کتاب تبیین امکان اخلاق بر اساس نظریه وحدت وجود ابن عربی

کتاب الکترونیکی تبیین امکان اخلاق بر اساس نظریه وحدت وجود ابن عربی نوشتۀ حسن مهدی پور است و پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی آن را منتشر کرده است. کتاب تبیین امکان اخلاق بر اساس نظریه وحدت وجود ابن عربی، به بررسی این نظریه پرداخته است.

درباره کتاب تبیین امکان اخلاق بر اساس نظریه وحدت وجود ابن عربی

وحدت وجود اصطلاحی فنی در عرفان است. در طول تاریخ تفاسیر متفاوتی از وحدت وجود توسط طرفداران، مخالفین آن و اخیراً شرق‌شناسان غربی داده شده است. معمولاً اولین توضیح با تفصیل این اصطلاح به ابن عربی نسبت داده می‌شود، هرچند ابن عربی خودش از لفظ وحدت وجود استفاده نکرد و افرادی قبل از او هم سخنان مشابهی گفته بودند. به‌عنوان‌مثال، محمد غزالی (م ۵۰۵ق) بیان می‌کند که «هیچ وجودی غیر از خداوند نیست. وجود فقط به یکتا حقیقی متعلق است.» به گفته غزالی میوۀ معنوی صعود یک صوفی این است که گواهی دهد که هیچ موجودیتی به جز خدا نیست و اینکه هر چیزی به جز چهره خدا نابود شونده است یکی از مسائل مهمی که در حوزۀ فلسفه عرفان و فلسفه اخلاق مطرح می‌شود و از آن با عنوان مسئله نسبت عرفان و اخلاق یاد می‌شود، سازگاری یا ناسازگاری عرفان و اخلاق است. برخی از فیلسوفان که دربارۀ این نسبت اندیشیده‌اند قائل به ناسازگاری عرفان به‌ویژه در روایت وحدت‌گرایانه با اخلاق هستند؛ زیرا از نظر آن‌ها، از حیث هستی‌شناختی اخلاق مستلزم کثرت‌ اندیشی و قول به اصالت و واقعیت تمایزات میان امور مختلف است. کتاب تبیین امکان اخلاق بر اساس نظریه وحدت وجود ابن عربی در پاسخ به این سؤال نوشته شده است که آیا سنت عرفان اسلامی از آن نوع سنت‌هایی است که نقدهای اخلاقی بر آن وارد است یا خیر؟ ازآنجایی‌که یکی از برجسته‌ترین چهره‌های این رویکرد ابن عربی و پیروان مکتب او هستند می‌توان این مسئله را مطرح کرد که آیا نظریۀ وحدت وجود در مکتب این عربی هم مشمول نقدهای قائلان ناسازگاری عرفان و اخلاق می‌شود؟ در واقع مسئلۀ بررسی شده امکان اخلاق در نظام عرفانی مبتنی بر وحدت وجود است.

خواندن کتاب تبیین امکان اخلاق بر اساس نظریه وحدت وجود ابن عربی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب برای علاقه‌مندان به عرفان اسلامی مناسب است.

بخشی از کتاب تبیین امکان اخلاق بر اساس نظریه وحدت وجود ابن عربی

«مدعای اصلی منتقدان عرفان از منظر اخلاقی این است که لازمۀ وحدت عرفانی بی‌معنایی و امکان‌ناپذیری اخلاق و در نتیجه تضعیف آن است و درنهایت، عرفان و اخلاق با یکدیگر ناسازگارند یا حداقل عرفان به بی‌اعتنایی اخلاقی می‌انجامد. لذا آنها معتقدند که عرفان غیرثنوی ذاتاً غیراخلاقی است. این ادعا برخاسته از تعارض مفهومی میان آگاهی عرفانی غیرثنوی که در آن از وحدت فراگیر نافی جوهرهای متمایز سخن می‌رود و خصیصه اجتماعی اخلاق است. مدافعان این رأی مدعی‌اند کنار گذاشتن همه تمایزات جوهری میان افراد مستلزم کنار گذاشتن اخلاق است...»