کتاب در مسیر دانشمند شدن

کتاب در مسیر دانشمند شدن؛ راهنمای رفتار مسوولانه در پژوهش نوشته‌شده توسط کمیسیون علوم، مهندسی و سیاست‌گذاری عمومی، آکادمی‌های ملی علوم و مهندسی و انجمن پزشکی ایالات متحده و ترجمهٔ مینا مهرگان است و انتشارات نگاران سبز آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب در مسیر دانشمند شدن

کار علمی بر پایهٔ اعتماد بنا نهاده شده است. جامعه اطمینان دارد که نتایج تحقیقات علمی، بازتاب صادقانه و دقیق کار یک پژوهشگر است. پژوهشگران نیز به همان اندازه اعتماد دارند که همکاران آن‌ها داده‌ها را با دقت جمع‌آوری کرده‌اند، از روش‌های تحلیلی و آماری مناسب استفاده کرده‌اند، نتایج خود را با دقت گزارش کرده‌اند و با احترام، به کار سایر پژوهشگران پرداخته‌اند. زمانی که این اعتماد نابجا باشد و استانداردهای حرفه‌ای علم نقض شود، نه تنها شخصیت پژوهشگران مورد بی‌حرمتی قرار می‌گیرد، بلکه احساس می‌کنند که پایهٔ حرفهٔ آن‌ها تضعیف شده است. این امر بر رابطهٔ میان علم و جامعه اثرگذار خواهد بود.

این کتاب مروری بر استانداردهای حرفه‌ای علم ارائه داده و توضیح می‌دهد که چرا پیروی از این استانداردها برای ادامهٔ پیشرفت علمی ضروری است. این راهنما یک نمای کلی از استانداردهای حرفه‌ای در پژوهش را ارائه می‌دهد. همچنین، این کتاب قصد دارد چالش‌های خاصی را که جامعهٔ علمی در اوایل قرن ۲۱ با آن روبه‌رو است، برجسته کند. هر چند توجهِ این کتاب در درجهٔ نخست به دانشجویان تحصیلات تکمیلی، پژوهشگران پسادکتری و اعضای هیات علمی جوان در یک محیط دانشگاهی متمرکز است، اما برای دانشمندان در تمام مراحل تحصیلی و حرفه‌ای آن‌ها، از جمله کسانی که برای صنعت و دولت کار می‌کنند، مفید است. بنابراین اصطلاح دانشمند در عنوان و متن به‌طور بسیار گسترده به کار می‌رود و شامل همهٔ پژوهشگرانی می‌شود که از طریق تحقیقات با روش‌های علمی، به دنبال دانش جدید هستند.

کتاب در مسیر دانشمند شدن مباحث مهم اخلاقی مرتبط با فعالیت‌های پژوهشی و قوانین و مقررات حاکم بر آن‌ها را در فصل‌های جداگانه تصریح کرده و با مطرح کردن بخش‌هایی با عنوان مطالعات موردی، در هر یک از موضوعات مورد بحث، زمینه را برای آشنایی بیشتر خواننده با این مباحث فراهم می‌کند. همچنین در انتهای کتاب، فهرستی از منابع تکمیلی مرتبط با مباحث گفته شده، به‌منظور مطالعهٔ بیشتر قرار داده شده است.

خواندن کتاب در مسیر دانشمند شدن را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب برای دانشجویان، اعضای هیئت علمی، پژوهشگران و همهٔ افراد درگیر در فعالیت‌های پژوهشی در تمام حوزه‌های علم مناسب است.

بخشی از کتاب در مسیر دانشمند شدن

به منظور اجرای مسوولانهٔ پژوهش، دانشجویان تحصیلات تکمیلی باید روش برخورد صحیح با داده‌ها را بدانند. در سال ۲۰۰۲، دبیران «مجلهٔ زیست‌شناسی سلولی» شروع به آزمودن تصویرهای موجود در تمام پیش‌نویس‌های مقاله‌های پذیرفته شده کردند تا این موضوع را بررسی کنند که آیا این تصاویر به نحوی که ناقض شیوه‌نامه‌های مجله است تغییر داده شده‌اند یا خیر. حدود یک چهارم از مقاله‌ها شامل تصاویری بودند که شواهدی از دستکاری‌های نامناسب در آنها وجود داشت. دبیران، داده‌های اصلی این مقاله‌ها را درخواست کرده و پس از مقایسهٔ این داده‌ها با تصاویر ارایه شده، بازسازی این شکل‌ها را به منظور مطابقت با شیوه‌نامه‌ها لازم دانستند. دبیران در حدود یک درصد از مقاله‌ها، شواهدی را برای آنچه «دستکاری فریبکارانه» گفته می‌شود یافتند که بر نتیجه‌گیری‌های انجام شده در مقاله تاثیر گذاشته و منجر به رد شدن مقاله‌ها شد.

پژوهشگرانی که داده‌های خود را به‌صورتی که باعث فریب دیگران شود دستکاری می‌کنند، حتی اگر این دستکاری در آن زمان ناچیز به نظر برسد، هم ارزش‌های اساسی و هم معیارهای حرفه‌ای کاملا پذیرفته‌شدهٔ علمی را نقض می‌کنند. پژوهشگران، بر اساس مشاهدات خود از طبیعت نتیجه‌گیری می‌کنند. اگر داده‌ها برای ارایهٔ موردی قوی‌تر از آنچه که داده‌ها تضمین می‌کنند تغییر داده شوند، پژوهشگران در انجام هر سه تعهد توصیف شده در ابتدای این راهنما ناموفق خواهند بود. آنها همکاران خود را گمراه کرده و به طور بالقوه مانع پیشرفت در حوزهٔ تحقیقات آنها می‌شوند. آنها همچنین جایگاه و اعتبار خود را به‌عنوان یک مرجع پژوهشی تضعیف نموده و اطلاعاتی را در تاریخچهٔ علمی وارد می‌کنند که می‌تواند به جامعهٔ بزرگ‌تری آسیب برساند، مانند زمانی‌که خطرهای ناشی از یک روش درمان پزشکی دست‌کم گرفته می‌شود.

این موضوع در عصری که در آن اینترنت، امکان انتشار اطلاعات را با سرعت و گستردگی تقریبا کنترل‌ناپذیری به بخش بزرگی از مخاطبان فراهم می‌کند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بنابراین داده‌های گمراه‌کننده یا نادرست می‌توانند عواقبی گسترده و غیرقابل پیش‌بینی داشته باشند که میزان آن تا قبل از اینترنت و سایر فناوری‌های نوین ارتباطی، ناشناخته بود.

داده‌های گمراه‌کننده ممکن است ناشی از طراحی ضعیف آزمایش‌ها یا اندازه‌گیری‌های بی‌دقت و همچنین دستکاری نابجا باشند. در طول زمان، پژوهشگران روش‌ها و ابزارهای طراحی شده را برای حفظ امانت‌داری پژوهش، توسعه داده و به طور مداوم بهبود بخشیده‌اند. برخی از این روش‌ها و ابزارها در زمینه‌های خاص پژوهشی، مانند آزمون‌های معناداری آماری، آزمایش‌های دوسوکور و نگارش مناسب پرسش‌ها در نظرسنجی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. سایر موارد، در همهٔ زمینه‌های پژوهشی اعمال می‌شوند، مانند توصیف آنچه یک پژوهشگر انجام داده است برای دیگران، به‌طوری‌که داده‌ها و نتایج پژوهش بتوانند مورد تایید قرار گرفته و گسترش یابند.