کتاب بحران کرونا و مسئله حکمرانی

کتاب بحران کرونا و مسئله حکمرانی نوشته مجتبی قلی‌ پور توسط نشر پژوهشکده مطالعات راهبردی منتشر شده است. این کتاب به بررسی ابعاد سیاسی و اجتماعی بحران کرونا و تأثیر آن بر شیوه‌های حکمرانی در کشورهای مختلف پرداخته و تلاش کرده با رویکردی تحلیلی، تفاوت عملکرد دولت‌ها را در مواجهه با این بحران جهانی واکاوی کند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب بحران کرونا و مسئله حکمرانی

کتاب بحران کرونا و مسئله‌ی حکمرانی در دسته‌ی مطالعات راهبردی قرار می‌گیرد و ساختاری تحلیلی دارد. این اثر پژوهشی در سال ۱۳۹۹ و در میانه‌ی همه‌گیری کووید-۱۹ نوشته شده است؛ زمانی که هنوز ابعاد و پایان بحران مشخص نبود. نویسنده، مجتبی قلی‌ پور، باتکیه‌بر داده‌ها و شواهد موجود، به بررسی عملکرد کشورها در مواجهه با کرونا می‌پردازد و تلاش می‌کند نقش حکمرانی را به‌عنوان عامل کلیدی در موفقیت یا ناکامی دولت‌ها برجسته کند. 

کتاب حاضر اثر مجتبی قلی پور از منظر مقایسه‌ای به موضوع نگاه می‌کند و با تحلیل نمونه‌های مختلف، ویژگی‌های حکمرانی موفق و ناموفق را در شرایط بحران شناسایی می‌کند. ساختار کتاب بر پایه‌ی فصل‌هایی است که هرکدام به یکی از ابعاد حکمرانی در بحران کرونا اختصاص یافته‌اند؛ از پذیرش یا انکار بحران تا اعتماد یا بی‌اعتمادی میان مردم و حکومت. این اثر با زبانی تحلیلی و مستند، به جایگاه سیاست، اقتصاد، فرهنگ عمومی و ساختارهای قدرت در مدیریت بحران می‌پردازد و تلاش می‌کند تصویری چندلایه از چالش‌های حکمرانی در دوران پاندمی ارائه دهد.

خلاصه کتاب بحران کرونا و مسئله حکمرانی

کتاب بحران کرونا و مسئله‌ی حکمرانی با تمرکز بر بحران جهانی کووید-۱۹، به این پرسش می‌پردازد که چرا برخی کشورها در مدیریت این بحران موفق‌تر از دیگران عمل کردند. نویسنده با رد تبیین‌های رایج مبتنی‌بر فرهنگ، سطح توسعه یا حتی نوع حکومت، استدلال می‌کند که تفاوت اصلی در نحوه‌ی حکمرانی و کیفیت مدیریت بحران نهفته است. در این کتاب، بحران کرونا به‌عنوان یک شوک نامتقارن معرفی شده که ابعاد مختلف زندگی فردی و اجتماعی را در سراسر جهان تحت‌تأثیر قرار داده است. نویسنده نشان می‌دهد که عملکرد کشورها در مواجهه با این بحران، بیش از هر چیز، به سرعت و شفافیت تصمیم‌گیری، پذیرش یا انکار بحران و توانایی ایجاد اعتماد میان مردم و حکومت بستگی دارد.

کتاب با بررسی نمونه‌هایی از کشورهای مختلف، دوگانه‌هایی مانند پذیرش/انکار بحران، پاسخ بهنگام/پاسخ معوق، اعتماد/بی‌اعتمادی و حکومت توانمند/حکومت ناتوان را تحلیل می‌کند. نویسنده تأکید دارد که موفقیت یا ناکامی کشورها در مدیریت بحران، نه به ساختار سیاسی یا سطح ثروت، بلکه به ویژگی‌های حکمرانی، رهبری سیاسی، ظرفیت تصمیم‌سازی و تعامل حکومت با جامعه‌ی مدنی وابسته است. در نهایت، کتاب نتیجه می‌گیرد که بحران کرونا نه‌تنها ضعف‌ها و بحران‌های انباشته‌ی حکمرانی را آشکار کرده، بلکه می‌تواند فرصتی برای بازاندیشی و اصلاح نظام حکمرانی در کشورها باشد.

چرا باید کتاب بحران کرونا و مسئله حکمرانی را بخوانیم؟

کتاب بحران کرونا و مسئله‌ی حکمرانی با رویکردی تحلیلی و مستند، به یکی از مهم‌ترین بحران‌های معاصر و تأثیر آن بر ساختارهای حکمرانی می‌پردازد. خواندن این اثر فرصتی فراهم می‌کند تا فراتر از روایت‌های رایج، به ریشه‌های موفقیت یا ناکامی دولت‌ها در مدیریت بحران کرونا اندیشیده شود. کتاب با مقایسه‌ی نمونه‌های مختلف و بررسی عوامل کلیدی حکمرانی، به مخاطب کمک می‌کند تا ابعاد پیچیده‌ی سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری در شرایط بحرانی را بهتر درک کند و نسبت به نقش رهبری، اعتماد عمومی و ظرفیت اجرایی حکومت‌ها دیدی عمیق‌تر به دست آورد.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعه‌ی این کتاب برای پژوهشگران و دانشجویان حوزه‌های علوم سیاسی، مدیریت بحران، سیاست‌گذاری عمومی و جامعه‌شناسی مفید است؛ همچنین به مدیران، سیاست‌گذاران و علاقه‌مندان به تحلیل مسائل اجتماعی و سیاسی که به‌دنبال فهم عمیق‌تر چالش‌های حکمرانی در شرایط بحران هستند، توصیه می‌شود.

بخشی از کتاب بحران کرونا و مسئله حکمرانی

«بحران کرونا همچون تندبادی به‌سرعت مرزها را درنوردید و تقریباً تمام کشورهای جهان را درگیر کرد و در درون این کشورها نیز تمام ابعاد زیست فردی و اجتماعی را متأثر ساخت. با این‌همه کارنامه‌های کشورها در این بحران عالم‌گیر تفاوت‌های قابل توجهی با یکدیگر داشت. پژوهشگران و تحلیلگران نیز تبیین‌های مختلفی برای این کارنامه‌های متفاوت ارائه دادند. از تبیین بر اساس فرهنگ، اقتصاد، توانمندی‌های نظام سلامت و فناوری گرفته تا تبیین‌هایی که شکل حکومت (دموکراسی در مقابل اقتدارگرایی) و حتی دوگانگی‌های تمدنی (شرق در مقابل غرب) را در کانون تحلیل‌شان قرار می‌دهند. این کتاب تلاش می‌کند با رد این‌گونه تحلیل‌ها، تفاوت در شیوه‌ها و الگوهای حکمرانی به‌طور کلی و حکمرانی بحران به‌طور خاص را در کانون تحلیل خود از کارنامه‌های متفاوت کشورها قرار دهد. بر اساس تحلیل ارائه‌شده در کتاب، حکمرانی همان عرصه‌ای از فعالیت انسانی است که بیشترین تأثیرات را از بحران کرونا پذیرفته و بیشترین نقش را نیز در عملکرد کشورهای مختلف در برابر این بحران واحد داشته است. بنابراین، بحران کرونا می‌تواند در حکم دماسنج وضعیت حکمرانی در جهان ما به‌طور کلی و در هر یک از کشورهای درگیر بحران به‌طور خاص باشد.»