کتاب انتخابات و فقه سیاسی شیعه

کتاب انتخابات و فقه سیاسی شیعه نوشتهٔ سیدمحمدصادق کاظمی است. انتشارات دانشگاه امام صادق (ع) این کتاب را منتشر کرده است.

درباره کتاب انتخابات و فقه سیاسی شیعه

کتاب انتخابات و فقه سیاسی شیعه دربارهٔ فقه مضاف است و به مسئلۀ مستحدثه‌ای به‌‌نام انتخابات پرداخته است.

خواندن کتاب انتخابات و فقه سیاسی شیعه را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران علوم سیاسی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب انتخابات و فقه سیاسی شیعه

«انتخابات از عناوین موجود در فقه نیست؛ بنابراین مسیر و روش پرداخت فقهی به آن نیازمند دقت و گاه متفاوت از مسیرهای شناخته‌شدۀ پژوهش‎های امروزی است. در نوشتار پیش‎رو ادعا بر آن است که می‌توان انتخابات را به‌عنوان یک عنوان فقهی مستقل مورد پژوهش فقهی قرار داد. عنوانی که می‌تواند در کنار عناوین دیگر فقهی در کتب فقهی قرار گیرد. این به‌معنای ایجاد التقاط نیست بلکه این همان روش فقها در بخش معاملات است. در معاملات، عنوان و مسائل آن از عرف دریافت می‎شود. در مسائل مستحدثه علاوه بر عرف، بخش دیگری از مسائل از منابع روایی و آثار فقهی فقها دریافت، سپس به شرع عرضه و ضمن بیان مسائل آن، نوع مطلوب آن نیز از شارع طلب می‌شود. دریافت مسائل از منابع روایی خصوصاً در عناوین سیاسی _ اجتماعی می‌تواند بیش‎ از دریافت از آثار فقهی باشد؛ به‌عنوان مثال مطالعه روایات مسئله‌ای به‌نام ترأس (رئیس‌شدن) برای عنوان انتخابات. در روایات ترأس امری مذموم تلقی شده است؛ در‌حالی‌که برخی از مراحل انتخابات در گرو تلاش برای کسب ریاست است؛ بنابراین می‌تواند یکی از مسائل انتخابات باشد. همچنین تزکیه نفس که با تعریف و تبلیغ خود در انتخابات تقابل دارد، می‌تواند یکی از مسائل انتخابات شود. تفاوت میان حق و حکم و اثرگذاری مستقیم آن بر حرمت و حلیّت خرید‌و‌فروش رأی نیز می‎تواند مثالی برای مسئله‌یابی از منابع فقهی باشد. ‌نویسنده برای دریافت این بخش از مسائل، ضمن مطالعه کتب فقهی اقدام به مطالعه منابع روایی متعددی با نگاه سیاسی کرده است و معتقد است می‎توان این کتب را با عناوین سیاسی مجدد تبویب نمود. مسائلی چون ریاست‌طلبی، شهرت، تدلیس، اغراء به‌ جهل، حُسن‌ظن، اصل عدالت در نظارت بر انتخابات، تفکیک حق و حکم و آثار آن در انتخابات از مواردی هستند که در مطالعه منابع روایی و رجوع به منابع فقهی استخراج شد. باید دقت شود، از‌آن‌رو که منابع روایی بر اساس پرسش‎های زمان خود تبویت شده‌اند، روش مدخل‌یابی نمی‌تواند برای دریافت پاسخ و مسئله از این منابع کمک‌کار باشد. ‌در روش مدخل‌یابی مدخل‌های مشابه موضوع تحقیق در منابع دست اول مورد جستجو قرار می‌گیرند و تنها آن‌دسته از داده‌هایی که این مدخل‌ها در آن وجود دارند، استخراج می‌شوند؛ به‌عنوان مثال در مسئلۀ امنیت، تنها روایات و آیاتی که عبارتی چون امن، امان و ... در آن به‌کار رفته است، مورد توجه قرار می‌گیرند. روشی که نگارنده در جمع‌آوری محتوا از منابع مذکور استفاده کرده، «معنا‌یابی» است؛ بدین معنا که هر معنا، محتوا و داده‌ای که می‌تواند مبنایی برای انتخابات باشد را با سؤالی از مسائل انتخابات پاسخ دهد و یا به یافتن پاسخ کمک نماید، استخراج گردد. نگارنده بر این باور است که بسیاری از روایاتی که در ابواب غیر‌مرتبط با مقولۀ انتخابات قرار دارند نیز ممکن است یکی از منابع پاسخ به مسائل انتخابات بوده و یا به‌عنوان موضوعی در مبانی قرار گیرد.»