل بیت (علیهم السلام) نمایند. با گذشت زمان و حضور روزافزون علویان، آن ناحیه رونق بیشتری یافت. شیفتگان خاندان عصمت و طهارت برای زیارت مضجع شریف کرور کرور به این ناحیه می‌آمدند. بسیاری نیز پس از فوت وصیت کردند تا پیکرشان به منظور دفن به این گستره‌ مقدس منتقل گردد. در سال ۲۳۶ ق متوکل عباسی که دشمن سرسخت ائمهٔ (علیهم السلام) است و از شیعیان متنفر و نسبت به آنان احساس انزجار می‌کرد مرقد امیرمؤمنان (ع) را ویران کرد. خلیفهٔ جوان سی‌ساله مرقد حضرت سیدالشهدا (ع) در کربلا را نیز ویران کرد و آن را شخم زد و نیز دستور داد در زمین آن کشت و زرع صورت گیرد. همچنین نسبت به نبش قبر شهدای کربلا اقدام نمود. به دستور او از این سال هر که برای زیارت عازم کربلا می‌شد دستش قطع گردید و یا اینکه دستگیر و کشته می‌شد برخی منابع از شهادت هفتاد هزار زائر در دورهٔ خلافتش سخن گفته‌اند.»