کتاب نقش اراده در مسئولیت مدنی در فقه و حقوق ایران

معرفی کتاب نقش اراده در مسئولیت مدنی در فقه و حقوق ایران

کتاب الکترونیکی «نقش اراده در مسئولیت مدنی در فقه و حقوق ایران» (نوشتهٔ علی نصرتی بیگ‌زاده، انتشارات فروغ سیمرغ) اثری پژوهشی در حوزهٔ حقوق خصوصی است که به بررسی جایگاه و تأثیر اراده در شکل‌گیری و تحقق مسئولیت مدنی می‌پردازد. این کتاب با تکیه بر منابع فقهی و حقوقی ایران، مفاهیم کلیدی مانند اراده، مسئولیت، تقصیر و رابطهٔ آن‌ها را در نظام حقوقی و فقه امامیه تحلیل می‌کند. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب نقش اراده در مسئولیت مدنی در فقه و حقوق ایران

این کتاب به بررسی نقش اراده در مسئولیت مدنی با رویکردی تطبیقی میان فقه امامیه و حقوق ایران می‌پردازد. نویسنده در مقدمه اشاره می‌کند که این اثر حاصل پژوهش و بازنگری پایان‌نامه کارشناسی ارشد او در رشته حقوق خصوصی است. کتاب در هشت فصل تدوین شده و تلاش دارد مفاهیم بنیادین مسئولیت مدنی، اراده، جرم، عناصر روانی و تفاوت‌های مسئولیت مدنی و کیفری را با استناد به منابع فقهی و حقوقی تبیین کند. دورهٔ نگارش کتاب همزمان با تحولات جدید در قوانین مسئولیت مدنی و کیفری ایران بوده و نویسنده با توجه به این تغییرات، به تحلیل مبانی نظری و عملی مسئولیت مدنی پرداخته است. اثر حاضر علاوه بر دانشجویان و پژوهشگران حقوق، برای وکلا، قضات و علاقه‌مندان به مباحث فقهی و حقوقی نیز قابل استفاده است. نویسنده در بخش‌های مختلف، ضمن اشاره به چالش‌های تفسیر اراده و مسئولیت، به تفاوت دیدگاه‌ها در نظام‌های حقوقی مختلف و تأثیر عوامل بیرونی مانند اکراه و اضطرار بر اراده پرداخته است.

خلاصه کتاب نقش اراده در مسئولیت مدنی در فقه و حقوق ایران

این کتاب با تعریف مفاهیم پایه‌ای مانند مسئولیت، اراده و جرم آغاز می‌شود و سپس به بررسی عناصر تشکیل‌دهندهٔ مسئولیت مدنی می‌پردازد. نویسنده ابتدا مسئولیت را به دو دستهٔ قراردادی و غیرقراردادی تقسیم می‌کند و تفاوت آن را با مسئولیت کیفری و اخلاقی توضیح می‌دهد. در ادامه، ارکان مسئولیت مدنی شامل ضرر، فعل زیان‌بار و رابطهٔ سببیت را شرح می‌دهد و نقش اراده را در هر یک از این ارکان بررسی می‌کند. کتاب تأکید دارد که اراده، به عنوان عامل تمایز انسان از سایر موجودات، نقش محوری در انتساب مسئولیت دارد و بدون وجود ارادهٔ آزاد، نمی‌توان فرد را مسئول دانست. در بخش‌های بعدی، نویسنده به تحلیل نظریه‌های مختلف دربارهٔ مبنای مسئولیت مدنی می‌پردازد؛ از جمله نظریهٔ تقصیر، نظریهٔ خطر و نظریهٔ تضمین حق. همچنین، تأثیر عوامل بیرونی مانند اکراه و اضطرار بر اراده و مسئولیت مدنی مورد بررسی قرار می‌گیرد. کتاب با تحلیل تطبیقی میان فقه امامیه و حقوق ایران، نشان می‌دهد که در هر دو نظام، اراده و قصد نقش اساسی در تحقق مسئولیت دارند، اما در برخی موارد، مسئولیت بدون تقصیر یا مبتنی بر فرض تقصیر نیز پذیرفته شده است. نویسنده با استناد به قوانین و رویه‌های قضایی، چالش‌های اثبات اراده و تقصیر را در دعاوی مسئولیت مدنی مطرح می‌کند و به نقش عرف و عدالت در تعیین مسئولیت اشاره دارد.

چرا باید کتاب نقش اراده در مسئولیت مدنی در فقه و حقوق ایران را خواند؟

این کتاب با تمرکز بر پیوند میان اراده و مسئولیت مدنی، به یکی از مباحث بنیادین حقوق خصوصی می‌پردازد که در بسیاری از دعاوی حقوقی و فقهی اهمیت دارد. خواننده با مطالعهٔ این اثر، با مفاهیم کلیدی و نظریه‌های مختلف مسئولیت مدنی آشنا می‌شود و می‌تواند دیدگاه‌های فقهی و حقوقی ایران را در این زمینه مقایسه کند. همچنین، کتاب به بررسی چالش‌های عملی در اثبات اراده و تقصیر می‌پردازد و تأثیر عوامل بیرونی مانند اکراه و اضطرار را در مسئولیت مدنی تحلیل می‌کند. این موضوعات برای دانشجویان، پژوهشگران و فعالان حقوقی کاربردی و قابل تأمل است.

خواندن کتاب نقش اراده در مسئولیت مدنی در فقه و حقوق ایران را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران حقوق خصوصی، وکلا، قضات و علاقه‌مندان به مباحث فقهی و حقوقی مناسب است. همچنین برای کسانی که در زمینهٔ دعاوی مسئولیت مدنی، تحلیل نظریه‌های حقوقی و فقهی یا بررسی نقش اراده در قراردادها و تعهدات دغدغه دارند، مفید خواهد بود.

فهرست کتاب نقش اراده در مسئولیت مدنی در فقه و حقوق ایران

- فصل اول: تعاریف کلی و مفاهیم پایهدر این فصل، مفاهیم مسئولیت، مسئولیت مدنی و اراده از منظر لغوی و اصطلاحی شرح داده می‌شود و جایگاه آن‌ها در حقوق ایران و فقه امامیه بررسی می‌گردد.- فصل دوم: تعریف جرم، ارکان و عنصر روانیاین فصل به تعریف جرم، عناصر قانونی، مادی و روانی آن و نقش اراده در تحقق جرم می‌پردازد و تفاوت دیدگاه‌های حقوقی و فقهی را بیان می‌کند.- فصل سوم: آشنایی با مفهوم مسئولیت و اقسام آندر این بخش، انواع مسئولیت (حقوقی، اخلاقی، کیفری و مدنی) و تقسیم‌بندی‌های مختلف آن توضیح داده می‌شود.- فصل چهارم: تعریف مسئولیت مدنی، ارکان، انواع، مبنا و رابطه آن با مسئولیت کیفری و اخلاقیاین فصل به ارکان مسئولیت مدنی (ضرر، فعل زیان‌بار، رابطه سببیت)، انواع مسئولیت (تقصیر، فرض تقصیر، نوعی و مطلق) و مبانی نظری آن می‌پردازد و تفاوت آن با مسئولیت کیفری و اخلاقی را بررسی می‌کند.- فصل پنجم: گذری بر مفهوم اراده، مراحل، نظریات، مواد قانونی و اثر اکراه بر آندر این فصل، مفهوم اراده، مراحل شکل‌گیری آن، نظریه‌های مرتبط و تأثیر اکراه و اضطرار بر اراده و مسئولیت مدنی تحلیل می‌شود.- فصل هشتم: بررسی نقش اراده در مسئولیت مدنیاین فصل به صورت ویژه به جایگاه قصد و اراده در تحقق مسئولیت مدنی، نقش بازدارندگی، تأثیر اراده در مسئولیت‌های مبتنی بر تقصیر و بدون تقصیر و بررسی مسئولیت در قبال خسارات غیرمنتظره و نقش اکراه و اضطرار می‌پردازد.

بخشی از کتاب نقش اراده در مسئولیت مدنی در فقه و حقوق ایران

«در لغت "مسئولیت" مصدر جعلی از مسئول، ضمانت، ضمان، تعهد و مواخذه است. و آنچه که انسان از وظایف و اعمال و افعال عهده‌دار و مسئول آن باشد. و در اصطلاح حقوقی مسئولیت تعهد قانونی شخص بر رفع ضرری که به دیگری وارد کرده است آمده و در همین معنا لفظ ضمان را به کار برده‌اند و معنی آن هر نوع مسئولیت اعم از مسئولیت مالی و مسئولیت کیفری است. بنابراین در هرجایی که کسی مکلف به جبران خسارات دیگری است؛ در برابر او مسئولیت داشته و باید پاسخگو باشد (جعفری لنگرودی ۱۳۸۶: ۳۲).مسئولیت به جمیع اقدامات و حرکاتی می‌گویند که یک فرد در قبال شخص دیگر بر مبنای توافق یا خارج از توافق اقداماتی کند که باعث ورود خسارت به شخص شود. مسئولیت را در این قالب می‌توانیم به دو دسته مسئولیت‌های قراردادی و غیرقراردادی در امر حقوقی و مسئولیت‌های کیفری در بحث جزا و جرم‌شناسی از یکدیگر تفکیک کنیم. در بحث مسئولیت‌هایی که در حقوق خصوصی مطرح است، بیشتر روابط افراد مدنظر است، مسئولیت و ضرورت جبران خسارت‌های وارده به دیگران را چه در سوابق فقهی و قوانین داخلی و چه در قوانین بین‌الملل مشاهده می‌کنیم. به عبارتی این مسئله که در فقه آمده اگر مسلمانی خسارتی را به فردی وارد کرده باشد نباید این خسارت جبران نشده باقی بماند، مبنایی شده که در قوانین ما هم بر اساس آن، قانونی مثل قانون مسئولیت مدنی به تصویب رسیده است (شامبیاتی، ۱۵۰:۱۳۷۵).