کتاب چهار پرتره از مادران و حراج اثاث خانه و چه بر سر بتی لمون آمد؟ و زن دیگر

کتاب چهار پرتره از مادران و حراج اثاث خانه و چه بر سر بتی لمون آمد؟ و زن دیگر با عنوان اصلی Four Portraits Of Mothers, Yardsale, Whatever Happened to Betty Lemon?, The Mistress مجموعه‌ای از چهار نمایشنامهٔ آمریکاییِ کوتاه به قلم «آرنولد وسکر» است که با ترجمهٔ «ماندانا مجیدی»، «پریسا رستمی بالان»، «مریم خراسانی» و «نگین عربی» توسط نشر نی منتشر شده است. این مجموعه شامل چهار نمایشنامهٔ تک‌بازیگر (زن) با محوریت زنان و تجربه‌های زیستهٔ آن‌ها است و به دغدغه‌ها، تنهایی‌ها و پیچیدگی‌های زندگی زنان در موقعیت‌های گوناگون پرداخته است. نسخهٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب چهار پرتره از مادران و حراج اثاث خانه و چه بر سر بتی لمون آمد؟ و زن دیگر

کتاب «چهار پرتره از مادران و حراج اثاث خانه و چه بر سر بتی لمون آمد؟ و زن دیگر» مجموعه‌ای از چهار نمایشنامهٔ کوتاه است که در بازهٔ زمانی ۱۹۸۲ تا ۱۹۹۲ میلادی به قلم «آرنولد وسکر» نوشته شده است. هر نمایشنامه برای یک بازیگر زن طراحی شده و به‌نوعی پرتره‌ای از زنان در موقعیت‌های متفاوت اجتماعی و خانوادگی ارائه داده است. نویسنده در این آثار برخلاف نمایشنامه‌های پرشخصیت و پرزرق‌وبرق خود، به زندگی درونی و کشمکش‌های شخصی زنان پرداخته است. هر نمایشنامه برشی از زندگی یک زن است؛ از مادر مجرد و مادری که هرگز نبوده تا زنی که با خیانت همسرش روبه‌رو می‌شود یا زنی که در میانسالی با تنهایی و خاطراتش دست‌وپنجه نرم می‌کند. این مجموعه، تصویری متنوع و چندلایه از زنان و نقش‌های آن‌ها در جامعهٔ معاصر ترسیم کرده است.

عنوان چهار نمایشنامهٔ کتاب حاضر عبارت است از «چهار پرتره از مادران»، «حراج اثاث خانه»، «چه بر سر بتی لمون آمد؟» و «زن دیگر». نشر نی این کتاب را در سال ۱۴۰۳ روانهٔ بازار کتاب ایران کرده است.

نمایشنامهٔ «چهار پرتره از مادران» برای جشنوارهٔ نمایشنامه‌های تک‌پرده‌ای توکیو نوشته شد و نخستین‌بار در ۲ ژوئیهٔ ۱۹۸۲ در تئاتر میتسوکوشی توکیو به روی صحنه رفت. اولین اجرای این اثر در بریتانیا، در جشنوارهٔ ادینبرو و ۲۰ اوت ۱۹۸۴ بود؛ سپس در ۲۰ اکتبر ۱۹۸۷ در لندن اجرا شد. «آرنولد وسکر» در نظر دارد بازیگر برای هر نقش با تغییرات کوچکی در ظاهرش مانند اضافه یا کم‌کردن کلاه‌گیس یا وسایل جزئی، به شخصیت نزدیک شود، اما بار اصلی شکل‌گیری پرتره‌ها بر عهدهٔ بازی او است. این نویسنده گفته مهم نیست بازیگر چند سال دارد؛ بلکه مهم این است که بتواند حال‌وهوای شخصیت را از طریق لحن، ریتم گفتار یا کنش‌های فیزیکی مثل تاکردن لباس‌های «روت» منتقل کند. فضای هر صحنه با یکی دو قطعه اسباب ساده شکل می‌گیرد که همگی در معرض دید تماشاگر هستند. بازیگر در هر پرتره از وسایل مورد نیاز خود استفاده می‌کند؛ جز در صحنهٔ «سوپرمارکت» که می‌تواند با چرخ خرید، آزادانه در صحنه حرکت کند و در هر گوشه خرید انجام دهد.

خلاصه کتاب چهار پرتره از مادران و حراج اثاث خانه و چه بر سر بتی لمون آمد؟ و زن دیگر

هشدار: این پاراگراف بخش‌هایی از داستان نمایشنامه‌ها را فاش می‌کند!

در چهار نمایشنامهٔ کوتاه حاضر چند زن با سن و پیشینه‌های متفاوت، روایت‌گر بخشی از زندگی خود هستند. در نمایشنامهٔ «چهار پرتره از مادران»، «روت»، مادر مجردی است که با فرزندش برای تعطیلات آماده می‌شود و درگیر دغدغه‌های مادری و استقلال است. «نائومی»، زنی سالخورده و یهودی است که هرگز مادر نبوده و اکنون با تنهایی و خاطرات گذشته روبه‌رو است. «میریام» مادری است که احساس شکست در تربیت فرزندانش دارد و در گفت‌وگو با روانکاو، به ریشه‌های ناکامی‌های خود می‌پردازد و «دیبرا» زنی پرانرژی است که مادربودن را رسالت زندگی خود می‌داند و از نقش مادری لذت می‌برد.

در نمایشنامهٔ «حراج اثاث خانه»، «استفنی» معلمی میانسال است که پس از ترک‌شدن توسط همسرش با بحران هویت، خاطرات مشترک و وسایل خانه‌ای که باید بفروشد، مواجه می‌شود. روایت او سفری است میان اندوه، خشم، خودسرزنشگری و تلاش برای بازسازی زندگی پس از جدایی.

نمایشنامهٔ «چه بر سر بتی لمون آمد؟» داستان پیرزنی است که پس از سال‌ها زندگی با معلولیت، تنهایی و خاطرات گذشته روبه‌رو است. «بتی» با طنز تلخ و نگاه انتقادی به گذشته و حال خودش تلاش می‌کند معنایی برای روزهای باقی‌مانده بیابد و با نقش‌های اجتماعی و خانوادگی‌اش کنار بیاید.

در نمایشنامهٔ «زن دیگر»، «سامانتا» یک طراح لباس موفق است که در کارگاهش با مانکن‌ها و صدای درونی خود گفت‌وگو می‌کند. او درگیر رابطه‌ای عاشقانه با مردی متأهل است و میان احساس گناه، نیاز به دوست داشته‌شدن و پرسش‌های بی‌پاسخ دربارهٔ هویت و انتخاب‌هایش سرگردان است. این نمایشنامه لایه‌های پیچیدهٔ روابط انسانی، وفاداری، خیانت و معنای خوشبختی را به چالش می‌کشد.

چرا باید کتاب چهار پرتره از مادران و حراج اثاث خانه و چه بر سر بتی لمون آمد؟ و زن دیگر را خواند؟

این چهار نمایشنامه با روایت‌های متنوع و صادقانه از زندگی زنان، به لایه‌های پنهان احساسات، دغدغه‌ها و نقش‌های اجتماعی آن‌ها می‌پردازد. هر نمایشنامه فرصتی است برای مواجهه با تجربه‌های زیستهٔ زنانی که در عین تفاوت، درگیر پرسش‌های مشترک دربارهٔ هویت، عشق، مادری، تنهایی و گذر زمان هستند. خواندن این کتاب امکان هم‌ذات‌پنداری با شخصیت‌هایی را فراهم می‌کند که کمتر در مرکز روایت‌های نمایشی قرار می‌گیرند. این کتاب نگاه تازه‌ای به پیچیدگی‌های زندگی روزمره ارائه می‌دهد.

خواندن کتاب چهار پرتره از مادران و حراج اثاث خانه و چه بر سر بتی لمون آمد؟ و زن دیگر را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای علاقه‌مندان به نمایشنامه‌های آمریکایی، تئاتر، حوزهٔ مطالعات زنان و کسانی که دغدغهٔ هویت، روابط خانوادگی، مادری، تنهایی و گذر از بحران‌های شخصی دارند، مناسب است؛ همچنین برای دانشجویان و پژوهشگران رشته‌های هنرهای نمایشی و ادبیات نمایشی.

درباره آرنولد وسکر

سِر «آرنولد وسکر» (Sir Arnold Wesker) در سال ۱۹۳۲ به دنیا آمد و در ۲۰۱۶ میلادی درگذشت. این نمایشنامه‌نویس بریتانیایی که شهرتش را مدیون آثارش دربارهٔ طبقهٔ کارگر است، در شرق لندن از پدر و مادری یهودی و کمونیست به دنیا آمد. او تصویر دوران کودکی خود را در دومین نمایشنامه‌اش با عنوان «سوپ مرغ با جو» بازتاب داده است. این نمایشنامه که در سال ۱۹۵۸ در کاونتری اجرا شد، داستان زندگی یک خانوادهٔ یهودی در لندن را در فاصلهٔ سال‌های ۱۹۳۰ تا ۱۹۵۰ روایت می‌کند و نوعی زندگی‌نامهٔ شخصی نویسنده به شمار می‌آید. او که به گرایش‌های چپ‌گرایانه معروف بود، در ۱۹۶۱ به‌خاطر اعتراض به تسلیحات هسته‌ای دستگیر و مدتی زندانی شد. در سال ۱۹۶۲ یکی از جنجالی‌ترین آثارش به نام «چیپس با همه‌چیز» روی صحنه رفت که موفق‌ترین نمایشنامهٔ او محسوب می‌شود. این اثر بر پایهٔ تجربیاتش در نیروی هوایی بریتانیا، داستان آموزشی در یک پادگان را روایت می‌کند و به نقد سلسله‌مراتب خشک نظامی می‌پردازد، اما در واقع تصویری تمثیلی از ساختار جامعهٔ انگلستان است. از دیگر آثار مکتوب «آرنولد وسکر» می‌توان اشاره کرد به نمایشنامه‌های «آشپزخانه» (The Kitchen)، «پیربانوی کوچک» و مجموعهٔ «چهار پرتره از مادران و حراج اثاث خانه و چه بر سر بتی لمون آمد؟ و زن دیگر» (منتشرشده در نشر نی). «آرنولد وسکر» در سه‌گانهٔ مشهور خود تصویری زنده از زندگی طبقهٔ کارگر ارائه داد و برای به‌رسمیت‌شناختن شایستهٔ یهودیان در فرهنگ بریتانیا مبارزه کرد. گاردین او را «شاعر انقلابی بریتانیای کارگری» خوانده است. گفته شده است که این نویسنده همواره آمادگی رویارویی با منتقدان را داشت و به جدل‌طلبی شهرت یافته بود.

بخشی از کتاب چهار پرتره از مادران و حراج اثاث خانه و چه بر سر بتی لمون آمد؟ و زن دیگر

«تلفن همچنان زنگ می‌زند.

امکان نداره تو باشی. (مکث). تو یه مشتری هستی که می‌خواد منو به یکی از اون مهمونی‌های زنونه‌ش دعوت کنه. من متنفرم از مهمونی‌های زنونه. یکی‌یکی می‌خواین از رژیم‌هاتون، شوهرهاتون، بچه‌هاتون، خونه‌هاتون بشینین صحبت کنین، اما من علاقه‌ای ندارم. ندارم!

زنگ تلفن قطع می‌شود.

ممنونم. (مکث.) نکنه تو بودی؟ یا عیسی مسیح! (به طراحی ادامه می‌دهد.) ما برنامه‌ریزی می‌کنیم، نقشه‌ها رو می‌کشیم، زبان رمزی می‌سازیم، کدهای زبانی، جدول‌های زمانی؛ ما نمایش‌نامه‌های تک‌پرده‌ای با دیالوگ خیالی ابداع می‌کنیم و هنوز هم چیزی قابل پیش‌بینی نیست.

تلفن دوباره زنگ می‌زند.

این تو نیستی. توافق کردیم ساعت نُه.

زنگ تلفن ادامه دارد.

تو یه مشتری تو لیست سیاه منی که زنگ می‌زنی به خاطر چک برگشتیت عذرخواهی کنی. (مکث.) یا اونی که سعی می‌کنه رو قیمت توافق‌شده باز هم تخفیف بگیره. (مکث.) تو یکی از اون مشتری‌های زمخت، خشن، عقل کل، چونه‌زن، کله‌شق و واقعاً نچسبی و دوباره داری زنگ می‌زنی که بگی دیگه این اتفاق نمی‌افته، زن تازه‌ای شدی، زندگیت تغییر کرده.

زنگ تلفن ادامه دارد.

خب من حرفتو باور نمی‌کنم.

تلفن دیگر زنگ نمی‌زند.»