کتاب کتیبه های خصوصی فارسی میانه ساسانی و پساساسانی؛ جلد اول
معرفی کتاب کتیبه های خصوصی فارسی میانه ساسانی و پساساسانی؛ جلد اول
کتاب کتیبه های خصوصی فارسی میانه ساسانی و پساساسانی؛ جلد اول نوشته سیروس نصراللهزاده است. این کتاب را انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی منتشر کرده است.
درباره کتاب کتیبه های خصوصی فارسی میانه ساسانی و پساساسانی؛ جلد اول
موضوع کتاب حاضر کتیبههای مشهور به «کتیبههای خصوصی فارسی میانه ساسانی و پساساسانی» است. از عصر ساسانی دو گونه کتیبه موجود است. گونۀ نخست مشهور به «کتیبههای دولتی» یا «سلطنتی» هستند. وجه تمایز این کتیبهها با دورۀ دوم استفاده از «الفبای کتیبهای منفصل» است. این دسته از کتیبهها یا متعلق به شاهان ساسانی هستند که متقدمترین آنها کتیبۀ اردشیر اول در نقش رستم است و یا به مقامات درباری تعلق دارد که آخرین آنها کتیبۀ مهرنرسی است. وجه مشخصۀ دیگر این کتیبهها در آغاز، سهزبانه بودنِ (فارسی میانۀ ساسانی و پهلوی اشکانی و یونانی) آنهاست، شاملِ کتیبۀ اردشیر در نقش رستم بر روی شانۀ اسب (به ترتیب از بالا پهلوی اشکانی در سه سطر، یونانی در چهار سطر و فارسی میانۀ ساسانی در سه سطر)؛ کتیبۀ اورمزد در نقش رستم بر روی شانۀ اسب (به ترتیب از بالا فارسی میانۀ ساسانی در یک سطر، پهلوی اشکانی در یک سطر، یونانی در یک سطر در زیر تحریر پهلوی اشکانی)؛ کتیبۀ شاپور اول در نقش رجب (تحریر پهلوی اشکانی و یونانی بر روی شانۀ اسب شاپور و تحریر فارسی میانۀ ساسانی روبهروی سینۀ اسب)؛ کتیبۀ شاپور اول در کعبۀ زردشت که مفصلترین کتیبۀ ساسانیان است.
خواندن کتاب کتیبه های خصوصی فارسی میانه ساسانی و پساساسانی؛ جلد اول را به چه کسانی پیشنهاد میکنیم
این کتاب را به تمان هلاقهمندان و متخصصان تاریخ پیشنهاد میکنیم.
بخشی از کتاب کتیبه های خصوصی فارسی میانه ساسانی و پساساسانی؛ جلد اول
برای نمونه در کتیبۀ بیستون، روایت عیلامی زبان ادبی و دیوانی بوده و روایت بابلی کوششی در جهت تضمین استمرار سلطۀ سیاسی هخامنشیان در میانرودان و فارسی باستان، که در همین زمان و برای نقشبرجستۀ بیستون اختراع شده بود، زبان رسمی حکومت بود. کتیبههای دیگر این دوره یا دوزبانه (فارسی میانۀ ساسانی و پهلوی اشکانی) هستند مثل کتیبۀ شاپور در حاجیآباد و تنگ براق، کتیبۀ اپسای دبیر در بیشاپور و کتیبۀ نرسی در پایکلی که این چون مربوط به مسائل داخلی شاهنشاهی بود نیازی به افزودن تحریر یونانی نبوده، یا تکزبانه (فارسی میانۀ ساسانی) مثل کتیبۀ ابنون در برمدلک که میتوان آن را قدیمیترین کتیبۀ خصوصی دورۀ ساسانی دانست. و نیز کتیبۀ بهرام اول/ نرسی در بیشاپور، چهار کتیبۀ کرتیر، کتیبۀ شاپور اول و دوم در تاقبستان، کتیبۀ شاپور سکانشاه و سلوک داور در تخت جمشید، کتیبۀ شاپور دوم در مشکینشهر، کتیبۀ مهرنرسی که قدیمیترین کتیبۀ وقفی است و کتیبههای تازه یافتهشده در دَرهگز خراسان مربوط به قرن ۵ میلادی و کتیبههای منفرد در شهر دورااروپوس (حدود ۱۶ دیوارنوشته در کنیسۀ یهودیان و یک سفالنوشته و یک پوستنوشته) که خط منفصل کتیبهای آن به جهت تمایل به اتصال حروف شبیه به خط الفبای متصل پهلوی یا کتابی به نظر میرسد.
دستۀ دوم، کتیبههای اواخر دورۀ ساسانی و آغاز اسلام در ایران است که به «خط متصل پهلوی یا کتابی» نوشته شدهاند و مشهور به کتیبههای خصوصی هستند. این کتیبههای خصوصی متنوعاند: یک بخش گورنوشتهها هستند که بسیار فراواناند و دستۀ دیگر کتیبههای یادبودیاند. تمامی این کتیبههای خصوصی جز دو مورد، به خط متصل کتابی یا تحریری نوشته شدهاند؛ آن دو مورد یکی «دو کتیبۀ شوشتر» است که به الفبای متصل نوشته شده و محتملاً باید به دورۀ ساسانی مربوط باشد و دیگری کتیبۀ دربند که خط منفصل و متصل در آن با هم آمده و مربوط به عصر خسرو اول است. علاوه بر این منابع کتیبهای در دورۀ آغازین اسلامی در ایران، برخی کتیبههای دیگر مثل سنگ وزنه، نشانها و افسونها نیز به دست آمده است. اهمیت زبانشناسی تمامی کتیبههای دورۀ ساسانی و شیوۀ روایی آنها بحث مهمی است که در جای دیگر باید بدان پرداخت.
حجم
۴٫۷ مگابایت
سال انتشار
۱۳۹۸
تعداد صفحهها
۳۴۲ صفحه
حجم
۴٫۷ مگابایت
سال انتشار
۱۳۹۸
تعداد صفحهها
۳۴۲ صفحه
نظرات کاربران
عالی