کتاب زیارت؛ آغاز عشق و بندگی

کتاب زیارت؛ آغاز عشق و بندگی نوشته استاد شیخ محمدحسن وکیلی در موسسه خدمات مشاوره ای و پژوهش های اجتماعی آستان قدس رضوی به چاپ رسیده است.

 درباره کتاب زیارت؛ آغاز عشق و بندگی

«زیارت» در لغت به معنای به دیدار کسی رفتن است، و به کسی یا چیزی که به دیدارش می‌رویم «مزور»، و به محل این دیدار «مزار» و به زیارت‌کننده، «زایر» گفته می‌شود. در اصطلاح دینی هنگامی که به بارگاه یکی از اولیای الهی می‌رویم و ارتباط قلبی و روحی با آن بزرگوار برقرار می‌سازیم، گفته می‌شود که ما به زیارت ایشان رفته‌ایم. همچنین فراتر از این، اگر از راه دور هم این «ارتباط قلبی و روحی» برقرار شود، بازهم ـ به‌نوعی ـ ایشان را زیارت کرده‌ایم.

زیارت؛ یعنی ملاقات و دیدار اما همراه با ارتباط قلبی. «ارتباط قلبی» یعنی اثرگذاری و اثرپذیری قلب‌ها و ادراک انسان‌ها. ارتباط قلبی یعنی نسبت به مخاطب زیارت، ادراک فعّال داشتن که البته شرط لازم آن، توجه به زیارت‌شونده است. در سایهٔ این توجه، ویژگی‌های روحی او برای زایر مشخص می‌شود و ادراک صحیحی از او به‌دست می‌آید و افکار و ذهنیات او بر زایر اثر خواهد گذاشت.

 نویسنده در این کتاب درباره مفهوم زیارت، آداب زیارت از جمله اداب پیش از تشرف، هنگام تشرف و پس از زیارت، پاداش های دنیوی و اخروی زیارت و آسیب‌شناسی زیارت سخن گفته است.

 خواندن کتاب زیارت؛ آغاز عشق و بندگی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

علاقه‌مندان به آشنایی با فضایل و اداب و رسوم زیارت مخاطبان این کتاب اند.

بخشی از کتاب زیارت؛ آغاز عشق و بندگی

۱. آداب پیش از تشرف

۱.۱. خلوص نیت

زیارت اهل‌بیت: یکی از عبادات است و شرط پذیرش همهٔ عبادات این است که «قربةً الی الله» باشد و در انجام آن هیچ نیّتی جز خدا دخیل نباشد.

۱.۲. هزینه حلال

زایر بارگاه دوست باید هزینهٔ سفر را از مال حلال تهیه نموده و هرگونه حقّ‌الله و حقّ‌الناس و ازجمله خمس و زکات اموال را بپردازد؛ زیرا با مال حرام نه نمازی قبول و نه زیارتی پذیرفته و نه دعایی مستجاب می‌گردد.

۱.۳. طلب حلالیت

هرکس که می‌خواهد امام معصوم (ع) او را بطلبد و به او اجازه شرفیابی دهد، باید قبل از حرکت از همه کسانی که از جانب او کدورتی در دل دارند، حلالیت بطلبد.

۱.۴. روزه قبل از سفر

در آداب پیش از زیارت کربلا آمده است:

«هنگامی که خواستی به‌سوی بارگاه امام (ع) حرکت کنی، روز چهارشنبه، پنج‌شنبه و جمعه را روزه بگیر.»

۱.۵. غسل زیارت

کسی که از شهر خود برای زیارت می‌رود شایسته است قبل از حرکت، غسل کند و وقتی به مقصد رسید نیز غسل نماید و آنگاه به زیارت برود. همچنین توصیه شده درصورتی‌که امکان غسل نباشد، وضو بگیرد.

۱.۶. دعای سفر

برای آغاز سفر دعاهای فراوانی نقل شده است که در اینجا به ذکر یک نمونه بسنده می‌شود.

هنگام شروع حرکت از منزل این دعا را بخواند: «بِسْمِ اللَهِ وَ بِاللَهِ تَوَکلْتُ عَلَی اللَهِ ما شاءَ اللَهُ، لاحول وَلا قُوَّةَ إلّا بِاللَهِ.» و هنگام سوارشدن بگوید: «سُبْحانَ الَّذِی سَخَّرَ لَنا هذا وَما کنّا لَهُ مُقْرِنِینَ.»

۱.۷. پیاده‌روی

خوب است زایران از منزل و یا دست‌کم از محلّ اسکان خود تا حرم‌مطهّر، چنانچه راه دور نباشد، اندکی پیاده بروند، بلکه اگر راه هم دور است ولی توان بدنی و حال روحی خوبی دارند، و وقت هم دارند پیاده بروند. این پیاده‌روی، باید همراه با خضوع و خشوع و وقار و طمأنینه باشد. برای این پیاده‌روی ثواب و پاداش‌های بزرگی ذکر شده که به نمونه‌ای اشاره می‌شود.

«هر که با پای پیاده به‌سوی قبر امام‌حسین (ع) برود، خداوند به هر گامی، هزار حسنه برایش می‌نویسد و هزار گناه از او محو می‌کند و او را هزار درجه، بالا می‌برد.»

۱.۸. دوری از گناه

مراقبه و دوری از گناه البته که مخصوص ایام زیارت نیست؛ ولی ازآنجاکه زایر در این ایام، خود را وقف خدا نموده و می‌خواهد ادراک بهتری از خداوند به‌دست آورد سرزدن گناه، وی را از مقصود اصلی دور می‌سازد.

بی تردید یکی از مراقبات مهم حفظ نگاه است. زایران، هم باید چشم خود را از نگاه به محرّمات حفظ کنند و هم باید چشم خود را از دیدن امور بیهوده و از آنچه خلاف توجّه قلبی است، دور نمایند.

۱.۹. کم‌گویی و دوری از حرف‌های لغو

زایران شایسته است در مدت زیارت، از سخن‌ها و گفتگوهای بی‌حاصل دنیایی و آنچه ذهن را از یاد خدا منصرف می‌سازد، حذر نمایند. و

۱.۱۰. ذکر خدا بر لب

چه زیباست که زایران در مسیر راه بسیار تهلیل، تکبیر، تحمید و تسبیح بگویند.

۱.۱۱. یاری دیگران

کمک به دیگر زوار و توجه به ایشان از امور مهم و درحقیقت احترام به خداوند است.

۱.۱۲. دوری از غذای لذیذ و شیرینی

در خصوص زیارت امام‌حسین (ع) از خوردن گوشت نهی شده و به غذای ساده توصیه شده است و نیز تأکید شده که زایران از حمل شیرینی و حلوا و مانند آنها دوری کنند.

۱.۱۳. لباس پاکیزه

بسیار به‌جاست که زایران جامه‌های پاک و تمیز بپوشند. برای مردان پوشیدن لباس سفید مناسب است؛ زیرا رنگ‌های تیره، مایه دورشدن ملائکه است.