کتاب فروید و سیاست

کتاب فروید و سیاست نوشتهٔ سحر صنیعی است و مهرگان خرد آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب فروید و سیاست

روان‌شناسی سیاسی یک رشتهٔ دانشگاهی بینارشته‌ای است که به درک سیاست، سیاستمداران و رفتار سیاسی از منظر روان‌شناختی اختصاص دارد. رابطهٔ بین سیاست و روان‌شناسی دوطرفه در نظر گرفته می‌شود، از روان‌شناسی به‌عنوان لنز برای فهم سیاست و سیاست به‌عنوان لنز برای درک روان‌شناسی استفاده می‌شود. روان‌شناسی سیاسی با هدف درک روابط متقابل میان افراد و زمینه‌هایی می‌پردازد که تحت‌تأثیر عقاید، انگیزه، ادراک، شناخت، پردازش اطلاعات، راهبردهای یادگیری، جامعه‌پذیری و شکل‌گیری نگرش هستند. نظریه و رویکردهای روان‌شناختی سیاسی در بسیاری از زمینه‌ها کاربرد دارد از جمله نقش رهبری، سیاست‌گذاری داخلی و خارجی، رفتار در خشونت قومی، جنگ و نسل‌کشی، پویایی گروهی و ستیز، رفتار نژادپرستانه، نگرش و انگیزه رأی‌گیری، رأی‌گیری و نقش رسانه‌ها، ناسیونالیسم و افراط‌گرایی‌سیاسی؛ ازاین‌رو، اگر روان‌شناسی علم تجربه، رفتار و تعامل افراد و گروه‌ها باشد، پس روان‌شناسی سیاسی علم تجربهٔ سیاسی، رفتار سیاسی و تعامل سیاسی افراد و گروه‌ها است.

در دوران پیشامدرن، شاعران و فیلسوفانی چون دانته و ماکیاولی، شکسپیر و هابز در مورد مکاتبات بین طبیعت انسانی و تمهیدات اجتماعی اندیشیدند. ازاین‌رو ریشه‌های تاریخی آن به حدود یک قرن می‌رسد. آثاری که افرادی چون گراهام والاس با کتاب طبیعت بشر در سیاست، هارولد لاسول با کتاب آسیب‌شناسی روانی و سیاسی در این بنیان‌گذاری نقش بازی کردند. این سنت تحت‌تأثیر فروید نیز قرار دارد؛ و می‌توان گفت حضور او در دوران مدرن و جدید بسیار در این رشته تأثیر گذاشته است و در کنار او می‌توان به تلاش‌های کارل گوستاو یونگ و دیگران نیز اشاره کرد. روان‌شناسی سیاسی از اروپای غربی، فرانسه سرچشمه گرفت.

 رشتهٔ روان‌شناسی سیاسی به‌طور رسمی در طول جنگ فرانکو-پروسی و انقلاب سوسیالیستی با ظهور کمون پاریس (۱۸۷۱) گره خورده است. در آلمان، تحولات سیاسی فردی تازه‌کار و کنترل فاشیستی در طول جنگ جهانی دوم باعث شد که مدرسه فرانکفورت در مورد اقتدارگرایی دست به تحقیق بزنند. 

روان‌شناسی فروید از چند جنبه با سایر مکاتب روان‌شناسی تفاوت دارد: یکی اینکه این مکتب در خارج از دانشگاه شکل گرفته است و از همان ابتدا به‌عنوان روش درمان نگاه شده است. دیگر اینکه این مکتب تنها حوزه‌های خاصی از روان‌شناسی از جمله شخصیت و انگیزه را شامل می‌شود و نقطه شروع آن یافته آزمایشی نبوده بلکه از همان ابتدا اتکایش بر مشاهدات بالینی بوده است. از این‌رو با توجه به این ویژگی‌های خاص روان‌شناسی فروید باید دید تفاوت‌های دیدگاه‌های او با سایر روان‌شناسان در چیست؟

کتاب فروید و سیاست به روان‌شناسی سیاسی از دیدگاه فروید نظر می‌اندازد و تفاوت نظرات او را با دیگر روان‌شناسان بررسی می‌کند.

خواندن کتاب فروید و سیاست را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به پژوهشگران رشته‌های روان‌شناسی بالینی و علوم سیاسی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب فروید و سیاست

«زیگموند فروید (۱۸۵۶-۱۹۳۹) متخصص مغز و اعصاب اتریشی و بنیان‌گذار روان‌کاوی می‌باشد. یک روش بالینی برای درمان روان‌شناسی از طریق گفت‌وگو بین بیمار و روان‌شناس. فروید از والدینی یهودی در شهر موراویان فرایبورگ، در امپراتوری اتریش به دنیا آمد. وی در سال ۱۸۸۱ در دانشگاه وین به‌عنوان دکترایِ پزشکی واجد شرایط شد. فروید در سال ۱۸۸۶ فعالیت‌های بالینی خود را در وین ادامه داد. در سال ۱۹۳۸، فروید اتریش را به سبب فرار از نازی‌ها ترک کرد. وی در تبعید در انگلستان در سال ۱۹۳۹ درگذشت.

در ایجاد روان‌کاوی و روش‌های بالینی برای روبه‌روشدن با علم آسیب‌شناسی روانی از طریق گفتگو بین بیمار و روانکاو، فروید تکنیک‌هایی را مثل استفاده از تداعی آزاد (به روشی گفته می‌شود که در آن بیمار هر آنچه را به ذهنش خطور می‌کند، بیان می‌نماید) و همچنین کشف انتقال (فرایندی که در آن مراجع خاطرات کودکی خود را با درمانگرش در میان می‌گذارد) و همچنین فرایند تحلیلی روان‌شناسی  را ارائه کرد. بازتعریف فروید از تمایلات جنسی که شامل اشکال نوزادی هم می‌شد به او اجازه داد که عقدهٔ ادیپ (احساسات جنسی بچه نسبت به والدین جنس مخالف خود) را به‌عنوان اصل مرکزی نظریهٔ روان‌کاوی درآورد. تجزیه‌وتحلیل او از خود و رؤیاهای بیمارانش به‌عنوان یک آرزوی تحقق‌یافته او را به یک مدل برای تجزیه‌وتحلیل علائم بالینی و سازوکار سرکوب رسانید و همچنین برای بسط نظریهٔ خود مبنی بر اینکه ناخودآگاه یک مرکز برای ایجاد اختلال در خودآگاه است از آن استفاده کرد. فروید وجود زیست‌مایهٔ لیبیدو را قطعی می‌دانست به نظر او لیبیدو انرژی روانی-جنسی است. منبع آن اروس یعنی مجموع غرایز زندگی است. لیبیدو با مرگ می‌جنگد و می‌کوشد انسان را در هر زمینه‌ای به پیروزی برساند. این نیرو را شهوت نیز می‌نامند. زیست‌مایه بیش از هر چیز معنای جنسی دارد.»