کتاب بهائیت در دوران گذار

معرفی کتاب بهائیت در دوران گذار

کتاب الکترونیکی «بهائیت در دوران گذار (جستاری در جامعه‌شناسی دینی)» نوشتهٔ «محمد حسینی» و منتشرشده توسط انتشارات گوی، اثری پژوهشی در حوزهٔ جامعه‌شناسی دین است که به بررسی روندهای فکری و نهادی آیین بهائی در عصر مدرن می‌پردازد. نویسنده با رویکردی تحلیلی، تحولات تاریخی، اجتماعی و ایدئولوژیک بهائیت را از منظر جامعه‌شناسی دینی واکاوی می‌کند. این کتاب بخشی از مجموعهٔ «بهائی‌پژوهی» است و به علاقه‌مندان مطالعات دینی و اجتماعی پیشنهاد می‌شود. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب بهائیت در دوران گذار

این کتاب به بررسی روند گذار بهائیت از اندیشهٔ سنتی به مدرن می‌پردازد و تلاش می‌کند با نگاهی جامعه‌شناسانه، تحولات فکری، نهادی و اجتماعی این آیین را تحلیل کند. نویسنده در مقدمه، به سابقهٔ پژوهش‌های مرتبط با بهائیت و ضرورت مطالعات عمیق‌تر در این حوزه اشاره می‌کند. کتاب در فضایی نوشته شده که از ستیزه‌جویی پرهیز دارد و هدف آن، گشودن فضای علمی برای شناخت و نقد بهائیت است. اثر حاضر در دوره‌ای نوشته شده که مطالعات بهائی، به‌ویژه از نیمهٔ دوم قرن بیستم، رشد چشمگیری داشته و نهادهای علمی و پژوهشی متعددی در این زمینه شکل گرفته‌اند. نویسنده با تکیه بر اسناد و پژوهش‌های تاریخی، به بررسی نقش بنیادها، موسسات اقماری و پروژه‌های علمی و آموزشی بهائیان در ایران و جهان می‌پردازد. همچنین، به تأثیر تحولات اجتماعی و سیاسی بر هویت و ساختار تشکیلاتی بهائیت توجه شده است. کتاب، ضمن مرور پیشینهٔ مطالعات بهائی در ایران و غرب، به نقش دانشگاه‌ها، بنیادها و رسانه‌ها در بازتعریف هویت و آموزه‌های بهائی می‌پردازد و سیر تغییرات این آیین را در بستر مدرنیته و جهانی‌شدن دنبال می‌کند.

خلاصه کتاب بهائیت در دوران گذار

این کتاب با تمرکز بر جامعه‌شناسی دین، به تحلیل روندهای فکری و نهادی بهائیت در دوران معاصر می‌پردازد. نویسنده ابتدا به پیشینهٔ مطالعات بهائی، از حلقه‌های اولیهٔ بابی تا شکل‌گیری نهادهای پژوهشی و بنیادهای علمی در قرن بیستم، اشاره می‌کند. سپس، به بررسی پروژهٔ مطالعات بهائی و نقش آن در گذار این آیین از اندیشهٔ سنتی به مدرن می‌پردازد. کتاب نشان می‌دهد که چگونه بهائیت با تکیه بر نهادسازی، تربیت نیروی انسانی و تمرکز بر علوم انسانی و اجتماعی، تلاش کرده است جایگاه خود را در نظم جهانی و عرصهٔ سیاست و فرهنگ تثبیت کند. نویسنده به نقش بنیادها و موسسات اقماری بهائی، ارتباط آن‌ها با پروژه‌های توسعهٔ پایدار و نفوذ در ساختارهای بین‌المللی می‌پردازد. همچنین، به چالش‌های هویتی و معرفتی بهائیت در مواجهه با مدرنیته و ضرورت بازتعریف آموزه‌ها و ساختارهای دینی اشاره می‌شود. کتاب، با تحلیل نمونه‌هایی از فعالیت‌های علمی، آموزشی و رسانه‌ای بهائیان، نشان می‌دهد که این آیین چگونه از یک جنبش دینی به یک ساختار نهادی و جهانی تبدیل شده است.

چرا باید کتاب بهائیت در دوران گذار را خواند؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و مستند، روندهای فکری و نهادی بهائیت را در بستر تحولات اجتماعی و سیاسی معاصر بررسی می‌کند. مطالعهٔ آن برای کسانی که به شناخت دین بهائی، جامعه‌شناسی دین و نقش نهادهای دینی در مدرنیته علاقه‌مند هستند، فرصت مناسبی برای آشنایی با ابعاد کمتر دیده‌شدهٔ این آیین فراهم می‌کند. اثر حاضر با تکیه بر اسناد و پژوهش‌های تاریخی، تصویری جامع از سیر تحول بهائیت و چالش‌های آن در عصر جدید ارائه می‌دهد.

خواندن کتاب بهائیت در دوران گذار را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای پژوهشگران حوزهٔ دین‌پژوهی، جامعه‌شناسی دین، تاریخ معاصر ایران و علاقه‌مندان به مطالعات تطبیقی ادیان مناسب است. همچنین، برای کسانی که دغدغهٔ شناخت تحولات فکری و نهادی آیین بهائی و نقش آن در جامعهٔ مدرن را دارند، مفید خواهد بود.

فهرست کتاب بهائیت در دوران گذار

- فصل اول: پروژه مطالعات بهائی؛ رهیافتی برای گذار بهائیت از اندیشه سنتی به مدرن به بررسی پیشینهٔ مطالعات بهائی، نقش نهادسازی و تربیت نیروی انسانی در توسعهٔ این آیین و تأثیر آن بر ساختار ایدئولوژیک و اجتماعی بهائیت می‌پردازد.- فصل دوم: پیامد مدرنیزاسیون و توسعه مطالعات بهائی به نقش بنیادها و موسسات اقماری، ارتباط با پروژه‌های توسعهٔ پایدار و نفوذ در ساختارهای بین‌المللی و سیاسی اشاره دارد.- فصل سوم: در کمبریج چه گذشت؟ به بررسی نقش دانشگاه‌ها و سمینارهای علمی در بازتعریف هویت و آموزه‌های بهائی و تأثیر آن بر روند مدرن‌شدن این آیین می‌پردازد.- فصل چهارم و پنجم: رسانه آسو؛ از پویش روشنفکرمآب تا اقدام سیاسی به نقش رسانه‌ها و بنیادهای الهام‌گرفته از تعالیم بهائی در شکل‌دهی به گفتمان اجتماعی و سیاسی بهائیان می‌پردازد.- فصل ششم: شکل‌گیری الهیات استعلایی بهائی و بازتعریف مفهوم دین به مبانی خوانش نوین از دین، نسبی‌گرایی معرفتی و تعریف دین براساس نظام الهیات و علوم اجتماعی می‌پردازد.- فصل هفتم: نسبت سنجی «ارزش» و «دین» در فرانظریه‌ها به بررسی مفهوم ارزش، جایگاه آن در نظریه‌های دینی و اخلاقی و تأثیر آن بر شناخت دین می‌پردازد.- فصل هشتم: واکاوی نسبت دین و بهائیت در نظریه دینی به تحلیل عناصر هویت بهائی و نسبت آن با دین در سایهٔ تحولات دوران مدرن می‌پردازد.

بخشی از کتاب بهائیت در دوران گذار

«شوقی از اهمیت مطالعات بهائی در قالبی هدفمند و معنادار سخن گفت. هر چند در سخنان بهاءاله و عبدالبهاء نیز سخنانی در این زمینه به چشم می‌خورد اما نمی‌توان سخنان آنان را هدفمند و مبتنی بر الگوی مشخصی ارزیابی کرد اما از زمان شوقی خصوصاً آن‌که او بر خلاف اسلافش با فضای آکادمیک و علم مدرن آشنا بود، طرح عظیم مطالعات نوین بهائی مطرح شد. سمت و سوی بیانات شوقی و جهت‌دهی بیت‌العدل نشان می‌دهد که مطالعات نوین بهائی صرفاً تلاشی برای سیاست‌های اقناعی و گفتمان‌سازی نیست و نباید فقط از زاویه ماهیت تبشیری آن را تحلیل کرد. این نوشتار بر این باور است که هرچند پروژه مطالعات بهائی کاربست مستقیمی در تقویت گفتمان‌سازی امری دارد، اما هدف اصلی آن آماده‌سازی تشکیلات و بدنه اجتماعی بهائیت برای ورود به «نظم جهانی» است و از این منظر از ماهیت عمیق سیاسی برخوردار است. شوقی بر ضرورت توسعه حیات فکری جامعه بهائی تأکید کرد. او در نامه‌ای در سال ۱۹۳۴ می‌نویسد: در این روزگار که مردم نسبت به دین بدبین هستند و به سازمان‌ها و جنبش‌های دینی با چشم تحقیر می‌نگرند، به نظر می‌رسد بیش از هر زمان دیگری نیاز است که جوانان بهائی ما برای ارائه پیام به شیوه‌ای مناسب و به‌گونه‌ای که هر ناظر بی‌طرفی را نسبت به اثربخشی و قدرت آموزه‌های امر متقاعد کند، مجهز باشند.»