کتاب اقتصاد سیاسی

کتاب اقتصاد سیاسی نوشتهٔ فرج‌الله میزانی (جوانشیر) است که عزیزالله علیزاده تصحیح آن را بر عهده داشته و انتشارات فردوس آن را منتشر کرده است. موضوع این کتاب شیوهٔ تولید سرمایه‌داری با ذکر نمونه‌هایی از رشد سرمایه‌داری در ایران است.

دربارهٔ کتاب اقتصاد سیاسی

اقتصاد سیاسی یکی از رشته‌های زیرمجموعهٔ دانش اجتماعی است که به مناسبات اجتماعی انسان‌ها در روند تولید می‌پردازد.

پس از آنکه مارکس فلسفهٔ ماتریالیستی را تدوین کرد، اقتصاد سیاسی مارکسیستی به یکی از اجزای بنیادی مارکسیسم تبدیل شد.

به عبارت دقیق‌تر اقتصاد سیاسی علمی است که مناسبات اقتصادی میان افراد یک جامعه را در فرایند تولید، توزیع و مبادلهٔ کالاهای مادی در مراحل تکامل بشری مورد بررسی قرار می‌دهد. روش این بررسی بر مبنای ماتریالیسم دیالکتیکی است.

هرچند سال‌ها از تدوین این اثر می‌گذرد، اما با توجه به ارزش اصول علمی به‌کار‌برده‌شده در این اثر، همچنان درس‌نامه‌ای مناسب و کاربردی برای یادگیری علم اقتصاد سیاسی است.

این اثر در ۱۵ فصل تألیف شده است که عنوان بعضی از آن‌ها عبارت‌اند از: 

اقتصاد سیاسی چیست؟

ماهیت بهره‌کشی سرمایه‌داری

بازتولید سرمایهٔ اجتماعی

بحران‌های اقتصادی و ... .

خواندن کتاب اقتصاد سیاسی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به علاقه‌مندان به یادگیری علم اقتصاد سیاسی پیشنهاد می‌کنیم.

درباره فرج‌الله میزانی

فرج‌الله میزانی با نام مستعار ف. م. جوانشیر در شهریور ۱۳۰۵ در تبریز به دنیا آمد. او مدرک فوق لیسانس خود را در رشتهٔ مهندسی برق از دانشگاه تهران و مدرک دکترای خود را در رشتهٔ تاریخ اخذ کرد. در حوزهٔ ترجمه و نویسندگی حرفی برای گفتن داشت.

او در در سال ۱۳۲۴  عضو حزب تودهٔ ایران شد و پس از تیراندازی به شاه در ۱۵ بهمن ۱۳۲۷ در دانشگاه تهران به عنوان جانشین دبیر کمیتهٔ حزبی دانشگاه تهران انتخاب شد.

بعدها به عنوان عضو هیئت سیاسی کمیتهٔ مرکزی حزب انتخاب شد و مسئولیت رادیو «پیک ایران» را برعهده گرفت.

او آثار زیادی در زمینهٔ حزب توده، اقتصاد سیاسی و ادبیات سیاسی تألیف و ترجمه کرده است.

بخشی از کتاب اقتصاد سیاسی

«پدیده های اجتماعی نیز مانند پدیده های طبیعی قرن هاست فکر دانشمندان را به خود مشغول می دارد اما تا پیش از پیدایش مارکسیسم، علوم اجتماعی، علم به معنای واقعی کلمه نبودند و بیش از آنچه واقعیت خارج را منعکس کرده و قوانین تکامل آن را کشف و بررسی کنند، مجموعه ای از حدسیات، نظریات شخصی و تصورات ذهنی به دست می دادند و به گفته لنین:

جامعه شناسی و تاریخ‌نویسی قبل از مارکس، فاکت‌های خام ازهم گسیخته را روی هم می‌انباشت و تصوری از برخی جوانب روند تاریخ به دست می‌داد.

تنها پس از پیدایش مارکسیسم است که علوم اجتماعی، نظیر علوم طبیعی، بر پایهٔ استوار علمی قرار گرفته و با مقوله‌ها و قوانین روشن و مشخص علمی سروکار یافته‌اند. مارکس با کشف درک ماتریالیستی تاریخ، ادامه و گسترش ماتریالیسم بر عرصه پدیده‌های اجتماعی، بررسی این پدیده‌ها را از ذهن‌گرایی رهانیده و نشان داد که سیستم مناسبات اجتماعی نیز، نظیر پدیده‌های طبیعی دارای قانونمندی عینی تکامل است و می‌توان شرایط اقتصادی تولید را با دقت علوم طبیعی مورد بررسی قرار داد.

کشف مارکس مانند هر کشف عظیم دوران‌سازی، نبوغ آمیز و در عین حال ساده است. مارکس این فاکت کاملا ساده و بدیهی را بیان می‌کند که انسان‌ها نخست باید بخورند، بنوشند، مسکنی داشته و لباسی بپوشند تا بتوانند به سیاست، علم، هنر، مذهب و غیره بپردازند. بنابراین، تولید وسایل مادی ابتدایی زیست و لذا درجه تکامل اقتصادی هر خلق یا هر دوران، پایه‌ای را تشکیل می‌دهد که بر روی آن نهادهای دولتی، نظریات قضایی، هنر و حتی اندیشه‌های مذهبی انسان‌های مربوطه فرا می‌روید. پس، از روی آن پایه است که باید این‌ها را توضیح داد و نه برعکس، آن طور که تا کنون معمول بود.»