کتاب مکتب مهر

کتاب مکتب مهر نوشتهٔ «محمدتقی فیاض‌بخش» و منتشرشده توسط مؤسسهٔ خدمات مشاوره‌ای و پژوهش‌های اجتماعی آستان قدس رضوی، به بررسی ریشه‌ها و سیر تاریخی و مبانی مکتب تربیتی و عرفانی علامه طباطبایی می‌پردازد. این اثر با رویکردی تحلیلی، جایگاه این مکتب را در میان مکاتب تربیتی شیعه و نسبت آن با جریان‌های فکری و معنوی معاصر بررسی می‌کند. نسخهٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب مکتب مهر اثر محمد تقی فیاض بخش

کتاب «مکتب مهر» (درآمدی بر مکتب علامه طباطبایی (قدس سره الشریف)؛ تاریخچهٔ ویژگی‌های نظری و عملی) به تبارشناسی و تحلیل مکتب تربیتی «علامه طباطبایی» می‌پردازد و تلاش می‌کند جایگاه این مکتب را در امتداد سنت‌های معرفتی و تربیتی شیعه نشان دهد. نویسنده با مروری بر تاریخ عرفان و اخلاق اسلامی، از مکتب بغداد تا مکتب اصفهان و نجف به ظهور و تکوین مکتب «ملاحسین‌قلی همدانی» و سپس شاگردان و ادامه‌دهندگان این مسیر می‌پردازد. کتاب حاضر سیر انتقال معارف و تربیت معنوی را از استاد به شاگرد و با تمرکز بر شخصیت‌هایی همچون «سید علی شوشتری»، «ملاحسین‌قلی همدانی»، ممیرزا جواد ملکی تبریزی»، «سید احمد کربلایی»، «سید علی قاضی طباطبایی» و در نهایت «علامه طباطبایی» دنبال می‌کند. اثر حاضر به قلم «محمدتقی فیاض‌بخش» علاوه‌بر تاریخچه، به ویژگی‌های نظری و عملی این مکتب، مبانی معرفتی، ساختار سلوک و نسبت آن با تعلیم‌وتربیت و نسبت آن با انقلاب ۱۳۵۷ در ایران می‌پردازد. «محمدتقی فیاض‌بخش» با استناد به منابع قرآنی و روایی تلاش کرده نشان دهد که مکتب علامه طباطبایی چگونه توانسته است سلوک فردی و اجتماعی را در چارچوبی منسجم و مبتنی بر توحید و ولایت سامان دهد. این کتاب برای علاقه‌مندان به عرفان اسلامی، اخلاق عملی و تاریخ اندیشه دینی، تصویری جامع از یکی از مهم‌ترین جریان‌های تربیتی معاصر ارائه می‌دهد.

خلاصه کتاب مکتب مهر

«محمدتقی فیاض‌بخش» ابتدا با مرور تاریخ مکاتب تربیتی و عرفانی شیعه، زمینه‌های شکل‌گیری مکتب علامه طباطبایی را شرح می‌دهد. کتاب با معرفی اجمالی مشایخ و طبقات مختلف این مکتب آغاز می‌شود و نشان می‌دهد که چگونه سنت تربیتی از استاد به شاگرد منتقل شده و در هر دوره باتوجه‌به شرایط اجتماعی و فکری، صورت‌بندی تازه‌ای یافته است؛ سپس مبانی معرفتی و سلوکی مکتب علامه طباطبایی بررسی می‌شود؛ ازجمله تأکید بر معرفت‌النفس، ضرورت سیر و سلوک، مراتب ایمان و اسلام، و نقش تربیت در تحقق توحید عملی. نویسنده به‌تفصیل به ویژگی‌های مکتب علامه می‌پردازد؛ تقید به ظاهر شریعت، انطباق با قرآن و روایات، نظم و انسجام دستورات سلوکی و بی‌نیازی نسبی از مکاتب دیگر. در بخش‌های بعد، غایات سلوک (دنیوی، اخروی و توحیدی)، مراتب نظری و عملی سلوک، اهمیت ذکر و مراقبه، جایگاه استاد و نقش تعلیم‌وتربیت در این مکتب شرح داده می‌شود. کتاب حاضر به نسبت انقلاب ۱۳۵۷ در ایران با سلوک توحیدی و نقش تربیت معنوی در جامعه معاصر پرداخته و نشان داده است که چگونه این مکتب می‌تواند الگویی برای تربیت فردی و اجتماعی در جهان امروز باشد.

چرا باید کتاب مکتب مهر را خواند؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و مستند، تاریخچه و ساختار یکی از مهم‌ترین مکاتب تربیتی معاصر شیعه را به‌دقت بررسی می‌کند. خواننده با مطالعهٔ این کتاب با سیر انتقال معارف معنوی، مبانی معرفتی و عملی سلوک اسلامی و نقش تربیت در تحقق توحید آشنا می‌شود. اثر حاضر علاوه‌بر ارائهٔ تصویری تاریخی، راهکارهایی برای سلوک فردی و اجتماعی و مواجهه با چالش‌های معنوی روزگار معاصر ارائه می‌دهد و می‌تواند به فهم عمیق‌تر نسبت دین، اخلاق و تربیت کمک کند.

خواندن کتاب مکتب مهر را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای علاقه‌مندان به عرفان اسلامی، اخلاق عملی، تاریخ اندیشهٔ دینی و پژوهشگران حوزهٔ تعلیم‌وتربیت دینی مناسب است؛ همچنین برای کسانی که دغدغهٔ سلوک معنوی، خودسازی و تربیت نسل جدید را دارند، مفید خواهد بود.

بخشی از کتاب مکتب مهر

«خداوند در قرآن کریم، مراتب سلوک را مشخص کرده و انسان سالک باید این مراتب را بشناسد. در آیهٔ "یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا اسْتَجِیبُوا لِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاکمْ لِمَا یحْییکمْ" خداوند مؤمنین را خطاب قرار داده و دستور می‌دهد که فرمان خدا و رسولش را اجابت کنند. مراد از مؤمنین هم کسانی هستند که از مرحلهٔ اسلام عبور کرده و به مرحلهٔ ایمان رسیده‌اند و به تعبیری، نه‌تنها مسلمان هستند، بلکه وارد وادی ایمان هم شده‌اند و مراتبی را در درجات اسلام و ایمان طی کرده‌اند. حال خداوند به چنین افرادی دستور می‌دهد زمانی که خدا و رسولش ایشان را برای زنده شدن فرامی‌خوانند، این دعوت را اجابت کنند. چنین تعبیری حکایت از این دارد که انسان، به همان میزان که در مراتب اسلام و ایمان سیر می‌کند و به درجات بالاتر می‌رسد، به حیات طیبه زنده می‌شود. از همین‌جا می‌توان قائل به نسبی بودن مرگ و حیات شد. توضیح آن‌که در فرهنگ قرآن، مرده عبارت از کسی نیست که علائم ظاهری حیات، مانند نَفَس کشیدن را ندارد، بلکه آن‌که در مرتبهٔ کفر مطلق به‌سر می‌برد مرده است. از این رو انسانِ زنده، بدون حیات ایمانی، یقیناً مرده‌ای متحرک است و نخستین گام برای زنده شدن، ورود به وادی اسلام محسوب می‌شود؛ اما چون اسلام و ایمان ذومراتب است، هرکسی نسبت به مرتبهٔ بالاتر خود، مرده محسوب می‌شود.»