کتاب گزیده طنز شهاب ترشیزی

کتاب گزیده طنز شهاب ترشیزی گزیده‌ای از آثار طنز شهاب ترشیزی است که ابوالفضل زرویی نصرآباد و نسیم عرب امیری آن را گردآوری کرده‌اند. انتشارات کتاب نیستان این کتاب را که از مجموعهٔ طنزآوران ایران (صفاریه تا قاجاریه) است منتشر کرده است.

درباره کتاب گزیده طنز شهاب ترشیزی

ادبیات شوخ‌طبعانه را می‌توان همزاد ادبیات جهان دانست. شوخ‌طبعی و شیرین‌زبانی از خصلت‌های انسانی است و ناگفته پیداست که هنر و ادبیات به عنوان حاصل یا برآیند تفکر، خلاقیت، احساس و عاطفهٔ انسان، از خلق‌وخوی او تاثیر می‌پذیرد.

شاعران و نویسندگان پارسی‌گوی هم به گواهی قدیمی‌ترین آثار ادبی این قلمرو زبانی، شوخ‌طبعی را، هم در خلق آثار کاملاً شوخ‌طبعانه و هم به صورت ضمنی و چاشنی در آثار دیگر به کار گرفته‌اند.

ملّاعلی شهاب ترشیزی، شاعر و هجوپرداز قرن نهم هجری قمری، معاصر و مدیحه‌گوی محمد جوکی بهادرخان فرزند شاهرخ تیموری است.

شهاب ترشیزی شاعر نکته‌سنج و مضمون‌یابی است. چه بسا اگر استعداد هنری خود را صرف دشمنی و عیب‌جویی از دیگران نمی‌کرد و به جای هجو شخصی، به موضوعات اجتماعی و طرح مشکلات مردم روزگارش می‌پرداخت، می‌توانست از طنزآوران موفق زمانهٔ خود باشد.

می‌دانیم که هجو، عیب‌جویی هنرمندانه‌ای است که بسته به میزان کدورت یا عداوت هجوپرداز، از ملایم‌ترین تا مهلک‌ترین توهین‌ها را نه به صراحت که به کنایه، نثار طرف مقابل می‌کند. بدیهی است که هجوهایی مؤثرتر و ماندگارترند که مطابق ادب متعارف روزگار و قابل نشر و بازگویی باشند. شاید همین نکته، وجه تمایز و معیار تشخیص «هجو» از «فحاشی منظوم» باشد.

شهاب ترشیزی در آثارش، از این هر دو، نمونه‌های بسیار دارد و برای علاقه‌مندان انواع شوخ‌طبعی، لازم است که با مطالعهٔ آثار شاعری چون شهاب، با تفاوت‌های این دو شیوه آشنا شوند.

خواندن کتاب گزیده طنز شهاب ترشیزی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران ادبیات طنز پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب گزیده طنز شهاب ترشیزی

«در شکوه از حاکم ترشیز

گردش چرخ بین که دلوِ امید

اندر آویختم به چاهی خشک

گشت در انتظار آب مرا

نخل امّید، همچو کاهی خشک

حاصل رنج چند سالهٔ من

همه، اشکی تَر است و آهی خشک

سایه سازد زِ خار، گنجشکی

کش زِ باران، بُود پناهی خشک

من نبودم به قدر گنجشکی

یا تو بودی کم از گیاهی خشک»