کتاب نیک سرشت

کتاب نیک سرشت با عنوان فرعی راهنمای تبدیل شدن به والدی که می‌خواهید باشید نوشته‌ی دکتر بکی کندی، راهنمایی برای بهبود روابط والدین و فرزندان است. این کتاب را نشر میلکان با ترجمه‌ی شقایق الکایی منتشر کرده است. نسخه الکترونیکی اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب نیک سرشت اثر بکی کندی

کمتر پدر و مادری را می‌توان یافت که با فرزندشان دچار چالش و عدم تفاهم نشده باشند. علت اصلی این مشکلات در عدم درک صحیح و قضاوت‌های عجولانه‌ای است که در شرایط خشم و ناراحتی بروز می‌کنند و باعث می‌شوند والد به جای تلاش برای پیداکردنِ علت رفتارهای بی‌ادبانه، پرخاشگرانه یا پنهان‌کاری‌های فرزندشان، به او برچسب بزند و ناخواسته باعث تقویت رفتار نامطلوب او شود و به چرخه‌ی معیوب برخوردهای نادرست با فرزند ادامه دهد. اما چاره چیست؟ چگونه می‌توان به عمق احساس فرزندان و چرایی رفتار آن‌ها پی برد؟

دکتر بکی کندی (Dr. Becky Kennedy) دانش‌آموخته‌ی دکترای روانشناسی بالینی از دانشگاه کلمبیاست و سال‌هاست تمرکزش را بر مشاوره‌دادن به والدین و برگزاری جلسات ‌روان‌درمانی فردی و گروهی برای آن‌ها گذاشته تا به بهبود روابط آن‌ها با فرزندشان کمک ‌کند. او در کتاب نیک سرشت (Good Inside: A Guide to Becoming a Parent You Want to Be) ، مجموعه‌ای از تجربیات و نتایج مطالعات خود را در حوزه‌ی درک علت اصلی رفتارهای کودک، با والدین در میان گذاشته و آن‌ها را قدم‌به‌قدم برای ساختن ارتباطی مؤثر با فرزندانشان یاری می‌دهد.

ایده‌ی اصلی کتاب نیک سرشت این است که همه ازجمله والدین و به‌خصوص فرزندان ذاتاً نیک‌سرشت هستند فقط گاهی رفتارهای ناشایست و کج‌خلقی‌هایی بروز می‌دهند که باید ریشه‌یابی شوند. نویسنده تأکید می‌کند که وقتی نیک‌سرشتی خود و فرزندانمان را عمیقاً می‌پذیریم و قبول می‌کنیم که کودک یا نوجوانمان سوءنیتی در بروز بدرفتاری ندارد، می‌توانیم واکنش معقول و متعادل‌تری نسبت به رفتارهای او داشته باشیم و وارد گفت‌وگویی اثربخش با فرزندانمان شویم. واکنش و گفت‌وگویی که به فرزندمان می‌فهماند احساس او را درک کرده‌ایم، با او همدل و همراهیم و او را در تجربه‌ای که دارد از سر می‌گذراند تنها نخواهیم گذاشت. چنین احساسی فرزند را نسبت به اصلاح رفتارش حساس می‌کند و درنتیجه می‌توان با امید و نگرشی مثبت به فرایند تربیت فرزند ادامه داد.

او در ادامه به توضیح بیشتر درباره‌ی «مفهوم تمرکز چندگزینه‌ای» می‌پردازد. مفهومی که به والدین یادآوری می‌کند به‌ جای نگاهی تک‌بعدی به رفتار فرزندانشان و تلاش برای اثبات برحق‌بودن خود به آن‌ها، بپذیرند که در مورد مسئله‌ای با فرزندانشان اختلاف‌نظر دارند و با قبول این اختلاف و تفاوت برای حل تعارض تلاش کنند. از نظر نویسنده، زمانی که طرز فکر نیک‌سرشتی را به‌عنوان پیش‌فرض ذهنی خود در نظر بگیریم و در کنار آن قبول کنیم که می‌توانیم درباره‌ی موضوعی واحد با فرزندانمان توافق‌نظر نداشته باشیم، به جای تلاش برای قانع‌کردن آن‌ها تمرکزمان را بر درک احساس آن‌ها می‌گذاریم و درنهایت به فرزندانمان پیام‌هایی حاکی از احساس ارزشمندی و دیده‌شدن می‌فرستیم و قادریم با مدارا و هماهنگی بیشتری نسبت به خود و فرزندانمان به ساختن ارتباطی سازنده و اثربخش امیدوار باشیم و از حس سرخوردگی و ناکامی و مقصربودن رهایی یابیم؛ زیرا نویسنده معتقد است که چیزی به اسم والد کامل و بی‌عیب وجود ندارد؛ اما می‌توان مهارت ترمیم را آموخت؛ مهارتی که امکان بازسازی ارتباط و پذیرش مسئولیت رفتار و اثر آن بر دیگران را به فرد می‌دهد و راه جبران را برای او باز می‌گذارد.

خرید و دانلود کتاب نیک سرشت را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

تمامی والدینی که احساس می‌کنند نیاز به تغییری جدید و جدی در ارتباط و تعامل با فرزندانشان دارند و نیز همه‌ی افرادی که به‌نحوی با در امر تعلیم و تربیت کودک و نوجوان دخیل هستند، از خواندن این کتاب سود خواهند برد. مطالعه‌ی این کتاب در کنار کمک‌گرفتن از روان‌درمانگر و مشاور می‌تواند به رشد و ارتقای سواد عاطفی والدین و فرزندان و بهبود روابط آن‌ها کمک شایانی کند.

درباره بکی کندی

دکتر بکی کندی، دانش‌آموخته‌ی مقطع کارشناسی روان‌شناسی بالینی از دانشگاه دوک و دارنده‌ی مدرک پست‌دکتری در همین رشته از دانشگاه کلمبیاست. او سال‌هاست که به‌عنوان مشاور و روان‌شناس بالینی فعالیت می‌کند و تمرکزش را بر بهبود روابط والدوفرزندی و آموزش مهارت‌های والدگری به والدین گذاشته است. او در کنار این کتاب بنیاد Good inside را نیز با هدف ارائه‌ی خدمات مشاوره‌ای جامع‌تر به والدین راه‌اندازی کرده است. دکتر کندی که در بین مراجعانش به دکتر بکی مشهور است پادکستی با نام Good inside نیز دارد که نکات کاربردی و راهنمایی‌های بیشتری را در اختیار افراد علاقه‌مند به حوزه‌ی تربیت و تقویت ارتباط با کودک می‌گذارد.

درباره شقایق الکایی؛ مترجم

این کتاب را شقایق الکایی ترجمه کرده است. از دیگر کتاب‌هایی که او ترجمه کرده می‌توان به کتاب‌های «صبح به‌خیر هیولا» و «سقراط اکسپرس» نیز اشاره کرد.

معرفی و خلاصه‌ای از فصل‌های کتاب نیک سرشت

دکتر کندی مطالب کتاب نیک سرشت را در ۲۹ فصل و ۲ بخش کلی تقسیم‌بندی کرده است. در ۱۰ فصل نخست تلاش کرده تا مهارت‌ها و اصول والدگری مؤثر که حاصل تجربه‌ی شخصی‌اش به‌عنوان مادر سه‌ فرزند و نیز تجربه‌ی حرفه‌ای‌اش به‌عنوان مشاور و روانشناس بالینی است با خوانندگان در میان بگذارد. او در این ۱۰ فصل به‌صورت گام‌به‌گام روش‌هایی را معرفی می‌کند که با توجه و عمل به آن‌ها می‌توان به رفتار فرزند به‌عنوان دریچه‌ای رو به‌ احساساتش نگاه کرد و با تلاش برای درک این احساس، ارتباطی پویا و اثربخش با فرزندان داشت و والدگری را به تجربه‌ای مقتدرانه و اثرگذار و البته لذت‌بخش تبدیل کرد. عناوین فصول این بخش عبارت‌اند از:

فصل یکم: نیک‌سرشت، فصل دوم: دو حقیقت وجود دارد، فصل سوم: وظایف خود را بشناس، فصل چهارم: سال‌های نخست مهم‌اند، فصل پنجم: خیلی دیر نیست، فصل ششم: تاب‌آوری>خوشحالی، فصل هفتم: رفتار دریچه است، فصل هشتم: شرم را کم و ارتباط را زیاد کنید، فصل نهم: حقیقت را بگویید و فصل دهم: خودمراقبتی.

پس از بخش اول و آموختن نکات کلیدی درباره‌ی چگونگی کشف علت اصلی ناسازگاری با فرزندان، نوبت به فراگیری راهکارهایی برای بازسازی و ترمیم ارتباط با فرزندان می‌رسد و بخش دوم کتاب نیک سرشت به معرفی این راهکارها می‌پردازد. نویسنده در ادامه تأکید می‌کند که چون مشکلات ارتباطی با فرزندان در هر خانواده‌ای منحصربه‌فرد است، پس باید مشکلات رفتاری شایع کودکان و نوجوانان یک‌به‌یک بررسی شود تا والدین دست به انتخاب بزنند و راه‌حل مختص خود را بیابند. این مشکلات شایع شامل گوش‌ندادن، کج‌خلقی‌های هیجانی، کج‌خلقی‌های پرخاشگرانه مثل زدن، گازگرفتن و پرت‌کردن، حسادت خواهروبرادری، بی‌ادبی و سرپیچی، نالیدن، دروغ‌گفتن، ترس‌ها و اضطراب و مواردی از این قبیل است.

پیام‌های کلی کتاب نیک سرشت را می‌توان در این موارد خلاصه کرد:

۱. والدگری مهارتی آموختنی است که می‌توان با صرف وقت و توجه دائمی بهبودش داد.

۲. هیچ‌کس ذاتاً بدخواه نیست، همه نیک‌سرشت‌اند و باید رفتار را از شخصیت فرد جدا دانست تا بتوان واکنش مناسبی بروز داد.

۳. تلاش برای اصلاح و بهبود رفتار با فرزندان، در بزرگسالی آن‌ها و نقشی که در تصمیم‌گیری‌هایشان ایفا خواهند کرد مهم و سرنوشت‌ساز است و می‌تواند روابط کل اعضای خانواده را از نظر کمی‌وکیفی ارتقا دهد.

نقد کوتاهی بر کتاب نیک سرشت

مهم‌ترین نکته‌ی مثبت و بارز درباره‌ی این کتاب، عملی‌بودن راهکارهای ارائه‌شده همراه با مثال و خلاقیت دکتر کندی در تقسیم‌بندی مطالب و ارائه‌ی موضوعات است. راهکارهایی که نویسنده تلاش کرده مطابق با روش نوین تربیت و به دور از توصیه‌های رایج فرزندپروری ابتدا به‌عنوان یک مادر و سپس یک درمانگر معرفی و به‌صورت پله‌به‌پله به خواننده منتقل کند تا نوع نگاه او را نسبت به مقوله‌ی تربیت عوض کند و او را به تلاش بیشتر برای فهم علت رفتار فرزند سوق دهد. آموزه‌های این کتاب نه‌تنها در رابطه‌ی والدوفرزندی بلکه در هر نوع ارتباطی کارآمد است و می‌تواند میزان سوءتفاهم‌ها را کاهش دهد. البته ترجمه‌ی کتاب کمی دشوار است و نیاز است تا خواننده با تمرکز بیشتری مطالب کتاب را دنبال کند و در کنار استفاده از آن، مراجعه به روان‌درمانگر و مشاور را نیز جدی بگیرد. شایان ذکر است که این کتاب را نشر ارجمند نیز با عنوان «باطن خوب» ترجمه و روانه‌ی بازار کتاب کرده است.

نظرات افراد و مجله‌های مشهور درباره کتاب

ریچارد شوارتز، دکترای روانشناسی، بنیان‌گذار «سیستم‌های خانواده‌ی درونی» و نویسنده‌ی کتاب «هیچ بخش بدی وجود ندارد»:

«والدگری مهم‌ترین کاری است که در زندگی انجام می‌دهیم، اما کمترین آموزش را برای آن می‌بینیم. به همین دلیل، ما تمایل داریم کارهایی را که والدینمان انجام می‌دادند، دنبال کنیم که اغلب اوقات، چندان هم عالی نبوده است. دکتر بکی با تأکید بر اولویت برقراری ارتباط، روشی جدید برای والدگری ارائه می‌دهد و توصیه‌ها و نمونه‌های روشنی را برای تعیین مرزها با عشق و دلسوزی به اشتراک می‌گذارد. نیک‌سرشت کتابی است که آرزو می‌کردم هنگام بزرگ‌کردن فرزندانم داشتم؛ و بسیار خوشحالم که آن‌ها این کتاب را برای بزرگ‌کردن فرزندان خود خواهند داشت.»

آدام گرانت، نویسنده‌ی کتاب پرفروش نیویورک‌تایمز «دوباره فکر کن» و میزبان پادکست TED worklife:

«هشدار: چه در تلاش باشید که کودک نوپای شما آرام شود و چه بخواهید سر صحبت را با نوجوانتان باز کنید، خواندن این کتاب ممکن است شما را به پدر و مادر بهتری تبدیل کند. بکی کندی چشمه‌ای از خرد است. او تعادل ایدئالی را بین تأیید بهترین غرایز شما و به‌چالش‌کشیدن شما برای بازنگری در بدترین واکنش‌های خود برقرار می‌کند.»

جوایز و افتخارات کتاب نیک سرشت

پرفروش‌ترین کتاب نیویورک‌تایمز

پرفروش‌ترین کتاب مستقل وال‌استریت ژورنال و یواس‌ای‌تودی

بخشی از متن کتاب نیک سرشت

«در این لحظه، به‌نظر رسید که والدین نفس راحت‌تری کشیدند. فقط شنیدن این‌که کسی مشکلشان را تشخیص دهد ـ تشخیصی که متناسب با تجربهٔ آن‌ها بود ـ و از مسیر پیش‌رو مطمئن باشد مایهٔ تسلی بود؛ درنتیجه به‌جای بحث‌کردن درمورد فریادزدن یا تهدیدهای توخالی، مکالمه‌مان را با ارتباط شروع کردیم. من برخی از مسائلی را که «ارزش بهای پرداختی سازندگان ارتباط» می‌نامم به این والدین ارائه دادم. این‌ها راهکارهای آزمون‌پس‌داده‌ای هستند که بارها در خانهٔ خودم و با مراجعینم، وقتی خانواده‌ها نیاز به ارتباط و برگشت به تعادل دارند، به آن‌ها ارائه می‌دهم. بسیاری از این ابزارها و کاربردهای عملی ممکن است راهکارهایی «خوش‌بینانه» به‌نظر برسند، اما من معتقدم در اینجا چیزی برای همه وجود دارد. مهم نیست اگر عدم تعادل در خانوادهٔ شما به شکل بی‌ادبی، دروغ‌گویی، رقابت خواهربرادری، کج‌خلقی‌ها، یا هر مسئلهٔ رفتاری به‌خصوص دیگری که در فصل‌های بعدی نام می‌برم نمایان می‌شوند، این راهکارها بدون درنظرگرفتن مسئلهٔ ظاهری تغییرات مثبت را شعله‌ور می‌سازند؛ چون به والدین کمک می‌کنند به‌جای تغییر رفتار، تلاش‌های خود را در راستای برقراری ارتباط و نزدیکی به بچه‌هایشان مجدداً اولویت‌بندی کنند. چون همان‌طور که می‌دانیم، مشکل هرگز رفتار نیست؛ آن فقط علامت است. راهکارهای ارزش بهای پرداختی به مسائل ریشه‌ای می‌پردازند و درنتیجه خانه‌های آرام‌تری می‌سازند.

همان‌طور که به مراجعانم توضیح دادم، کمکش والدین با بچه‌هایشان تقریباً همیشه در یکی از این دو مشکل خلاصه می‌شود: فرزندان آن‌طور که می‌خواهند با والدینشان در ارتباط نیستند یا فرزندان کشمکش یا نیاز برطرف‌نشده‌ای دارند که برای رفع آن احساس تنهایی می‌کنند. تصور کنید که فرزندتان بانکی عاطفی دارد. پول رایج این بانک ارتباط است و رفتار آن‌ها در هر لحظه، نشان‌دهندهٔ وضعیت حساب آن‌هاست که چقدر پر یا خالی است. پیش‌تر به ایدهٔ «سرمایهٔ ارتباطی» اشاره کردم: وقتی واقعاً با کودکی ارتباط می‌گیریم، تجربه‌هایشان را می‌بینیم، به آن‌ها اجازهٔ احساس‌کردن می‌دهیم، تلاش می‌کنیم وضعیتشان را درک کنیم و سرمایه‌مان را می‌سازیم. داشتن مقدار مناسبی سرمایهٔ ارتباطی باعث می‌شود بچه‌ها احساس اعتمادبه‌نفس، توانمندی، امنیت و ارزشمندی داشته باشند و داشتن این احساسات در درون، موجب رفتار «خوب» در بیرون می‌شود، رفتاری مانند همکاری، انعطاف‌پذیری و تعدیل‌سازی. درنتیجه برای ایجاد تغییر مثبت باید اول ارتباط بسازیم که موجب احساس بهتر در بچه‌ها و سپس بهتر رفتار کردن آن‌ها می‌شود، اما توجه داشته باشید که رفتار در پایان می‌آید. نمی‌توانیم از آنجا شروع کنیم. ما باید از ارتباط شروع کنیم.

همچنین مهم است به یاد داشته باشیم که سرمایهٔ ارتباطی از دو راه پیروی می‌کند. مثل حساب بانکی، ما مدام از سرمایهٔ ارتباطی‌مان برداشت می‌کنیم. وقتی از بچه‌هایمان می‌خواهیم اتاقشان را تمیز کنند، وقتی به آن‌ها می‌گوییم برای تماسی غیرمنتظره چنددقیقه‌ای به زمان نیاز داریم، وقتی می‌گوییم «وقت رفتنه عزیزم» یا «وقت تماشای تلویزیون تمومه» والدین از سرمایهٔ ارتباطی خرج می‌کنند. والدین خرج‌کنندگان بزرگ سرمایهٔ ارتباطی هستند؛ چون ما اغلب مجبوریم از بچه‌ها بخواهیم کاری را انجام دهند که نمی‌خواهند انجام دهند و به قوانین ما احترام بگذارند؛ درحالی‌که ترجیح می‌دهند چنین نکنند. این یعنی والدین نیاز دارند برقرارکنندگان ارتباطِ حتی بزرگ‌تری باشند. ما به ذخیرهٔ برداشتیِ چنان قوی‌ای نیاز داریم که بودجه‌مان تمام نشود.»