کتاب برانگیختن شوق یادگیری

کتاب برانگیختن شوق یادگیری با عنوان اصلی Activating the Desire to Learn نوشتهٔ ا. باب سالو و ترجمهٔ حسن ملکیان و سعید مادح خاکسار است. انتشارات سایه سخن این کتاب را به چاپ رسانده است. این اثر به بررسی تفاوت میان انگیزهٔ درونی و بیرونی در فرآیند یادگیری می‌پردازد و روش‌هایی برای برانگیختن شوق یادگیری از درون دانش‌آموزان ارائه می‌دهد. کتاب بر اساس سی سال تجربهٔ مربی‌گری نویسنده نوشته شده و رویکردی علمی و عملی به موضوع انگیزش در آموزش ارائه می‌کند. این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب برانگیختن شوق یادگیری اثر اب سالو

این کتاب در سال ۲۰۰۰ منتشر شد و به یکی از منابع مهم در حوزهٔ روان‌شناسی تربیتی تبدیل شده است. نویسنده در این اثر به بررسی مسئلهٔ کنترل بیرونی در نظام‌های آموزشی پرداخته و جایگزین‌هایی برای این رویکرد پیشنهاد می‌کند. کتاب در چهار بخش اصلی تنظیم شده که شامل مبانی نظری، تحقیقات علمی و کاربردهای عملی در مقاطع مختلف تحصیلی است. اثر بر اساس نظریهٔ خودتعیینی (Self-Determination Theory) نوشته شده که توسط ادوارد دسی و ریچارد رایان توسعه یافته است. این نظریه سه نیاز اساسی انسان را شناسایی می‌کند: خودمختاری، شایستگی و ارتباط. سالو در کتاب خود نشان می‌دهد که چگونه ارضای این نیازها می‌تواند به افزایش انگیزهٔ درونی دانش‌آموزان منجر شود. کتاب مخصوصاً برای معلمان، مدیران مدارس، مشاوران تحصیلی و والدینی که به دنبال روش‌های مؤثر برای ایجاد انگیزه در فرزندان خود هستند، نوشته شده است. نویسنده از تجربیات شخصی خود به عنوان معلم و مربی استفاده کرده و مثال‌های واقعی از کلاس‌های درس ارائه می‌دهد.

خلاصه کتاب برانگیختن شوق یادگیری

کتاب با مقایسهٔ دو وضعیت آغاز می‌شود: زمانی که فرد به کاری مجبور می‌شود و زمانی که از روی علاقه و انتخاب شخصی کاری را انجام می‌دهد. نویسنده نشان می‌دهد که در حالت اول، فرد تنها برای رهایی از فشار بیرونی تلاش می‌کند، در حالی که در حالت دوم، بهترین عملکرد خود را ارائه می‌دهد.

در بخش اول که شامل دو فصل است، سالو مبانی نظری انگیزهٔ درونی را تشریح می‌کند. او توضیح می‌دهد که انگیزهٔ درونی زمانی شکوفا می‌شود که سه نیاز اساسی انسان ارضا شود: نیاز به خودمختاری (احساس اینکه فرد در کنترل اعمال خود است)، نیاز به شایستگی (احساس توانایی و مهارت) و نیاز به ارتباط (احساس تعلق و پیوند با دیگران). فصل دوم شواهد علمی مربوط به این نظریه را ارائه می‌دهد و نشان می‌دهد که تحقیقات متعدد کارآمدی این رویکرد را تأیید کرده‌اند.

بخش دوم به کاربرد این اصول در مدرسهٔ ابتدایی اختصاص دارد. در فصل سوم، نویسنده اهمیت تعادل میان رقابت و همکاری را بررسی می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه هر دو می‌توانند در جای خود مفید باشند. فصل چهارم به یاددادن ارزش یادگیری به دانش‌آموزان می‌پردازد و روش‌هایی برای ایجاد علاقه واقعی به کسب دانش ارائه می‌دهد. فصل پنجم تغییر سبک مدیریت از رئیس‌مآب به مدیریت راهبرانه را بحث می‌کند. فصل ششم مفهوم پیامد را به عنوان ابزاری طبیعی و نه تنبیهی توضیح می‌دهد.

بخش سوم کاربردهای این اصول در مدرسهٔ راهنمایی را شرح می‌دهد. فصل هفتم بر اهمیت روابط مثبت، احساس شایستگی و داشتن استانداردهای بالا تأکید می‌کند. فصل هشتم روش‌های خودارزیابی و ایجاد تغییرات پایدار را معرفی می‌کند. فصل نهم الهام‌بخشی از طریق همکاری را بررسی می‌کند و فصل دهم اهمیت انتخاب و خودمختاری را تشریح می‌کند.

بخش چهارم به دبیرستان اختصاص دارد. فصل یازدهم ایجاد محیط ارضاکنندهٔ نیاز را توضیح می‌دهد. فصل دوازدهم تغییر رویکرد از دستور دادن به درخواست کردن را بحث می‌کند. فصل سیزدهم جایگزینی اجبار با آموزش مسئولیت‌پذیری و تقویت روابط مثبت را شرح می‌دهد. فصل آخر اندیشه‌های یک دانش‌آموز سال پایانی دبیرستان را ارائه می‌دهد که نشان‌دهندهٔ تأثیر این رویکرد بر نگرش دانش‌آموزان است.

چرا باید کتاب برانگیختن شوق یادگیری را بخوانیم؟

این کتاب رویکردی متفاوت و مبتنی بر شواهد علمی به موضوع انگیزش در آموزش ارائه می‌دهد. بر خلاف بسیاری از کتاب‌های مشابه که بر روش‌های کنترلی تأکید می‌کنند، این اثر نشان می‌دهد که چگونه می‌توان انگیزهٔ واقعی را از درون دانش‌آموزان برانگیخت. نویسنده از تجربهٔ سه دههٔ خود در حوزهٔ آموزش استفاده کرده و راه‌حل‌های عملی و قابل اجرا ارائه می‌دهد. کتاب به جای تمرکز بر پاداش و تنبیه، بر ایجاد محیطی تأکید می‌کند که در آن دانش‌آموزان احساس خودمختاری، شایستگی و تعلق کنند. این رویکرد منجر به یادگیری عمیق‌تر، حفظ بهتر اطلاعات و ایجاد عادات مطالعهٔ پایدار می‌شود. همچنین به کاهش استرس و اضطراب در محیط آموزشی کمک می‌کند. وجه تمایز این کتاب در ترکیب نظریهٔ علمی با کاربردهای عملی است. سالو نه تنها مبانی نظری را توضیح می‌دهد، بلکه نحوهٔ پیاده‌سازی این ایده‌ها در کلاس‌های واقعی را نیز نشان می‌دهد. این ویژگی باعث می‌شود که کتاب هم برای محققان و هم برای معلمان عملی مفید باشد.

کتاب برانگیختن شوق یادگیری را به چه کسانی پیشنهاد می‌دهیم؟

این کتاب را به معلمان، مدیران مدارس، مشاوران تحصیلی، روان‌شناسان تربیتی و والدین پیشنهاد می‌کنیم. معلمانی که با مشکل کمبود انگیزه در دانش‌آموزان مواجه هستند، می‌توانند از این کتاب ایده‌های عملی برای بهبود کلاس‌های خود بگیرند. مدیران مدارس می‌توانند از رهنمودهای ارائه‌شده برای ایجاد فرهنگ مدرسه‌ای استفاده کنند که بر انگیزهٔ درونی تأکید دارد. والدینی که به دنبال روش‌هایی برای ایجاد انگیزه در فرزندان خود بدون استفاده از فشار و اجبار هستند، در این کتاب راهنمایی‌های مفیدی خواهند یافت. دانشجویان رشته‌های علوم تربیتی و روان‌شناسی نیز می‌توانند از این اثر به عنوان منبعی برای درک بهتر انگیزش انسانی استفاده کنند.

فهرست کتاب برانگیختن شوق یادگیری

مقدمۀ مترجمان

مقدمه

بخش ۱: نظریه و تحقیق

فصل ۱: درک انگیزۀ درونی

فصل ۲: شواهد کجاست؟

بخش ۲: مدرسۀ ابتدایی

فصل ۳: اهمیت یکسانِ رقابت و همکاری

فصل ۴: یاددادن ارزش یادگیری به دانش‌آموزان

فصل ۵: از رئیس‌مآبی تا مدیریت راهبرانه

فصل ۶: پیامد، واژۀ زننده‌ای نیست

بخش ۳: مدرسۀ راهنمایی

فصل ۷: روابط مثبت، تکیه‌گاه شایستگی و استانداردهای بالا

فصل ۸: خودارزیابی و تغییراتی پایدار

فصل ۹: الهام‌بخشی از طریق همکاری

فصل ۱۰: انتخاب خودمان باشیم

بخش ۴: دبیرستان

فصل ۱۱: ایجاد محیط ارضاکنندۀ نیاز

فصل ۱۲: از گفتن تا خواستن

فصل ۱۳: از اجبار تا آموزش مسئولیت‌پذیری و تقویت روابط مثبت

فصل ۱۴: اندیشه‌های دانش‌آموز سال آخری دبیرستان

منابع

یادداشت‌ها

بخشی از کتاب برانگیختن شوق یادگیری

«اغلب مدارس و کلاس‌های درس الگوی پاداش و تنبیه را مبنای کار خود قرار می‌دهند و روش‌های محرک‌پاسخ،۱ اصلاح رفتاری و مقررات شدید را به کار می‌بندند. این الگو که ریشه در حکمت قرن نوزدهم دارد، براساس باوری است که رفتار انسان را ناشی از رفتارهای محیطی می‌داند. شرح نیروی محرکۀ لازم برای کارهای بزرگِ هنری و دیگر رفتارهای خودانگیختۀ انسان، ما را ملزم می‌کند تا ضعف‌های الگوی پاداش و تنبیه را شناسایی و به‌عنوان الگویی ناقص رد کنیم.

از آن‌جا که یک قرن بر این باور بوده‌ایم که انگیزه‌های بیرونی رفتار انسان را شکل می‌دهد، اغلب در برنامه‌های آموزشی از مربیان می‌خواهیم تا چگونگی اجرای برنامهٔ تشویق و تنبیه دانش‌آموزان را یاد بگیرند. به همین دلیل، بسیاری از مربیان می‌کوشند به کمک پاداش‌های بیرونی دانش‌آموزان را به حرف‌شنوی وادارند. درحالی‌که این روش پاداش‌دهی در برابر موفقیت‌های تحصیلی، یادگیری را که ما مدعی هستیم به آن نیاز داریم بی‌ارزش می‌کند. با این کار، پیامی هشداردهنده را، البته نه از روی عمد، انتقال می‌دهیم: «اگر به خاطر جایزه نبود، آموزش‌های ما ارزش یادگیری نداشت.» خلاصۀ کلام این‌که نظام آموزشی مبتنی بر پاداش و تنبیه ضدآموزش است.»