کتاب قدرت سازنده تصویرسازی ذهنی

کتاب قدرت سازنده تصویرسازی ذهنی؛ هدایت تخیل در رفتاردرمانی‌شناختی و درمان‌های وابسته نوشتهٔ تامی رونن و ترجمهٔ اکرم خمسه است و نشر ارجمند آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب قدرت سازنده تصویرسازی ذهنی

تصویرسازی ذهنی، یک تکنیک درمانی در روان‎‌درمانی است. تصویرسازی ذهنی، ابزار مهمی در درمان محسوب می‎‌شود که دریچه‌‎ای را هم برای درمان‎گران و هم برای مراجعان، می‎‌گشاید و چگونگی ادراک اطلاعات مربوط به رویدادهای گذشته، تجارب کنونی و انتظارات آینده را روشن می‎‌سازد و به کشف افکار و احساسات تداعی شده با آن اطلاعات، می‌‎پردازد. تصویرسازی ذهنی در روان‌‎درمانی، به پیوند میان ذهن و سلامت جسمانی کمک می‎‌کند. پژوهش‎گران بر اهمیت تصویرسازی ذهنی، در افزایش سطح آگاهی، کاهش فشار روانی، بهبود وضعیت خلقی، کنترل فشار خون بالا، کاهش درد، کاهش میزان قند خون و تقویت سیستم ایمنی، تأکید کرده‌‎اند. به‌‎علاوه، تصویرسازی ذهنی، نه‌تنها در کاهش مسائل و مشکلات جسمانی و روان‎‌شناختی مؤثر است، بلکه در افزایش احساس شادکامی و مثبت‌‎اندیشی نسبت به گذشته، حال و آینده نیز تأثیر دارد.

مجوز رسمی کپی‌رایت ترجمهٔ فارسی این کتاب از سوی انتشارات وایلی به کتاب ارجمند واگذار شده است.

خواندن کتاب قدرت سازنده تصویرسازی ذهنی را به چه کسانی پیشنهاد می کنیم

این کتاب را به پژوهشگران حوزهٔ روان‌شناسی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب قدرت سازنده تصویرسازی ذهنی

«اصطلاح «تصویرسازی» به تمام حواسی اشاره می‌کند که در ایجاد یک تصویر ذهنی از چیزی که واقعآ وجود ندارد، درگیر هستند. انسان‌ها تمایل چشمگیری به تجسم کردن دارند، اما تصویرسازی به حس شنیدن، لمس کردن، بوئیدن، ادراک عضلانی و غیره مربوط می‌شود (باتی‌نو)، من در کلاس‌های درس خود در دانشگاه، جهت توصیف این طیف از حواس، از دانشجویان خود می‌خواهم تا چشم‌های خود را ببندند و خاطره‌ای را از یک تعطیلات خوب به ذهن بیاورند. پس از این تمرین، بدون هیچ دستورالعمل دیگری از آنها می‌خواهم تا این خاطره را با صدای بلند برای کلاس مطرح کنند. تنوع حواسی که تصاویر دانشجویان را در برمی‌گیرد، پرجاذبه است، از جمله حسّ بویایی، مثل این جمله که «من هنوز می‌توانم بوی خوش ذرت‌ها را احساس کنم»؛ و حس لامسه، مانند اینکه «احساس گرمای خورشید روی پوستم خیلی جالب بود»، و حسّ شنوایی، مثل این گفته را که «اولین چیزی که به ذهن من می‌آید صدای برخورد امواج به ساحل است که خیلی شدید است»، شامل می‌شود. معهذا، اکثریت دانشجویان به این تمرین به طور خودکار با خاطره‌های تصویری پاسخ دادند، آنها در برابر چشمان خود تصاویر قابل توصیفی را می‌دیدند مثل اینکه «اوه، رنگ آبی آب در برابر شن‌های سفید، خصوصاً هنگام غروب آفتاب، بسیار زیبا است.»

بدین ترتیب، تشخیص حواسی که بیشتر از هر حس دیگری در یک فرد، دست‌اندرکار است، اهمیت دارد. برای مثال، من مانند اکثر افراد، حافظه تصویری قوی دارم و بنابراین موقع امتحانات می‌توانم مطالب درسی را مجسم کنم و به خاطر بیاورم که موضوع خاصی را در طرف چپ و بالای صفحه خلاصه کردم و دور آن خط قرمز کشیدم و بدین ترتیب مطالب را به حافظه فعال خود بیاورم. دانشجویان دیگر ممکن است از طریق لامسه بهتر مطالعه کنند و از طریق نوشتن مطالب را یادآوری کنند و عده‌ای دیگر نیز یادگیری شنیداری را ترجیح می‌دهند.

تصویرسازی، واژه‌ای است که معمولا برای تبیین ساز و کارهای استفاده از تصورات در فرایند درمان نیز به کار می‌رود و مراحل لازم را برای تأثیر تصویرسازی ذهنی، در برمی‌گیرد. این کتاب، بسیاری از روش‌های تولید ارادی تصاویر ذهنی، دست‌یابی به تصاویر ذهنی و کار با آنها را با شیوه‌های بسیار گوناگون، توصیف می‌کند. این روش‌ها اغلب هدفمند و قابل کنترل هستند، اما تصویرسازی ذهنی به لحاظ سنتی غیرقابل کنترل، خودانگیخته محسوب می‌شود که وقوع آن خودکار است و تصاویر صرفآ در ذهن پدید می‌آید. به هر حال، تصویرسازی ذهنی، حتی هنگامی که به طور خودانگیخته و بدون آگاهی صورت می‌گیرد، تحت کنترل فرد قرار دارد. افراد در فرایند درمان، تغییر خودانگیخته تصاویر ذهنی را جهت ایجاد تصاویر ذهنی جدید و متفاوت، به شکل ارادی، یاد می‌گیرند. بنابراین، درمانگران باید قدرت تخیل را جزء مسئولیت مراجع و قابل کنترل توسط او بدانند.

چنین تصویرسازی‌های خود ـ انگیخته‌ای، به لحاظ فرهنگی گزارش‌های نمادین و اسطوره‌ای از رؤیاها و آرزوها هستند. نمونه بارز آن، شهادت و گواهی انسان درباره تصویرسازی ذهنی است که در داستان‌های کتاب مقدس آورده شده است. در آنجا، تصویرسازی اغلب به شکل خواب دیدن، رؤیاپردازی‌های روزانه، تجسم و تخیل یا پیشگویی کردن است. برای مثال، در کتاب سِفر پیدایش (نخستین کتاب تورات)، سارا، همسر ابراهیم، فرشتگانی را می‌بیند که به او خبر بچه‌دار شدن را می‌دهند؛ ژاکوب، فرشتگانی را در خواب می‌بیند که از نردبانی بالا و پایین می‌روند؛ ژوزف ماه و خورشید را می‌بیند که روی او خم شده‌اند؛ و فرعون مصر گاوهای چاق و لاغر را در خواب می‌بیند. تمامی این تصاویر، آینده را پیشگویی می‌کنند و این باور را منعکس می‌سازند که رؤیاها حامل پیام‌های خاصی از جانب پروردگار است.»