پرویز دوایی
زندگینامه و معرفی کتاب‌های پرویز دوایی
پرویز دوایی (Parviz Davaei) نویسنده و مترجم حاذق ایرانی است که در زمینه‌ی نقد فیلم و سریال شهرت زیادی دارد. او با بسیاری از مجله‌های شناخته‌شده‌ی ایران در زمینه‌ی نقد فیلم همکاری کرده است؛ به‌همین‌خاطر دوایی را یکی از شخصیت‌های مهم ادبیات و فرهنگ ایران می‌دانند. پرویز دوایی نقش مهمی در پایه‌گذاری «کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان» در ایران دارد. از بهترین آثار این نویسنده می‌شود به باغ، بازگشت یکه‌سوار، سبزپری و... اشاره کرد.
بیوگرافی پرویز دوایی
پرویز دوایی منتقد ایرانی، زاده‌ی ۲۷ آذر ۱۳۱۴ در تهران است. او در خانواده‌ای بزرگ شد که به تحصیل و کسب علم اهمیت زیادی می‌دانند. رشد در این فضا در شکل‌گیری شخصیت او تأثیرگذار بود. او در دوران کودکی و نوجوانی‌اش به مطالعه و یادگیری زبان، فلسفه و ادبیات علاقه داشت. به‌همین‌خاطر این رشته را برای ادامه‌ی تحصیل در دانشگاه انتخاب کرد. او رشته‌ی زبان انگلیسی را در مقطع لیسانس در دانشکده‌ی ادبیات دانشگاه تهران گذراند و از این دانشگاه فارغ‌التحصیل شد.
دوایی سال‌های زیادی در ایران در حوزه‌ی نویسندگی، نقد فیلم و ترجمه فعالیت کرد. او در دهه‌ی ۵۰ برای دوره‌ای آموزشی به چکسلواکی رفت و دیگر به ایران بازنگشت. درحال‌حاضر این منتقد ادبی در پراگ زندگی می‌کند.
فعالیت‌ها
پرویز دوایی به‌خاطر تسلط بر زبان، متون انگلیسی را به فارسی بازمی‌گرداند. او مقاله‌های مختلف سینمایی و دیالوگ‌های فیلم و سریال‌های خارجی را برای دوبله ترجمه می‌کرد. دوایی با فعالیت در این حوزه، کم‌کم نقد فیلم و سریال را شروع کرد. او یکی از مشهورترین منتقدهای سینمایی است و توانست در جایگاه منتقد با بسیاری از مجله‌های سینمایی همکاری کند؛ مثلاً مجله‌ی سپید و سیاه، مجله‌ی فردوسی، مجله‌ی رودکی، روشنفکر، سینما و مجله‌ی نگین.
پرویز دوایی قلمی شیوا و جذاب داشت و هرازچندگاهی برای ماهنامه‌ی سینمایی فیلم، بهاریه یا مقاله می‌نوشت. آخرین مقاله‌ی او اثری به اسم «خداحافظ رفقا» بود که مجله‌ی سپید و سیاه آن را منتشر کرد.
ایجاد کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان یکی دیگر از پروژه‌های مهمی بود که پرویز دوایی در آن نقش داشت. او در این پروژه با دیگر افراد خوش‌نامی مثل «عباس کیارستمی»، «اکبر صادقی»، «نورالدین زرین کلک»، «سیروس طاهباز» و «خسرو سینایی» همکاری می‌کرد. او در سال‌های ۱۳۵۰ و ۱۳۵۲ دبیر جشنواره‌ی فیلم کودکان و نوجوانان بود.
نگاهی به کتاب‌ها و آثار پرویز دوایی
در کارنامه‌ی کاری پرویز دوایی نوشته‌های تألیفی و ترجمه‌ای متعددی وجود دارد. بخشی از این نوشته‌ها مربوط به حوزه‌ی سینماست که با لحنی نوستالژیک همراه است. طبق گفته‌ی دوایی او برای نوشتن این بخش از آثارش، از دوران کودکی خود الهام می‌گرفت. او در دیگر داستان‌‌هایش درباره‌ی موضوعات اجتماعی، فرهنگی و انسانی نوشته است.
باغ
داستان «باغ» روایتی جذاب از روابط انسانی، عشق و هویت است. پرویز دوایی شخصیت اصلی این داستان است و سعی می‌کند موانع و سختی‌های زندگی و روابطش را بیان کند. استفاده از نمادها و استعاره‌ها، داستان را برای مخاطب جالب می‌کند. انتخاب اسم باغ، برای این اثر هوشمندانه است. باغ، در داستان دوایی بیان‌کننده‌ی مکانی است که نویسنده در آن رشد، زندگی و تغییر می‌کند. نویسنده در نوشته‌اش از کلماتی با مفهوم عمیق استفاده کرده است تا احساساتش را شفاف و واضح به مخاطب منتقل کند. او به‌خوبی شخصیت‌ها را توصیف می‌کند تا فضای داستان ملموس‌تر شود.
بازگشت یکه سوار
«بازگشت یکه سوار» داستانی جالب است که دوایی در آن به موضوع‌هایی مثل تنهایی، هویت و جست‌وجوی معنا در زندگی اشاره می‌کند. شخصیت اصلی داستان، مردی تنها و سرگردان است. او برای پیداکردن جایگاه خودش در دنیا با موانعی روبه‌رو می‌شود؛ اما در ادامه شخصیت‌های مختلفی سر راه او قرار می‌گیرند. نویسنده هرکدام از شخصیت‌ها را با جزئیات معرفی می‌کند تا مخاطب بتواند به‌خوبی با داستان ارتباط بگیرد.
سبزپری
کتاب «سبزپری» اثر دیگری از پرویز دوایی است که موضوع‌های اجتماعی و انسانی را بیان می‌کند. این رمان، داستانی عاطفی و جذاب دارد. در این داستان هرکدام از شخصیت‌ها با مسائل مختلفی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. نویسنده در سبزپری قصه‌هایی از عشق، دوستی و خانواده را به‌زیبایی بیان کرده است. لحن داستان ساده و دل‌نشین است. به‌همین‌خاطر مخاطب برای خواندن ادامه آن مشتاق‌تر می‌شود. در هیاهوی داستان‌های سبزپری، امید، ناامیدی، عشق و فداکاری معنا پیدا می‌کند. این اثر علاوه بر داشتن موضوعی سرگرم‌کننده، پیام‌های عمیق انسانی و اجتماعی را به مخاطب انتقال می‌دهد.
بلوار دل‌های شکسته
کتاب « بلوار دل‌های شکسته» اثری ماندگار است که روابط پیچیده‌ی انسانی و اجتماعی را روایت می‌کند. این کتاب در سال ۱۳۸۴ منتشر شد. فضاسازی بلواری که در آن داستان شروع می‌شود، جذابیت این اثر را چندبرابر کرده است. نویسنده سعی می‌کند که با توصیف‌های عمیق، احساسات شخصیت‌ها را به خواننده منتقل کند. شخصیت‌ها در بلوار دل‌های شکسته با امید، ناامیدی، عشق و خیانت روبه‌رو می‌شوند. آن‌ها تلاش می‌کنند تا با وجود مشکلات، زندگی‌شان را تغییر دهند و برای بهبود آن قدمی بردارند.
امشب در سینما ستاره
داستان «امشب در سینما ستاره» داستانی عاطفی است که روابط انسانی را بیان می‌کند. پرویز دوایی در این داستان تصویری از سینما را توصیف و تأثیر آن را روی شخصیت‌ها روایت می‌کند. سینما در این داستان مکانی است که افراد با تجربه‌ها، احساسات و مشکلات مختلف در آن حضور دارند.
شخصیت اصلی داستان دوایی، به‌دنبال معنای زندگی است. او با دیدن تعامل افراد مختلف در این مکان، کم‌کم می‌تواند درک بهتری از عشق، دوستی و ناامیدی را به دست آورد. کتاب امشب در سینما ستاره در سال ۱۳۸۷ منتشر شد.
درخت ارغوان
پرویز دوایی در«درخت ارغوان» به سراغ موضوع‌هایی مثل عشق، زندگی و طبیعت می‌رود. درخت ارغوان در ادبیات فارسی نماد عشق و احساسات عمیق است و نویسنده با انتخابی دقیق، از این اسم استفاده کرده است. نوشته‌های دوایی در این کتاب، در عین سادگی، لحنی شاعرانه دارد. خواننده با هر بخش از داستان مفاهیم زیبایی را تجربه و تفکرهای انسانی را درک می‌کند.
به خاطر باران (نامه‌هایی از پراگ)
کتاب «به خاطر باران» مجموعه نوشته‌های ادبی است که پرویز دوایی با لحنی شیرین، احساسات و تجربه‌های روزمره‌اش را در آن روایت می‌کند. همان‌طور که از اسم کتاب پیداست، این نوشته‌ها مربوط به زمانی است که او در پراگ زندگی می‌کند. نویسنده از دل‌مغشوشی‌ها و خاطره‌هایش می‌گوید و مخاطب را برای برای خواندن باقی بخش‌ها با خود همراه می‌کند. دوایی در این نامه‌ها از سینما و فیلم‌های قدیمی می‌نویسند. از تهران قدیم حرف می‌زند و محله‌هایی را توصیف می‌کند که هرروز در پراگ می‌بیند. این اثر او در سال ۱۳۹۳ منتشر شد.
سایر آثار
- ایستگاه آبشار
- روزی تو خواهی آمد (نامه‌هایی از پراگ) منتشرشده در سال ۱۳۹۵
- خیابان شکرچیان (نامه‌هایی از پراگ) منتشرشده در سال ۱۳۹۷
ترجمه‌های پرویز دوایی
پرویز دوایی در طی این سال‌ها آثار ترجمه‌ای متعددی دارد.
- تنهایی پرهیاهو (بهومیل هرابال)
- نی سحرآمیز و چند داستان دیگر (بهومیل هرابال)
- سینما به روایت هیچکاک(فرانسوا تروفو)
- بچه هالیوود (زندگی‌نامه‌ی رابرت پریش)
- سرگیجه (فیلمنامه‌ی ساموئل ای تیلور)
- استلا (جان دوهاتوگ)
- ۲۰۰۱. ادیسه فضایی (آرتور سی. کلارک)
- ذن در هنر نویسندگی (ری برادبری)
- فن سناریونویسی (یوجین ویل)
پرویز دوایی از نگاه دیگران
دوایی از بزرگان حوزه‌ی ادبیات، نقد و ترجمه در ایران است. او محبوبیت زیادی بین دیگر همکارانش دارد. دوستان او، در سال ۱۳۸۷ به‌مناسبت آخرین رونمایی از کتاب پرویز دوایی در خانه هنرمندان، از او به خوبی یاد کردند. «احمدرضا احمدی» خاطراتی را از دوران دوستی‌اش با پرویز دوایی تعریف کرد. به گفته‌ی او، شروع دوستی آن‌ها فیلم قیصر مسعود کیمیایی بود.
از نگاه «جمشید ارجمند»، پرویز دوایی شاعری است که در قالب شعر فارسی، شعر نمی‌سراید.
پرویز دوایی از نظر «ابراهیم حقیقی»، منتقدی ماهر است و نقد درست فیلم به لطف اوست.
«هوشنگ گلمکانی» باور دارد که نسل‌های گذشته، پرویز دوایی را با نقدهای سینمایی‌اش می‌شناسند؛ اما نسل امروز شیفته‌ی داستان‌های او هستند.
افتخارات پرویز دوایی
دوایی در طول زندگی‌اش افتخارهای بزرگی را به دست آورده است. او با انتشار آثار تألیفی و ترجمه‌ای خود، نقش پررنگی در ادبیات معاصر ایران دارد. پرویز دوایی در بازه‌ای از زندگی‌اش در ایران، استاد دانشگاه بود. نوشته‌های او توجه نویسندگان و شاعران نسل جدید را به خود جلب می‌کند. آثار این نویسنده در جشنواره‌های مختلف جزء برترین اثرها بوده است. داوران در سومین جشن جایزه‌ی کتاب سال در ۱۳۹۰ از پرویز دوایی تقدیر کردند. بی‌تردید می‌توان گفت که ادبیات سینمایی ایران، خود را مدیون نوشته‌های دوایی می‌داند.
