کتاب پیرنگ پنهانی

کتاب پیرنگ پنهانی نوشتۀ ادوارد باند با ترجمۀ رامین فرهادی و ویرایش مینا امیری مهر در انتشارات آفرینش مهر به چاپ رسیده است. این کتاب، مجموعه مقاله‌ها و یادداشت‌های ادوارد باند، یکی از نمایشنامه‌نویسان مشهور بریتانیایی و اروپای قاره‌ای و نظریه‌پرداز برجستۀ نمایش دربارۀ معنا و عملکرد تئاتر در هزارۀ جدید است.

درباره کتاب پیرنگ پنهانی

کتاب پیرنگ پنهانی با عنوان فرعی یادداشت‌هایی بر تئاتر و حکومت، مقاله‌ها و یادداشت‌های ادوارد باند دربارۀ معنای درام و وضعیت تئاتر در دورۀ جدید است. باند یکی از نمایشنامه‌نویسان بزرگ، مشهور و چالش‌برانگیز در بریتانیا و اروپای قاره‌ای به شمار می‌آید.

این مجموعه از مقالات پرشور و جدلی به درام از پیدایش آن در ذهن انسان تا کاربرد آن در تاریخ و زمان حال می‌پردازد. این مقاله‌ها، کارکرد پنهان درام را در پشت دولت، مذهب، خانواده، جنایت و جنگ توضیح می‌دهد و نیز درک انقلابی از جهان انسانی که درام در مرکز آن قرار دارد. این مقاله‌ها به وضعیت کنونی تئاتر و بی‌اهمیت‌شدن آن به‌عنوان سرگرمی توسط رسانه‌ها نقد بی‌رحمانه‌ای می‌کند و تئاتر رادیکال جدیدی را برای آینده آشکار می‌کند و می‌بیند. 

ادوارد باند در سطح بین‌المللی به‌عنوان نمایشنامه‌نویس بزرگ و نظریه‌پرداز برجستۀ نمایش شناخته می‌شود. او پربازیگرترین نمایشنامه‌نویس بریتانیایی در خارج از کشور است. این آخرین و مهم‌ترین گزارش او از معنا و عملکرد تئاتر در آغاز هزارۀ جدید است.

عنوان یادداشت‌ها و مقاله‌های این مجموعه عبارت‌اند از:

داستان یک نویسنده

داستان ما

زبان

درام امروز

یک نمونه

درام

تئاتر شهر

نامه‌ای درباره ترجمه

سفید مرواریدی

نشستگاه

نامه‌ای دربارۀ طراحی صحنه (ژاگ گابل، نهم ژانویه ۲۰۰۰)

یادداشت‌هایی بر تئاتر در آموزش

پرتقال‌ها

پیش‌نویس‌هایی بر عدالت

یادداشت، سی و یکم ژانویه ۱۹۹۶

جنون اجتماعی

یادداشت ویلیام شکسپیر

هزارتو

دام فاوستی

دلیل وجود تئاتر

نبرد لیر

یادداشتی بر نمایشنامه «قهوه» و تئاتر ملی کولین

نامه‌ای دربارۀ برشت (رودلف راش، پاریس، هجدهم مارس ۲۰۰۰)

هفتم ژانویه سال ۱۶۱۰

مردم آکنده از کیهان

خواندن کتاب پیرنگ پنهانی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

به همۀ دوستداران ادبیات نمایشی، تاریخ هنر و نمایش پیشنهاد می‌کنیم.

درباره ادوارد باند

ادوارد باند، نمایشنامه‌نویس، کارگردان تئاتر، شاعر، نظریه‌پرداز و فیلمنامه‌نویس انگلیسی در ۱۸ ژوئیه ۱۹۳۴ در خانواده‌ای از طبقۀ کارگر پایین در هالووی، شمال لندن به دنیا آمد. در دوران کودکی که هم‌زمان با جنگ جهانی دوم بود به به حومۀ شهر رفتند؛ اما در جریان بمباران لندن در سال‌های ۱۹۴۰ و ۱۹۴۴ حضور داشت. این مواجهۀ اولیه با خشونت و وحشت جنگ احتمالاً مضامینی را در کار او شکل داده است که مشخصه نوشته هایش است.

او نویسندۀ حدود ۵۰ نمایشنامه است، از جمله آن‌ها ذخیره شده (۱۹۶۵) که تولید آن‌ها در لغو سانسور تئاتر در بریتانیا نقش اساسی داشت. از دیگر آثاری که مورد استقبال قرار گرفته‌اند می‌توان به جادۀ باریک به‌سمت شمال عمیق (۱۹۶۸)، لیر (۱۹۷۱)، دریا (۱۹۷۳)، احمق (۱۹۷۵)، بازسازی (۱۹۸۱) و سه‌گانۀ جنگ (۱۹۸۵) اشاره کرد. باند همواره به‌دلیل خشونت نشان داده‌شده در نمایشنامه‌هایش، رادیکالیسم اظهاراتش در مورد تئاتر مدرن و جامعه، و نظریه‌هایش در مورد درام، بحث‌برانگیز بوده است.

بخشی از کتاب پیرنگ پنهانی

«از یک قرن پیش تا به امروز، شرایط مادی بیشتر مردم در جهان غرب و دیگر مکان‌ها بهتر شده است. لباس، مسکن و غذای بیشتری اکنون در اختیار است. نمی‌دانیم آیا هم اکنون خوشحال‌تر از قبل هستیم یا خیر، اما به یقین با خود می‌اندیشیم که شادمان نیستیم.

در گذشته، مردم به شیوه‌های مختلف اوقات شادی و تلخ‌شان را توضیح می‌دادند. این شروع به داستان‌ها شبیه است زیرا به آنچه توصیف می‌کنند، معنا می‌دهند. داستان‌ها در کنار همدیگر یک داستان کامل را شکل می‌دهند که به آن «فرهنگ» گفته می‌شود. بنابراین، داستان‌ها به یک واقعیت توصیف کننده تبدیل می‌شوند. داستان‌ها در زبان نمودار شدند: واژگان را رنگ زدند، اصطلاحات را وارد کردند، گفتار منطقی را مشخص کردند، و ادبیات را شکل دادند. داستان را روی بشقاب‌ها سرو کردند و خوردند. آنها را پوشیدند؛ به سلاح‌ها تبدیل کردند. مردم برای آنها زیستند و جان سپردند. 

داستان یک فرهنگ، پیرنگی است که مردمانش را به مکان و انواع وجود آنها پیوند می‌دهد. به زندگی معنا می‌بخشد، و بنابراین به چشمه عدالت بدل می‌شود. مقوله خرد ما را انسان نمی‌کند، بلکه خیال چنین می‌کند. خرد انیشتین، شکل پیچیده‌تری از استدلال یک موش صحرایی است. اما هیچ موشی- هیچ حیوانی- خیال نمی‌کند. حیوانات، داستان ندارند. آن کودکی که هرگز داستان نگفته است، یک مجمسه متحرک است. اگر او خیال نکند، نمی‌تواند خردورزی کند.

داستان‌ها ذهن را ساخت‌بندی می‌کنند. در واقع، هر یک از ما داستان خویشتن هستیم؛ داستان زندگی‌مان می‌باشیم. و به همان شکل که داستان ما را به جهان ارتباط می‌دهد، قوه خیال که داستان را می‌آفریند، منطقی‌تر و منظم‌تر از خرد می‌باشد. در گذشته، به این منطق، تقدیر می‌گفتیم، و تصور داشتیم خدایگان، داستان را صاحب بودند. به راستی، داستان از آن ماست و همه ما، داستان‌سراییم. زمانی که داستان‌ها منطق‌شان را از کف می‌دهند، وقتی که امور به اندازه‌ای آشفته هستند تا داستان آنها را شکل دهد، داستان‌سرایان دچار جنون می‌شوند.

 داستان‌ها اجازه می‌دهند زندگی کنیم و تمدن‌ها را خلق کنیم، ولی آنها نگران یک زخم هستند. یک دلیل می‌تواند این باشد که ما محدود و فانی هستیم. اما چون داستان‌ها از یک زخم سخن می‌گویند، اگر زخم را مداوا کنیم، جان می‌سپاریم و تمدن‌ها سقوط می‌کنند. تنها جنون و انضباط برجای می‌مانند.»