کتاب داعشی ها چگونه می اندیشند؟

کتاب داعشی ها چگونه می اندیشند؟ واکاوی بنیادهای نظری و اجتماعی افراط گرایی در اندیشه وهابیت نوشتهٔ محمدهادی راجی و سیدامیررضا فغانی است و انتشارات دانشگاه امام صادق (ع) آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب داعشی ها چگونه می اندیشند؟

«... بعد از آنکه دیدم مردم، دین خود را خرید و فروش می‌کنند، به این نظر سوق پیدا کردم که نسبت به وضع پیش آمده بانگ برآورم... این دم فرو بستن و سکوت طولانی نسبت به خودبزرگ‌بینی بسیاری از عالمان حاضر در کشور عربستان به امید هدایتشان بدون فایده خواهد بود... این کتاب، اجمالی است از معانی و تعاریف مفهوم علماء و تطبیق آن بر عالمان کشور عربستان سعودی و اینکه آیا تعاریف عالم و فقیه بر آن‌ها صدق می‌کند یا خیر؟! سپس در ادامه با ذکر نمونه‌هایی از فتاوی و آراء ایشان سعی در نقد منصفانه این آراء و فتاوی داریم.»

اثر حاضر، حاصل پژوهش یکی از متفکران معاصر اهل سنت حسن بن فرحان مالکی است که سال‌ها در کشور عربستان سعودی زندگی کرده، و در مورد ریشه‌های فکری و عقیدتی پیدایش داعش به‌عنوان یک تفکر افراطی خطرساز در منطقه خاورمیانه نگاشته شده و خوانش و پژوهشی بنیادی است با رویکردی میدانی در مورد ریشه‌های پیدایش عقاید افراطی در بخشی از جهان اسلام در دوره معاصر. بازخوانی و نقد باورهای مسلّم وهابیت، مولف کتاب را در ردیف نویسندگان پرحاشیه و بحث‌برانگیز سعودی قرار داده و مخالفت‌های جدی وهابیان را در پی داشته است.

پرداختن به بررسی آراء علماء وهابیت و افراط‌گرایی این گروه که با انحراف از بنیادهای اخلاقی و معرفتی دین اسلام و آموزه‌های کریمانه نبوی، نقش مهمی در شکل‌گیری پدیده افراط و گروه‌های افراط‌گرایی همچون داعش داشته‌اند از اهداف کتاب است.

ساختار کتاب اینگونه است که در ابتدا نظریات منشأ کنش، مفهوم امنیت، اطلاعات، کنش و افراط بررسی شده است. سپس در فصل دوم به منابع مالی تروریسم پرداخته و در فصل سوم اثر به ترجمه کتاب جذور الداعش پرداخته شده است. به جای ترجمه تحت‌الفظی همه متن، از ترجمه مفهومی و ارتباطی استفاده شده و در قالب فصول و پاورقی‌ها چهارجوب نظری و محتوایی بحث نیز از عمق بیشتری برخوردار شده است.

ترجمه و تالیف اثر حاضر به قلم آقایان محمدهادی راجی و سیدامیررضا فغانی صورت پذیرفته و هم‌اینک در قالب ۳۶۷ صفحه و نسخه چاپی آن به بهای ۱۱۰ هزار تومان از طریق مجموعه فروشگاه‌های انتشارات دانشگاه امام صادق علیه السلام (مجازی و حقیقی) و شبکه نمایندگی‌ها، در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است.

پیوند اینترنتی:

https://b2n.ir/ISISMIND

مقدمه دکتر سیدمحمدرضا طباطبائی

باید توجه و تفطن داشت که کژتابی‌های معرفتی و خوانش‌های افراطی در ادیان و مذاهب مختلف در طول تاریخ بشر به اشکال گوناگونی وجود داشته است. ادیان الهی مانند یهودیت، مسیحیت و اسلام نیز از این قاعده معاف و مستثنی نبوده‌اند و مطالعه تاریخ ادیان مختلف اعم از ادیان توحیدی و ابراهیمی و ادیان غیرتوحیدی چگونگی پدیدار شدن اشکال افراطی جنبش‌هایی را بر مبنای سوءبرداشت و یا تکیه بر پاره‌ای از آموزه‌های مصادر ادیان و عدم شناخت جامع از معارف و رهنمودهای ادیان مختلف را در حیات اجتماعی بشر در درازنای تاریخ آشکار می‌سازد. مقوله‌ای که پرداختن به آن خود نیازمند پژوهشی جداگانه است. در جهان اسلام نیز از همان بامداد اسلام با فاصله گرفتن از معارف اصیل اسلامی و سوءبرداشت از برخی آیات قرآنی، انحراف و اعوجاج در گروه‌های کوته‌بین و حتی به ظاهر مقدس، اما خشک دماغ بروز کرد. این کج‌فهمی‌ها از معارف دینی و قرآنی به جنبش‌ها، جنگ‌ها، خونریزی‌ها و هم‌کیش‌کشی‌های نامطلوب منجر شد. اولین گروه افراطی و خطرناک و خطرساز در تاریخ اسلام که منشأ انحراف آنان سوءبرداشت از قرآن و تفسیر به رأی برخی آیات بدون توجه به روایات نبوی و سیره آن حضرت بود، خوارج بودند. خوارج با شعار «إن الحکم الا لله» در مقابل امام مسلمین و خلیفه مشروع اسلامی یعنی امیرالمؤمنین امام علی ابن ابی‌طالب (ع) ایستادند و حتی به ترور و فتک روی آوردند و جنگ نهروان را ناجوانمردانه بر امام علی (ع) تحمیل کردند. این گروه که به مارقین معروفند اولین منحرفین اعتقادی مهم در بامداد اسلام بودند که انحراف در عقیده باعث قیام و طغیان و اعلام جنگ بر علیه امام مشروع و مقبول مسلمانان؛ حضرت امیر (ع) شد، امام در مقابل شعار آنان فرمودند «کلمة حق یراد بها الباطل». انحراف‌های اعتقادی ریشه اصلی افراط و تفریط از دیرباز در جهان اسلام و دیگر ادیان بزرگ مانند مسیحیت بوده است. راه اصلی مبارزه با افراط‌گرایی، مقابله با تفاسیر انحرافی و خطرساز از سوی گروه یا فرقه‌ها و یا مذاهب مختلف در جهان اسلام است. در دوران معاصر نیز این‌گونه تفاسیر نادرست در فهم قرآن و آموزه‌های دینی باعث ظهور گروه‌هایی افراط‌پیشه در عقیده و عمل در جهان اسلام و منطقه شده است.

اثر قلمی حاضر حاصل پژوهش یکی از متفکران معاصر اهل سنت که سال‌ها در کشور عربستان سعودی زندگی کرده، در مورد ریشه‌های فکری و عقیدتی پیدایش داعش به‌عنوان یک تفکر افراطی خطرساز در منطقه خاورمیانه است. این اثر که خوانش و پژوهشی بنیادی با رویکردی میدانی در مورد ریشه‌های پیدایش عقاید افراطی در بخشی از جهان اسلام در دوره معاصر است، توسط حسن بن فرحان مالکی نگاشته شده و در اختیار دانش‌پژوهان قرار گرفته است. اثر موصوف توسط دو تن از دانش‌پژوهان برجسته آقایان محمدهادی راجی (دانشجوی دوره دکتری علوم سیاسی) و سیدامیررضا فغانی (دانشجوی دوره کارشناسی ارشد پیوسته مدیریت) دانشگاه امام صادق (ع) به زبان فارسی برگردان شده و در اختیار پژوهشگران قرار گرفته است. مطالعه کتاب موصوف به خوبی نشان می‌دهد که فاصله گرفتن علماء اسلامی از معارف اهل بیت عصمت و طهارت که پیامبر اعظم و خاتم (ص) تبعیت از آنان را در کنار قرآن مجید با رهنمود الهی و به منظور جلوگیری از اعوجاج و انحراف در امت اسلامی کراراً تأکید کردند و در مصادر عامه نیز منعکس شده، مهم‌ترین عامل در تفاسیر شاذ و خوانش‌های افراطی یا تفریطی از آموزه‌های اسلامی در درازنای تاریخ مسلمانان به‌ویژه در دوران معاصر بوده است. امید است با تمسک به حدیث نبوی شریف که در مصادر عامه نیز به آن پرداخته شده، راه اصلی برون‌رفت از افراطی‌گرایی و خوانش‌های غیرمعقول و افراطی از آموزه‌های دینی فراهم گردد. منظور نگارنده حدیثی است که به تواتر از پیامبر خاتم (ص) نقل شده و به حدیث ثقلین معروف است و رسول خاتم (ص) در این حدیث طریق صحیح و صائب أخذ معارف دینی را پس از رحلت خویش به‌خوبی مشخص نموده‌اند و قرآن و عترت و اهل بیت (ع) خویش را یگانه منبع أخذ معارف دینی و راه نجات و رستگاری امت اسلامی معرفی نموده‌اند. کژتابی‌های معرفتی از آموزه‌های اصیل اسلامی که پیامبر اعظم (ص) معرفی نموده‌اند منشأ بحران‌های بی‌شماری در جهان اسلام از بامداد اسلام تاکنون بوده است و در دوره معاصر نیز با ورود اغراض سیاسی بیگانگان متأسفانه تشدید شده و تزاید یافته است. امید است دانشجویان و دانش‌پژوهان با مطالعه این اثر و آثار و پژوهش‌های مشابه، به ریشه‌های فکری و عقیدتی افراط‌گرایی مذهبی در جهان اسلام هر چه بیشتر اشراف یابند.

خواندن کتاب داعشی ها چگونه می اندیشند؟ را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به کسانی که می‌خواهند دربارهٔ گروه داعش بیشتر بدانند پیشنهاد می‌کنیم.