کتاب دفتر تعزیه ۱۰

کتاب دفتر تعزیه ۱۰: جام بلا، روح‌الارواح، حوض کوثر و پادشاه هرات نوشتهٔ داود فتحعلی‌بیگی  و رجبعلی معینیان در انتشارات نمایش چاپ شده است. این کتاب شامل چهار شبیه‌خوانی است با عناوین جام بلا، روح‌الارواح، حوض کوثر و پادشاه هرات.

درباره کتاب دفتر تعزیه ۱۰

در دهمین بخش از کتاب «دفتر تعزیه»، به چهار شبیه‌خوانی پرداخته‌اند. هنر شبیه‌خوانی از بدو پیدایش و شکل‌گیری‌ دچار تحولات زیادی شده تا به تکامل رسیده است. تحولات در قلمرو شبیه‌خوانی هم از جنبهٔ ادبی صورت گرفته، هم از نظر موسیقیایی، به‌ویژه مضمون و داستان و درنهایت ساختارهای اجرا. گستره‌ٔ تخیل در قلمرو شبیه‌خوانی به‌قدری زیاد بوده که از مرزهای زندگی مادی عبور کرده و بعضاً وارد قلمرو ارواح یا ذرات قبل از خلقت انسان شده است.

تعزیه عالم در تنها مجلسی است که شخصیت‌های آن را ذرات موجودات تشکیل می‌دهند. به‌عبارت‌دیگر تعزیه‌سرا با توجه به مفهوم آیه (اَلَستُ به ربکّم، قالو بَلا، آیا من خدای شما نیستم گفتند، بلی) ذرات برخی از شخصیت‌های مقدس مانند، پیامبر اکرم (ص) و حضرت علی (ع) و امام حسن (ع) و امام حسین (ع) و... به‌اضافه دشمنان آن‌ها، مانند شمر و ابن ملجم و... را (قبل از خلقت) به صحنه آورده تا ضمن بازگو کردن فلسفه‌ٔ خلقت، بحث جبر و اختیار را نیز به میان کشد.

دو مجلس دیگر در این مجموعه گردآوردی شده‌اند که شخصیت‌های آن‌ها نیز از جنس ملک و ارواح طیبه هستند یکی مجلس حوض کوثر و دیگری مجلس روح‌الارواح. در این دو مجلس نیز تعزیه‌سرایان عنان تخیل را رها کرده‌اند تا به بهشت برود و احوالات ارواح مقدس پیامبر اسلام (ص) و حضرت علی (ع) و امام حسن (ع) و حضرت فاطمه (س) را قبل از رسیدن ارواح شهدای کربلا به بهشت به معرض نمایش درآوردند.

کتاب دفتر تعزیه ۱۰ را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب به افرادی که مایل هستند دربارهٔ حماسهٔ عاشورا اطلاعات بیشتری کسب کنند پیشنهاد می‌شود.

بخشی از کتاب دفتر تعزیه ۱۰

«شهریار:

ایا وزیر ز سر رفت طاقت و هوشم

که من ز نام حسین بی‌قرار و مدهوشم

خوشا به حال کسانی که اندرین مأوا

کنند گریه برای حسین شه دو سرا

هر آن که حب حسین علی به دل دارد

ز بهر ماتم او خون ز دیده می‌بارد

ندارد او، هراس یک جوی ز روز معاد

به روز تنگ حسین علی رسد فریاد

وزیر:

بلی کسی که ندارد غم از برای حسین

دلی که نیست در ایام مبتلای حسین

ز امتان به اخلاص مصطفی نبوَد

دلش چه آینه با صیقل و صفا نبود

شهریار:

بیا رویم به خانۀ وزیر از هامون

که گشته‌ام ز برای حسین بسی دل‌خون

(بلافاصله در منزل با زن بگوید)

بیا به نزد من ای زوجۀ نکوکارم

که من زمدهب خود در زمانه بیزارم

همسر شهریار:

شاها ز برای چه چنین نالانی

بر مذهب و بر ملت خود طعنه‌زنانی

شهریار:

ای ضعیفه گویمت با شور شین

در مدینه بود یک شاهی حسین

مادرش زهرا و بابش مرتضی

جد او بودی به دنیا مصطفی

کوفیان بر او نمودند ظلم و کین

برگرفتند دور او را چون نگین

دست عباسش ز کین کردند جدا

اکبر او را نمودند سر جدا

ای ضعیفه قاسم نو کدخدا

شد عروسیش مبدل به عزا

ای ضعیفه ظلم بی‌حد کرده‌اند

تیر بر حلق علی‌اصغر زدند

اهل بیتش را به شام آورده‌اند

در خرابه از جفا جا داده‌اند

بر حسین هرکس بگرید از دوعین

می‌شود محشر شفیع او حسین»