کتاب تاریخ شفاهی زندگی و مبارزات شهید مهدی عراقی

کتاب تاریخ شفاهی زندگی و مبارزات شهید مهدی عراقی نوشتهٔ امین عزیزی و مجتبی سلطانی احمدی را انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر کرده است. این کتاب به شرح زندگی و مبارزرات شهید مهدی عراقی می‌پردازد.

درباره کتاب تاریخ شفاهی زندگی و مبارزات شهید مهدی عراقی

روایت خاطرات در تبیین ابعاد تاریخ انقلاب اسلامی ایران از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. اسناد تصاویری و حتی ثبت وقایع هرگز به‌تنهایی نمی‌توانند بیان‌کنندهٔ زوایای پیدا و پنهان تاریخ باشند چرا که انگیزه‌ها و آرمان‌ها، اخلاص‌ها و ایثارها، تصمیمات پنهانی با نقایص و کاستی‌های فراوان از چشم و گوش و عکاس و مورخ مخفی اما در اذهان باقی می‌مانند. خاطرات می‌توانند منابع مکتوب تاریخ را گویا کنند و آنچه را که از دیده‌ها پنهان مانده، آشکار نمایند؛ خصوصاً افرادی که خود جزء تاریخ‌سازان بوده‌اند. ازجملهٔ این شخصیت‌ها، شهید حاج‌مهدی عراقی از مبارزان راسخ و مؤمن و ثابت‌قدم انقلاب اسلامی که در راه حمایت از آرمان‌های امام راحل و به ثمر نشاندن انقلاب، از بذل جان و مال هیچ ابایی نداشت. کتاب پیشِ‌رو به شرح زندگی و مبارزات شهید مهدی عراقی می‌پردازد. 

خواندن کتاب تاریخ شفاهی زندگی و مبارزات شهید مهدی عراقی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

علاقه‌مندان به تاریخ معاصر ایران و نیز دوستداران زندگی‌نامه‌ها و خاطرات از خواندن این کتاب سود خواهند برد.

بخشی از کتاب تاریخ شفاهی زندگی و مبارزات شهید مهدی عراقی

«محمدمهدی ابراهیم عراقی در اول فروردین سال ۱۳۰۹ش در یکی از محلات جنوبی تهران و در یک خانوادهأ کاملاً مذهبی به نام «پاچنار» به دنیا آمد. گویا منشأ نام خانوادگی ایشان به یکی از روستاهای اطراف اراک به نام ابراهیم آباده بر می‌گردد و انتساب نام عراقی هم مربوط به عراق عجم است که منطقهٔ اراک را نیز دربرمی‌گرفت. پدربزرگش محمدعلی نام داشت که در روستای ابراهیم‌آباد زندگی می‌کرد. بنا به روایتی او در امور سیاسی فعالیت داشت و یکی از هواداران مشروطیت بوده است به طوری که برخی معتقدند مهدی عراقی از لحاظ روحیهٔ مبارزاتی به پدربزرگش شباهت داشت. اما به ادعای پسر مهدی عراقی، پسر محمدعلی یعنی غلامعلی ابراهیم عراقی که پدر مهدی عراقی بود، در خدمت یکی از شاهزادگان دودمان قاجاریه فعالیت می‌کرد. با این حال به نظر می‌رسد در دورهٔ رضاشاه پهلوی به دلیل آنکه املاک شاهزادهٔ قاجاری مورد بحث همانند بسیاری از شاهزادگان قاجار ضبط و تصرف گردید، اوضاع مالی خانوادهٔ عراقی نیز رو به وخامت گرایید. پدر مهدی عراقی هر چند به دلایلی ازجمله از دست دادن شغلش مخالف حکومت پهلوی بود اما از شرکت در امور سیاسی اجتناب می‌ورزید؛ همچنین تعصبات مذهبی شدیدی نداشت. او از دورهٔ کودکی با ترغیب والدین به‌ویژه مادرش به سمت مذهب متمایل گردید. گویا مادر مهدی عراقی در منزلش جلسات قرائت قرآن و روضهٔ ائمهٔ اطهار (س) برگزار می‌کرد و اعتقادات مذهبی قوی‌تری داشت و حتی بعدها از فعالیت‌های سیاسی پسرش نیز حمایت می‌کرد. در همین برهه یعنی در اوایل سال ۱۳۰۹ش که اوضاع اقتصادی خانوادهٔ عراقی مساعد نبود، مهدی عراقی متولد شد و طبیعتاً دورهٔ کودکی خود را در رفاه مالی سپری نکرد. درواقع عراقی برای گذران زندگی خود و خانواده‌اش ناگزیر به میوه‌فروشی بود. عراقی تحصیلات ابتدایی خود را در مدرسهٔ حافظ سپری کرد و بعد از کسب گواهی‌نامهٔ شش‌سالهٔ ابتدایی در خرداد ۱۳۲۳ برای ادامهٔ تحصیل به دبیرستان مروی و سپس دارالفنون رفت. مادر عراقی دوران کودکی و تحصیلات او را چنین روایت می‌کند: «زمانی که او متولد شد ما در پاچنار گذر قلی منزل حاج قاضی که مرحوم شد، زندگی می‌کردیم، او به هفت سالگی که رسید به مدرسهٔ حافظ در امامزاده زید رفت... کم‌کم به سن سیزده‌چهار ده‌سالگی که رسید همه‌اش در هیئت‌ها بود... .» تحصیلاتش را ادامه داد و به دبیرستانی حدود چهارراه حسن‌آباد می‌رفت. یک مدتی هم در دارالفنون درس می‌خواند... .» عراقی استعداد خوبی در یادگیری دروس داشت به طوری که حتی به دلیل اینکه ریاضیاتش خوب بود این درس را به‌طور خصوصی تدریس می‌کرد اما به علت مشکلات اقتصادی مجبور به ترک تحصیل شد.»