کتاب بازیگری و پرفرمنس آرت

کتاب بازیگری و پرفرمنس آرت نوشته‌ٔ احمد دامود است و نشر مرکز آن را منتشر کرده است. این کتاب راهنمای تمرین‌های عملی و نقد و نظر دربارهٔ پرفرمنس آرت است.

درباره کتاب بازیگری و پرفرمنس آرت

از زمانی که «پرفرمنس‌آرت» تبدیل به واژه‌ای خاص برای نوع ویژه‌ای از هنر شده است مدت درازی نمی‌گذرد. 

کتاب بازیگری و پرفرمنس آرت در این باره مفصل توضیح می‌دهد. احمد دامود پس از ارائهٔ چند تعریف کوتاه از پرفرمنس‌آرت، بدون اینکه به بررسی پایه‌های نظری آن بپردازد، یعنی بدون ورود به دنیای نقد و نظر، و بدون توضیح تئوری‌های موافق و مخالف، به شرح نمونه‌های اجرایی و ارائهٔ تمرین‌های عملی آن پرداخته‌است. 

اولین بخش کتاب به شرح تمرین‌های عملی اختصاص یافته و مباحث نظری در بخش بعدی آمده‌اند.

اینکه این کنش‌های اصلی و کنش‌های جانبی پرفرمنس‌آرت از چه عناصری تشکیل شده‌اند و دقیقاً چگونه عمل می‌کنند، مطالبی است که در نخستین بخش کتاب، با طرح تمرین‌های عملی، به آن پرداخته‌ شده است. همچنین برای درک بهتر هر دسته از تمرین‌ها توضیح کوتاهی دربارهٔ معنای خاص آنها در پرفرمنس داده شده و سپس تمرین‌های آن فصل ارائه شده‌اند.

خواندن کتاب بازیگری و پرفرمنس آرت را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دانشجویان و هنرآموزان بازیگری پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب بازیگری و پرفرمنس آرت

«پَتی چَنگ در حالی‌که لباس مخصوص گالری را به تن داشت و دستهایش با ریسمانی که ادامهٔ لباس او بود بسته، و دهانش با وسیله‌ای خاص باز نگهداشته شده بود، روزهای شنبهٔ هر هفته چهار ساعت مداوم در حالت سکون کامل می‌ایستاد.

علاوه بر حالتهایی از سکون که در مدی‌تیشن مورد استفاده قرار می‌گیرند، شکلهای دیگری از سکون نیز وجود دارند که هدفهای مختلفی را پی‌گیری می‌کنند. برای مثال گاه بازیگر ناگهان عملی را که به آن مشغول است متوقف می‌کند تا به گفتهٔ شخصی دیگر گوش دهد، یا به حادثه یا شیء خاصی توجه کند. این سکونی است که آن را سکون بازدارنده می‌نامیم. در تئاتر چنین شرایطی به طور دایم اتفاق می‌افتند و بازیگرانی را می‌بینیم که عمل خود را متوقف کرده‌اند تا به عمل یا گفتار بازیگر دیگر توجه کنند.

همچنین سکونی وجود دارد که بر اثر مرگ یا ویرانی ایجاد شده است، این معمولا حالتی است که پس از به نتیجه نرسیدن تمام تلاشهای انجام شده به وجود می‌آید. گاه نیز به علت ترس شدید دچار سکون می‌شویم، سکونی که ما را مثل چوب سر جای‌مان خشک می‌کند. سکون همچنین می‌تواند به معنای آفرینش مجدد باشد، که نتیجهٔ آن شکسته شدن سکون است. توجه داشته باشیم که بین «سکون» و «گرفتار شدن» نیز تفاوتی اساسی وجود دارد، زیرا سکونی که به علت گرفتار شدن ایجاد می‌شود توقفی اجباری است و به وسیلهٔ نیروهای دیگر یا ابزاری خاص، مانند دست‌بند یا طناب‌پیچ شدن و مانند آنها بر شخص تحمیل شده است.

هنرمندان پرفرمنس در آغاز، با تأثیرگیری از نمایشهای اتفاقهای دیدنی، سکونی را که در تصاویر دوبعدی وجود دارد نقطهٔ شروع کار خود قرار دادند. برای مثال در نمایشی از رابرت موریس به نام مکان استقرار، یک تابلوی مونه ــ نقاش امپرسیونیست فرانسوی ــ که زنی را که بر روی یک کاناپه دراز کشیده بود نشان می‌داد، مبنای کار قرار گرفت و یک بازیگر زن، با همان حالت و در سکون کامل، در طول نمایش بر روی کاناپه دراز کشید. این فکر که یک تابلوی نقاشی به کمک انسانی جان‌دار اساس کار قرار گیرد بسیاری را مجذوب کرد و در بعضی اجراهای این نوع نمایش به کار گرفته شد، سپس گاه به شکل یک مجسمه از حالتی به حالت دیگر درآمد. بعضی دیگر از اجراکنندگان حرکات بسیار کند و سکون را همراه یکدیگر در صحنه به کار گرفتند، که به اعتقاد بعضی از نظریه‌پردازان این امر تعلیق موجود در بعضی از آثار دراماتیک را تشدید می‌کرد.»