کتاب مادر

کتاب الکترونیکی مادر با عنوان انگلیسی Mother‬ نوشتهٔ «ماکسیم گورکی» با ترجمهٔ «علی‌اصغر سروش» اثری است که نشر هیرمند در سال ۱۳۸۲ آن را منتشر کرده است. این کتاب در سال ۱۳۹۸ به چاپ نهم رسید. این رمان کلاسیک روسی داستانی اجتماعی و سیاسی را روایت می‌کند که در بستر جامعهٔ کارگری روسیهٔ پیش از انقلاب شکل گرفته است. رمان «مادر» از آثار مهم ادبیات جهان به‌ شمار می‌رود و به بررسی زندگی، رنج و مبارزهٔ طبقهٔ کارگر می‌پردازد. نسخهٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب مادر اثر ماکسیم گورکی

کتاب «مادر» از «ماکسیم گورکی»، رمانی است که در ژانر داستان اجتماعی و سیاسی جای می‌گیرد و از مهم‌ترین آثار ادبیات روسیه و جهان محسوب می‌شود. این کتاب در اوایل قرن بیستم، در سال ۱۹۰۶ میلادی و در دوره‌ای پرآشوب از تاریخ روسیه، نوشته شده است؛ زمانی که جنبش‌های کارگری و مبارزات اجتماعی علیه نظام تزاری در اوج خود قرار داشتند. ساختار رمان بر محور زندگی یک خانوادهٔ کارگری و به‌ویژه رابطهٔ مادر و پسرش شکل گرفته و با نگاهی واقع‌گرایانه، فضای خفقان‌آور و دشوار جامعهٔ روسیهٔ آن زمان را به تصویر می‌کشد. 

روایت کتاب، علاوه‌بر پرداختن به مسائل فردی و خانوادگی، به‌طور جدی به موضوعات جمعی، عدالت‌خواهی و آرمان‌گرایی می‌پردازد. «گورکی» در این اثر، با خلق شخصیت‌هایی باورپذیر و ملموس، تلاش کرده است تا صدای طبقهٔ فرودست و محروم را به گوش مخاطب برساند و نقش زنان، به‌ویژه مادران، را در تحولات اجتماعی برجسته کند. کتاب «مادر» نه‌تنها داستانی دربارهٔ یک خانواده، بلکه روایتی از یک نسل و یک جامعه است که در جست‌وجوی آزادی و برابری، با دشواری‌های فراوانی روبه‌رو می‌شود.

خلاصه داستان مادر

هشدار: این پاراگراف بخش‌هایی از داستان را فاش می‌کند!

داستان «مادر» در یک شهرک کارگری در روسیه آغاز می‌شود؛ جایی که زندگی کارگران در فقر، خستگی و یکنواختی سپری می‌شود. محور اصلی روایت زندگی «پلاگه»، زنی صبور و رنج‌کشیده، و پسرش «پاول» است. پس از مرگ همسر خشن و دائم‌الخمر «پلاگه»، او و پسرش با واقعیت‌های تلخ زندگی کارگری روبه‌رو می‌شوند. «پاول»، جوانی آرام و اهل مطالعه، به‌تدریج جذب اندیشه‌های نو و جنبش‌های کارگری می‌شود و با گروهی از دوستانش جلسات مخفیانه‌ای برای بحث و تبادل نظر دربارهٔ وضعیت جامعه و راه‌های تغییر آن برگزار می‌کند. «پلاگه» که ابتدا نگران و مردد است، کم‌کم با آرمان‌های پسرش آشنا می‌شود و به جمع آن‌ها نزدیک‌تر می‌شود. او شاهد رشد فکری و اجتماعی «پاول» و دوستانش است و به‌تدریج خود نیز در مسیر مبارزه قرار می‌گیرد.

فضای رمان سرشار از ترس، تردید و امید است؛ کارگران در برابر ظلم و بی‌عدالتی ایستادگی می‌کنند و مادر، با تمام نگرانی‌ها و ترس‌هایش، به پشتیبان و الهام‌بخش این جنبش بدل می‌شود. داستان با تمرکز بر روابط انسانی، تضادهای طبقاتی و آرمان‌خواهی جوانان، تصویری از جامعه‌ای در حال تغییر  ارائه می‌دهد، بی‌آنکه پایان ماجرا را به‌طور کامل افشا کند.

چرا باید کتاب مادر را بخوانیم؟

رمان «مادر» اثری است که با پرداختن به زندگی طبقهٔ کارگر و نقش زنان در تحولات اجتماعی، تصویری ملموس از مبارزه، امید و دگرگونی ارائه می‌دهد. این کتاب علاوه‌بر روایت داستانی پرکشش، به دغدغه‌های عدالت‌خواهانه و انسانی می‌پردازد و خواننده را با فضای تاریخی و اجتماعی روسیهٔ پیش از انقلاب آشنا می‌کند. شخصیت‌پردازی دقیق و روایت واقع‌گرایانهٔ «گورکی»، امکان همدلی با شخصیت‌ها و درک عمیق‌تر از شرایط آن دوران را فراهم می‌سازد. مطالعهٔ این رمان فرصتی برای تأمل دربارهٔ قدرت تغییر، نقش خانواده و اهمیت آگاهی در مسیر مبارزه با بی‌عدالتی است.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای علاقه‌مندان به ادبیات کلاسیک، داستان‌های اجتماعی و سیاسی و کسانی که دغدغهٔ عدالت اجتماعی و تاریخ معاصر را دارند مناسب است. همچنین دانشجویان رشته‌های ادبیات، علوم اجتماعی و تاریخ می‌توانند از مطالعهٔ آن بهره‌مند شوند.

درباره ماکسیم گورکی

«ماکسیم گورکی» با نام کامل «آلکسی ماکسیموویچ پِشکوف» در ۲۸ مارس ۱۸۶۸ متولد شد. او نویسنده و فعال سیاسی روس بود و پنج بار نامزد دریافت جایزهٔ نوبل ادبیات شد. «گورکی» که از بنیان‌گذاران سبک «واقع‌گرایی سوسیالیستی» به شمار می‌رود، پیش از دستیابی به موفقیت در نویسندگی، حدود پانزده سال به سفر در نقاط مختلف امپراتوری روسیه پرداخت و مشاغل گوناگونی را تجربه کرد. بازتاب این تجربه‌ها بعدها در آثار او دیده می‌شود.

او با نویسندگان بزرگ روس همچون «لئو تولستوی» و «آنتوان چخوف» ارتباط داشت و در خاطرات خود از آن‌ها یاد کرده است. «گورکی» عضو فعال «جنبش سوسیال‌دموکرات مارکسیستی» بود و آشکارا با حکومت تزار مخالفت می‌کرد. مدتی نیز همراه با «ولادیمیر لنین» و «الکساندر بوگدانف» در شاخهٔ بلشویکی حزب فعالیت داشت، اما بعدها به منتقد سرسخت «لنین» تبدیل شد و او را فردی بیش از حد جاه‌طلب، بی‌رحم و تشنهٔ قدرت معرفی کرد که هیچ‌گونه مخالفتی را برنمی‌تابد.

بخش بزرگی از زندگی «گورکی»، چه در دوران تزاری و چه در دورهٔ شوروی، در تبعید خارج از روسیه گذشت. او سرانجام در سال ۱۹۳۲ به دعوت شخص «استالین» به اتحاد جماهیر شوروی بازگشت.

از مشهورترین آثار او می‌توان به «در اعماق»، «مادر»، «بیست‌وشش مرد و یک دختر»، «آوای مرغ طوفان» و «دوران کودکی» اشاره کرد. «ماکسیم گورکی» در ۱۸ ژوئن ۱۹۳۶ درگذشت.

چه نسخه‌های دیگری از این کتاب در ایران منتشر شده است؟

شرکت سهامی چاپ فرهنگ ایران‏‫ در سال ۱۳۲۳ با ترجمهٔ «ع‍ل‍ی‌اص‍غ‍ر س‍روش‌»، ب‍ن‍گ‍اه‌ م‍طب‍وع‍ات‍ی‌ ن‍اق‍وس‌ در سال ۱۳۳۰ با ترجمهٔ «ع‍ل‍ی‌اص‍غ‍ر س‍روش‌»، انتشارات امیرکبیر در سال ۱۳۵۷ با ترجمهٔ «علی‌اصغر سروش»، انتشارات جامی در سال ۱۳۸۸ با ترجمهٔ «محمد قاضی» و انتشارات نگاه در سال ۱۳۹۸ با ترجمهٔ «علی‌اصغر سروش» این کتاب را منتشر کرده‌اند.

بخشی از کتاب مادر

«هر روز در فضای شهرک کارگری که دود و غبار، آسمان آن را پوشانده بود، صدای سوت کارخانه‌ای می‌غرید و در پی آن مردانی غم‌زده با بدنی خسته و رنجور از کار و تلاش روز قبل به سرعت از خانه‌های کوچک خاکستری رنگ خود مانند سوسک‌هایی وحشت‌زده بیرون می‌دویدند و در آن هوای سرد سحرگاه، از کوچه‌های تنگ و باریک شهرک به‌سوی دیوارهای بلند کارخانه‌ای که انتظار ورود آن‌ها را می‌کشید رهسپار می‌شدند. انعکاس خشن صداهای خواب‌آلود، طنین فحش‌هایی زشت و ناهنجار، صدای خفه‌ی ماشین‌ها و غل‌غل بخار به استقبال‌شان می‌آمد و فضا را از هم می‌شکافت.»