کتاب تاریخ مردمی فوتبال

کتاب تاریخ مردمی فوتبال نوشتهٔ میکائیل کوریا و ترجمهٔ علی انتصاری پور است و نشر افکار آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب تاریخ مردمی فوتبال

از انگلستان تا فلسطین، از آلمان تا مکزیک، از برزیل تا مصر، از فرانسه تا آفریقای جنوبی، کتاب تاریخ مردمی فوتبال تاریخ توپ گرد را از ریشه‌هایش تا زمان ما روایت می‌کند. فوتبال در تجارت خلاصه نمی‌شود: از یک قرن پیش، ابزار قدرتمندی برای آزادی کارگرها، فمینیست‌ها، فعالان ضداستعماری، جوانان حاشیه‌نشین و مخالفین در سرتاسر دنیا بوده است.

نویسنده سرنوشت زنان و مردانی را روایت می‌کند که این ورزش را به‌طور منظم انجام می‌داده‌اند - حرفه‌ای یا آماتور - و دیرزمانی تحت‌الشعاع تیم‌های پرستاره یا افسانه‌های طلایی قرار گرفته‌اند. او با زیر پا گذاشتن کلیشه‌ها دربارهٔ هواداران فوتبال، داستان شگفت‌انگیز ضدفرهنگ‌های فوتبالی پس از جنگ جهانی دوم را روایت می‌کند؛ از هولیگان‌های انگلیسی تا اُلتراها که نقش مرکزی در «بهار عربی» سال ۲۰۱۱ ایفا کردند.

میکائیل کوریا در کتاب تاریخ مردمی فوتبال با ارائهٔ تاریخی «پایه‌ای» و درحالی‌که می‌کوشد به تمام بازیگران این دوره بپردازد، یادآوری می‌کند که فوتبال می‌تواند به همان‌اندازه که بخشنده است، مخرب نیز باشد.

کوریا روزنامه‌نگار تحقیقی مستقل فرانسوی است.‌ او که سابقهٔ فعالیت در نشریاتی چون لوموند دیپلماتیک دارد، در برنامهٔ تلویزیونی هفتگی نقد اجتماعی س.کو. اف.د. و مجلهٔ جف کلاک حضور دارد.‌ کتاب تازهٔ او دربارهٔ بحران جهانی محیط‌زیست با نام جنایتکاران اقلیم در سال ۲۰۲۲ منتشر شده است.

تاریخ مردمی فوتبال در فوریه ۲۰۱۸ در مجموعهٔ کتاب‌های آزاد در انتشارات «لا دَکوورت» پاریس منتشر شد و تاکنون به زبان‌های ایتالیایی، اسپانیایی، پرتغالی و کاتالان ترجمه شده است.‌ 

فصل‌ها و بخش‌های این کتاب از این قرار هستند:

مقدمه: زمینِ فوتبال، زمینِ جنگ

وجههٔ دیگر فوتبال

باشگاه اجتماعی فوتبال

فصل اول: دفاع: مقاومت کارگران علیه نظم بورژوایی

۱‌.‌ و فوتبال بود؛ توپ‌های آشوبگر و کنترل اجتماعی

۲‌.‌ استانداردسازی بدن‌ها، شکل‌دادن روح‌ها؛ تولد ورزشی صنعتی

۳‌. بازی مردم؛ فوتبال به‌مثابهٔ نشانهٔ فرهنگی طبقهٔ کارگر

۴‌. دختران مهمات‌چی؛ حماسهٔ نخستین زنان فوتبالیست بریتانیا:

در اسارت سلطهٔ مردانه

زنجیره‌های مونتاژ در زمین‌های سبز

بهترین زنان شوت‌زن

بازگشت به نظم مردانه

۵‌. طبقه علیه طبقه؛ فوتبال کارگری فرانسه، گسترش قلمرو مبارزه:

هراس اجتماعی، ارزش‌های نظامی

بازی بیشتر برای کار بیشتر

زمین جدید جنگ؟

توپ زیر پا، مشت‌های گره‌کرده

به سوی فوتبال ضدفاشیست

فصل دوم: حمله کردن؛ حمله به دیکتاتورها

۶. روش سادهٔ «نه» گفتن؛ ورزشگاه‌ها در رژیم‌های اقتدارگرای ایتالیا، شوروی و اسپانیا

۷. توپ زیر پا در برابر مشت آهنین؛ مقاومت فوتبالی علیه نازیسم

۸. دموکراسی کورینتیانس؛ توپ گرد و خودگردان علیه دیکتاتور برزیل

۹‌.‌ خط مقدم، میدان تحریر؛ اُلتراهای اَهلاوی در کانون انقلاب مصر

فصل سوم: دریبل کردن؛ رسوا ساختن استعمار

۱۰‌.‌ یازده استقلال‌طلب الجزایری؛ مبارزهٔ رهایی با چنگ و دندان

۱۱‌.‌ فلسطین زمین را پس می‌گیرد؛ فوتبال، سلاح سیاسی مردم فلسطین

۱۲. دریبل، هنر ضداستعماری؛ هویت آفریقایی ـ برزیلی و مقاومت بومیان در فوتبال

۱۳. اخراج استعمار از بازی؛ فوتبال و جنگ رهایی از قیمومت در صحرای آفریقا

فصل چهارم: هوادار؛ اشتیاق جمعی و فرهنگ مردمی

۱۴. هرگز تنها قدم نخواهی زد

۱۵. یار دوازدهم: جنبش اُلترای ایتالیا؛ فعالیت سیاسی برای استقلال هواداران

۱۶. خدا و شیطان؛ مارادونا میان محبوبیت مردمی و فرهنگ هواداران

۱۷. ما عاشقانیم، نه جنگجو؛ اُلتراهای استانبول در برابر قدرت ترک

فصل پنجم: رهایی؛ جنگیدن و آفریدن در مواجهه با فوتبال صنعتی

۱۸. فوتبالِ فوتبالیست‌ها؛ از می ‌۶۸ تا شورش آماتورها

۱۹. مقابله با تبعیض جنسی؛ فوتبال زنانه علیه مردسالاری ورزش فرانسه

۲۰. اینجا فوتبال اعتراضی است؛ باشگاه‌های تعاونی و سهامدار مردمی در انگلیس

۲۱. بازی در جناح چپ؛ سن‌پائولیِ هامبورگ یا دزدان دریایی فوتبال-تجارت

۲۲. توپ‌های وحشی، توپ در حاشیه؛ فوتبال خیابانی مقابل فوتبال نهادی

خواندن کتاب تاریخ مردمی فوتبال را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به پژوهشگران جامعه‌شناسی، تاریخ و مردم‌شناسی پیشنهاد می‌کنیم. اگر عاشق فوتبال هستید این کتاب را حتما بخوانید. با ناگفته‌های زیادی دربارهٔ فوتبال در این کتاب مواجه می‌شوید.

بخشی از کتاب تاریخ مردمی فوتبال

«با وجود این، تسلط رژیم حسنی مبارک بر فوتبال مصر و رقابت صدساله بین الاهلی و الزمالک به دست موج جنبش «اُلترا» در آفریقای شمالی (با تولد هواداران اُلترا) به‌سرعت تغییر کرد. هواداران تونسی «یواِم‌کشخین» که از اُلتراهای ایتالیایی و صرب در اینترنت تأثیر می‌گرفتند و از ۲۰۰۲ از باشگاه «امید تونس» حمایت می‌کردند، نخستین بروز فرهنگ اُلترای شمال آفریقا بودند.‌ این گروه‌های هوادار که با تعهد رادیکال نسبت به باشگاهی که از آن هواداری می‌کردند؛ سرمایه‌گذاری‌ای که در باشگاهشان داشتند؛ و با وحدت بین اعضای گروه و به‌خصوص جنبش در سکوهای میزبانی‌شان، همانگونه که در سکوهای خارج از خانه داشتند، شناخته می‌شدند.‌ اُلتراهای «یوام‌کشخین» که به‌دلیل اشتیاقشان به تیم و تیفوسی که در هر بازی روی سکوها اجرا می‌شد، بر هواداران کشورهای همسایه تأثیر گذاشته بودند. بدین ترتیب، جنبش الترا در مراکش، تونس (اُلتراهای «عسکری رِباط» که از ۲۰۰۵ از «فارهای رباط» حمایت می‌کردند) و در الجزایر («اُلترا مگابویز ام.سی. سایدا» یا «اُلترا ورد لئون ام.سی. الجزایر» در ۲۰۰۷ ایجاد شدند) نیز شکل گرفت.‌ سال ۲۰۰۷، در مصر، «اُلترا اهلاوی» یا «یو.ای. ۰۷»، به دست هواداران باشگاه الاهلی پایه‌گذاری شد که برخی از آن‌ها با «یوام‌کشخین» ها دیدار کرده بودند. در این رقابت همیشگی، و در همان سال، «اُلترا وایت نایت» (یو.دبیلو. کی.) یا «زَمالْکاوی» به وجود آمد که هواداران باشگاه الزمالک بودند.

در کشوری که آزادی تشکل‌ها و اعتراضات وجود نداشت، اُلترا اهلاوی به‌سرعت چهار تا شش‌هزار جوان پانزده تا بیست‌وپنج‌ساله را جمع کرد که اساساً از طبقهٔ مردمی و طبقات متوسط می‌آمدند.‌ در واقع، در بطن جامعهٔ عرب مسلمان، محافظه‌کار و تحت رژیم مستبد آفریقای شمالی، سکوهای ورزشگاه یکی از اندک فضاهایی بود که می‌توانست برای تسکین استفاده شود. جوانان هوادار که گاهی مواد و الکل مصرف می‌کردند، به‌دنبال آزادی و جنب‌وجوش هفتگی‌شان به استادیوم می‌آمدند. در تقابل با بیکاری توده‌ها و استبداد خانوادگی، شمار زیادی جوان فهمیدند که گروه‌های اُلترا مانند خانوادهٔ دوم است؛ نیروی جمعی امکان می‌دهد از رنج‌های روزمره فراروند. عضوی از اهلاوی از سال ۲۰۰۷، می‌گوید: «اُلتراهای اهلاوی مانند خانواده بودند، اکنون چرا ما برای حفظ فضای خانوادگی درون گروه، دربارهٔ پذیرش اعضا گزینش نکنیم؟»

در مقابل قیدوبندهای اجتماعی، مذهبی و اخلاقی جامعهٔ مصر، اُلتراها سبکی از زندگی را پیشنهاد می‌دادند که رنگ فردگرایی، لذت ناب و رمانتیسم معترضانه داشت. طرفداران اهلاوی می‌گویند: «آنچه از یک اُلترا توقع داریم، این است که بتواند روی پیست ورزشگاه موشک دودزا پرتاب کند؛ علی‌رغم دوربین‌های مراقبتی، پلیس اطراف زمین و پلیس شهری که اطراف سکوها قرار دارد و برای دستگیری هر کسی که موشکی داشته باشد، تلاش می‌کند.‌ وقتی به آواز جدیدی برمی‌خوری، فکر می‌کنی؛ وقتی می‌نوشی، به ایدهٔ تیفوی جدیدی فکر می‌کنی؛ و وقتی با دوستانت بیرون می‌روی، به اینکه در برخورد دوباره با پسران الزمالک آن‌ها را چطور خفت کنی.‌»»