کتاب جامعه شناسی محیط زیست

کتاب جامعه شناسی محیط زیست نوشتهٔ شهروز فروتن کیا و عبدالرضا نواح است. انتشارات اندیشه احسان این کتاب در حوزهٔ علوم اجتماعی را منتشر کرده است.

درباره کتاب جامعه شناسی محیط زیست

با افزایش نقش محیط‌زیست در زندگی اجتماعی و ضرورت شناخت علمی ابعاد گوناگون ارتباط جامعه با محیط‌زیست، جامعه‌شناسی محیط‌زیست به سرعت به یک واحد درسی تبدیل شد و اکنون بیش از سه دهه در مراکز آموزش عالی دانشگاه‌های جهان تدریس می‌شود و دانشجویان رشته‌های مختلف علوم اجتماعی در همان دورهٔ کارشناسی، با اصول و مبانی جامعه‌شناسی محیط‌زیست آشنا می‌شوند. با درنظرگرفتن اهمیت جامعه‌شناسی محیط‌زیست و با تلاش‌های مؤثر می‌توان در برآیند توسعهٔ پایدار جهانی سهیم شد. کتاب جامعه شناسی محیط زیست حاصل زحمات پایان‌نامهٔ کارشناسی‌ارشد شهروز فروتن‌کیا به راهنمایی عبدالرضا نواح در زمینهٔ جامعه‌شناسی محیط‌زیست است. این کتاب برای آشناشدن دانشجویان با کلیات و مبانی جامعه‌شناسی محیط‌زیست، نظریه‌ها و ابعاد آن نگاشته شده است.

خواندن کتاب جامعه شناسی محیط زیست را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران حوزهٔ محیط‌زیست و دانشجویان جامعه‌شناسی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب جامعه شناسی محیط زیست

«دیدگاه‌های مدرنیزاسیون، پرسش‌هایی را دربارهٔ چگونگی تأثیر توسعه مطرح می‌کنند، اما جنبه‌های مشکل‌آفرین، واردکردن فشار بر جوامع برای مدرن‌شدن را مورد توجه قرار نمی‌دهند. گفتمان توسعه از آغاز اوج‌گیری تا هم اکنون، نظریه‌های متعددی در حوزه‌های مختلفی از اقتصاد، سیاست، جامعه‌شناسی و روان‌شناسی را در درون خود پرورانده است. مجموعهٔ عظیمی‌مانند «توسعه؛ مفاهیم انتقادی در علوم اجتماعی»، حاوی صدها مقاله است که بالغ بر هزاران صفحه را شامل می‌شود و فقط بخش اندکی از حجم زیاد و خارق العادهٔ نیروی نظری است که طی حدود پنج دهه در این حوزه مصرف شده است. با این‌حال، حجم عظیمی بیش از آن‌که، مبین روند روبه‌رشد درک ما از آن چیزی باشد که توسعه خوانده شود، گویای افت و خیزهای مداوم و نقدهایی است که پس از هر دوره شکست به توجیه، اصلاح و تصحیح خطاهای گذشتگان انجام گرفته است.

جریان اصلی نظریه‌پردازی در حوزهٔ توسعه تا همین اواخر و بلکه هم‌اکنون، تحت تسلط گونه‌های متفاوت رویکردی به نام رویکرد «نوسازی» معروف شده است. با این حال، در دورهٔ اول عصر توسعه حدود دو دهه، ما به جای نظریهٔ توسعه، اقتصاد توسعه داشته‌ایم که جایگزینی برای اقتصاد استعماری به حساب می‌آمد. اقتصاد در این مرحله، فاقد نظریه‌ای در مورد توسعه بوده است، زیرا، اقتصاد چیزی جز کاربرد علم اقتصاد موجود جوامع سرمایه‌داری در مورد کشورهای مستعمره تحت شرایط تازه نبود. از آنجا که در این دوره، اقتصاددانان بر پایهٔ شعار «اقتصاد، اقتصاد است» به وحدت و عمومیت اقتصاد متعارف سرمایه‌داری در اشکال کلاسیکی، نوکلاسیکی یا کینزی آن معتقد بودند، اما، نتیجهٔ طبیعی این مرحله از نظریه‌پردازی نیز، نمی‌توانست غیر از الگویی از توسعهٔ غرب به عنوان تنها مدل توسعه باشد. از این‌رو، عجیب نیست که قبول در تمامی‌ابعاد نظری و مفروضات اقتصاد غرب، مدل کینزی برای طراحی رشد کشورهای تحت استعمار به کار گرفته شده باشد؛ درحالی‌که، بی‌ربط‌ترین آنها به شرایط این کشورها مربوط بوده است. در هر حال، در این مرحله از توسعه، تصویری خام و ساده‌انگارانه‌ای شکل گرفت که کل تحول توسعه، حرکتی جز یک اقدام فنی کلان یا مهندسی اجتماعی بلنددامنه در حوزهٔ اقتصاد نیست. در این فرایند، دولت‌ها، اقتصاددانان و برنامه‌های چندسالهٔ اقتصادی، عناصر کلیدی به حساب می‌آیند. توسعه نیز همان‌گونه که یکی از معتبرترین وکلاسیک‌ترین کارهای این دوره نشان داده می‌شود، خیری جز «رشد اقتصادی» یا افزایش کمی‌متغیرهای اقتصاد کلان، به ویژه تولید ناخالص ملی به همراه ندارد. به طور طبیعی نظریه‌ای که چیزی بیش از اعمال نظریه‌های مسلط اقتصادی در حوزهٔ کشورهای متحده نبود، نمی‌توانست غفلت کاملاً آشکاری نسبت به ابعاد غیر اقتصادی توسعه داشته باشد.»