کتاب معافیت های گمرکی و سیاست های تجارت مرزی در ایران

معافیت های گمرکی و سیاست های تجارت مرزی در ایران اثر علی زاهدطلبان است. نویسنده در این تحقیق به آسیب‌شناسی سیاست تجارت مرزی کشور پرداخته است.

 درباره کتاب معافیت های گمرکی و سیاست های تجارت مرزی در ایران

هدف از تحقیق حاضر در درجهٔ اول آسیب شناسی سیاست تجارت مرزی کشور و شناسایی نقاط قوت و ضعف آن و تحلیل وضع موجود بازارچه‌های مرزی و ارزیابی عملکرد آنها با توجه به اهداف مورد انتظار است. به عبارت دیگر در این تحقیق ضمن شناسایی وضعیت تسهیلات مبادلات مرزی و بررسی نقاط قوت و ضعف آن اعم از تسهیل رویه‌ها و اعطای معافیت‌های تعرفه‌ای در تجارت مرزی کشور، اهداف مورد نظر دولت در اعطای این تسهیلات، تخفیفات و معافیت‌ها، بررسی و در نهایت عملکرد آنها در تحقق اهداف مزبور در مناطق مرزی، ارزیابی می‌گردد.

در حقیقت این طرح به دنبال پاسخ به این سئوالات اساسی است که هدف از وضع تسهیلات تجارت مرزی چه بوده و آیا عملکرد گذشته و روند آن حاکی از موفقیت این سیاست در تأمین اهداف مدنظر بوده است یا خیر و نقاط قوت و ضعف سیاست تجارت مرزی کدامند و برای بهبود آن چه اصلاحاتی باید مدنظر قرار گیرد؟ در این راستا در بخش دیگری از تحقیق، مطالعات تطبیقی با استفاده از تجربیات سایر کشورها نیز صورت خواهد گرفت تا وضعیت مبادلات مرزی درسایر کشورها و تجربیات آن‌ها روشن گردد و امکان بهره‌گیری کشور از این تجارب نیز فراهم گردد.

همچنین پس از بررسی و ارزیابی و تحلیل وضع موجود و آشنایی با تجربهٔ کشورها در زمینه مبادلات مرزی، به منظور انجام مطالعه میدانی از چند بازارچه مرزی فعال کشور بازدید و با فعالین و صاحب‌نظران این حوزه نیز گفتگو و مشکلات آنها نیز مورد بررسی و واکاوی قرار خواهد گرفت و سرانجام در مورد مطلوبیت ایجاد، ادامه، ادغام یا توقف و اصلاح بازارچه‌های مرزی و نظام تسهیل مبادلات مرزی از جمله معافیت‌های گمرکی در تجارت مرزی پیشنهادهای کارشناسی لازم ارائه خواهد شد و حتی‌الامکان راهکارهای عملیاتی برای بهبود وضع موجود نیز ارائه خواهد گردید.

روش مورد استفاده در این تحقیق روش کتابخانه‌ای و مطالعه میدانی است. در این مطالعه عمدتاً از منابع کتابخانه‌ای برای بررسی قوانین، مقررات و آیین‌نامه‌های مربوطه و بررسی‌های تطبیقی استفاده شده و لذا متدلوژی تحقیق روش کتابخانه‌ای است. البته از آنجا که طرح کاربردی بوده با مطالعات میدانی نیز همراه شده است که در این زمینه از تعدادی از بازارچه‌های مهم و فعال کشور بازدید شده است.

 خواندن کتاب معافیت های گمرکی و سیاست های تجارت مرزی در ایران رابه چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

 پژوهشگران حوزه سیاست‌های اقتصادی و گمرک مخاطبان این کتاب‌اند.

بخشی از کتاب معافیت های گمرکی و سیاست های تجارت مرزی در ایران

بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد، روابط سیاسی کشور با همسایگان اثرات مستقیمی بر رونق یاعدم فعالیت بازارچه‌های مرزی داشته است و معمولا یکی از محورهای گفتگوی مقام‌های بلندپایه دو کشور به‌ویژه مقامات استانی، موضوع بازارچه‌های مرزی بوده است. لذا هرگاه این ارتباطات با ثبات و روابط صمیمانه بوده، روزهای پر رونق را می‌توان در بازارچه‌ها مشاهده کرد اما در برخی موارد این ارتباطات تحت تأثیر متغیرهای سیاسی قرار گرفته و روند بازدارنده‌ای را برای فعالیت بازارچه‌ها ایجاد می‌نماید. به همین دلیل برخی از بازارچه‌ها در بعضی از سال‌ها بسیار پر رونق بوده اما در سال‌های بعد ممکن است حتی تا مرز تعطیلی پیش روند و یا ناگهان دوباره فعال شوند. لذا به نظر می‌رسد متغیرهای سیاسی از جمله متغیرهای با اهمیت و تأثیرگذار بر حیات بازارچه‌ها است، ضمن آن که روابط سیاسی به‌طور کلی می‌تواند بر روابط تجاری تأثیرگذار باشد. بر این اساس روند فعالیت بازارچه‌های مرزی طی سنوات گذشته دستخوش فراز و نشیب‌های متعددی بوده است. در قسمت‌های بعدی به بررسی سیر عملکرد تجاری بازارچه‌های مرزی از زمان آغاز فعالیت آنها در دهه ۱۳۷۰ تا آخرین سالی که آمارهای تجاری برای آنها منتشر شده است، یعنی سال ۱۳۹۲ می‌پردازیم. این بررسی‌ها به تفکیک در سه حوزه عملکرد کل تجارت، عملکرد وارداتی و عملکرد صادراتی صورت گرفته است.

۱- ۱-۴- بررسی عملکرد کل تجارت در بازارچه‌های مرزی

برای اینکه بتوان به تصویری کامل از کل عملکرد تجاری بازارچه‌های مرزی از ابتدای تأسیس آنها تا زمان حاضر دست یافت، به آمار تجارت انجام شده در هر یک از بازارچه‌ها از زمان شروع فعالیت آنها طی سنوات گذشته تا پایان سال ۱۳۹۲ که توسط گمرک جمهوری‌اسلامی‌ایران به‌عنوان متولی رسمی انتشار آمارهای مرزنشینی، همه ساله منتشر می‌شود مراجعه شد و آمار هر یک از بازارچه‌های مرزی استخراج و نتایج عملکرد آنها طی دوره مذکور محاسبه گردید.