کتاب گزیده چند رمان معاصر فارسی

کتاب گزیده چند رمان معاصر فارسی نوشتهٔ پریچهر کوهنورد در نشر روزگار به چاپ رسیده است. این کتاب گزیدهٔ ۶ رمان رمان دارالمجانین، چشم‌هایش، مدیر مدرسه، شوهر آهو خانم، سووشون و کلیدر است. منابعی که کتاب گزیده چند رمان معاصر فارسی از آن‌ها بهره برده است فرهنگ ادبیات فارسی نوشتهٔ‌ محمد شریفی و فرهنگ عامیانه نوشتهٔ محمدعلی جمال‌زاده است.

درباره کتاب گزیده چند رمان معاصر فارسی

رمان دارالمجانین، چشم‌هایش، مدیر مدرسه، شوهر آهو خانم، سووشون و کلیدر رمان‌هایی است که در این اثر بررسی می‌شوند. در ابتدای هر رمان بیوگرافی نویسنده را نیز می‌بینیم و از این رو با محمدعلی جمالزاده، بزرگ علوی، جلال‌آل‌احمد، علی‌محمد افغانی، سیمین دانشور و محمود دولت‌آبادی بیشتر آشنا می‌شویم. در ادامه با برخی از این نویسندگان بیشتر آشنا می شویم:

بزرگ علوی:

سیدمجتبی آقا بزرگ علوی در ۱۳ بهمن ۱۲۸۲ در تهران به دنیا آمد. او نویسنده و فعال اجتماعی و سیاسی و صاحب خانواده‌ای بافرهنگ و تحصیل‌کرده بود. در جوانی برای تحصیل به آلمان رفت و رشتهٔ علوم تربیتی و روان‌شناسی را دنبال کرد و تا آخر عمر خود در آلمان ماند؛ اگرچه چندبار به ایران سفر کرد. بزرگ علوی تحصیلات خود را هم در دانشگاه «مونیخ» گذراند. او پس از اتمام دانشگاه به ایران بازگشت و در گروه مارکسیستی «تقی ارانی» عضو شد. در سال ۱۳۱۵ به‌اتهام داشتن افکار سوسیالیستی، با عده‌ای دیگر از هم‌فکرانش، به زندان افتاد و تا برکنارشدن رضاشاه (شهریور ۱۳۲۰) در زندان ماند. بزرگ علوی به‌همراه ۵۲ نفر دیگر که کم‌وبیش در یک زمان دستگیر شدند و به گروه ۵۳نفر معروف شدند، در این زمان در زندان بودند.

نویسندگی به‌شکل جدی هم از همان دوران جوانی برای او شروع شد. علوی با انتشار آثارش فضای داستان‌های فارسی را متحول کرد و در کنار افرادی همچون «صادق هدایت» و «صادق چوبک» به‌عنوان پدران داستان‌نویسی نوین ایرانی قرار گرفت. او نویسنده‌ای رئالیست است که مضامین سیاسی و اجتماعی را به‌خوبی روایت می‌کند. با خلق داستان‌های ویژه جایگاه ویژه و ارزشمندی در میان نویسندگان معاصر دارد. از مشهورترین نویسندگان چپ‌گرای آن زمان است که وقایع سیاسی و اجتماعی را در میان داستان‌های شیوا و جاودان روایت می‌کند. یکی از نکات برجسته در نثر علوی شرح و توالی وقایع داستان است؛ به‌گونه‌ای که خواننده می‌خواهد خود را هرچه‌زودتر به پایان داستان برساند.

بزرگ علوی پس از انتشار کتاب «گیله مرد» به‌عنوان نویسنده‌ای برجسته شناخته شد. «نامه‌ها»، «اجاره‌خونه»، «دزاشیب»، «یک زن خوشبخت»، «رسوایی»، «خائن» و «پنج دقیقه پس از دوازده» از دیگر داستان‌های منتشرشده از بزرگ علوی است که بیشتر آن‌ها در دههٔ ۱۳۷۰ منتشر شدند. رمان «چشم‌هایش» مشهورترین اثر بزرگ علوی است که دربارهٔ رابطهٔ عاشقانهٔ زنی از طبقهٔ بالای جامعه با مبارزی سیاسی است. کتاب‌های «سالاری‌‌ها»، «پنجا‌ه‌وسه نفر»، «گیله‌مرد»، «میرزا» و «موریانه» از دیگر آثار بزرگ علوی هستند. بزرگ علوی مجموعه داستان «چمدان» را هم در سال ۱۳۱۳ منتشر کرد و ۲ سال پس از این کتاب بود که (سال ۱۳۱۵) به زندان افتاد. اگرچه با گذشت سال‌ها قصه‌های بزرگ علوی رشد و تغییرات چشمگیری داشت، اما هنوز هم نثر او در کتاب «چمدان» نثری ساده و روان است که به‌خوبی توانسته در اولین کار ادبی خود بازتاب فرهنگ عامه و تصویر سیه‌روزی‌های مردم را نشان دهد. بزرگ علوی در سال ۱۳۷۵ درگذشت.

جلال آل احمد:

سید جلال‌الدین سادات آل‌احمد در ۱۱ آذر ۱۳۰۲ در خانواده‌ای مذهبی و روحانی در محلهٔ سید نصرالدین شهر تهران به دنیا آمد. او نویسنده، روشنفکر سوسیالیست، منتقد ادبی و مترجم ایرانی، پسرعموی سید محمود طالقانی و همسر سیمین دانشور بود. در دههٔ ۱۳۴۰ به شهرت رسید و در جنبش روشنفکری و نویسندگی ایران تأثیر بسزایی گذاشت. دانش‌آموختهٔ رشتهٔ زبان و ادبیات فارسی در دانشسرای عالی تهران بود. تحصیل را تا دورهٔ دکترای ادبیات فارسی ادامه داد، اما سرانجام از ادامهٔ آن صرف‌نظر کرد. در جوانی (با حفظ گرایش‌های مذهبی)، به‌نوعی به روحانیت پشت کرد و نیز به جریان توده پیوست. تأثیری گسترده بر جریان روشنفکری دوران خود داشت و افزون بر نگارش داستان، به نوشتن مقالات اجتماعی، پژوهش‌های مردم‌شناسی، سفرنامه‌ها و ترجمه‌های متعدد می‌پرداخت. می‌توان مهم‌ترین ویژگی ادبی آل‌احمد را نثر او دانست؛ نثری فشرده، موجز و درعین‌حال عصبی و پرخاشگر که نمونه‌های خوب آن را در سفرنامه‌های «خسی در میقات» یا ناداستان «سنگی بر گوری» می‌توان دید و خواند.

نخستین مجموعهٔ داستان او «دیدوبازدید» نام داشت. در سال ۱۳۲۶ دومین کتابش، «از رنجی که می‌بریم» را هم‌زمان با کناره‌گیری از حزب توده چاپ کرد؛ کتابی که بیانگر داستان‌های شکست مبارزاتش در این حزب است. پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ به‌عنوان ضربه‌ای سنگینی بر پیکر آزادی‌خواهان، آل‌احمد نیز افسرده شد. در این سال‌ها، کتابی را تحت‌عنوان «سرگذشت کندوها» به چاپ رساند. کتاب‌های «اورازان»، «تات‌نشین‌های بلوک زهرا» و «مدیر مدرسه» در همین دوران نوشته شدند. جلال آل‌احمد را ادامه‌دهندهٔ راهی می‌دانند که پیش از او، محمدعلی جمالزاده و صادق هدایت در ساده‌نویسی و استفاده از زبان و لحن عموم مردم در محاوراتْ آغاز کرده بودند؛ استفاده از زبان محاوره‌ای به‌وسیلهٔ جلال به اوج رسید و گسترش یافت.

برخی از داستان‌های آل احمد:

پنج داستان (۱۳۵۰)، نفرین زمین (۱۳۴۶)، سنگی بر گوری (نوشتهٔ ۱۳۴۲، چاپ ۱۳۶۰)، نون والقلم (۱۳۴۰)، مدیر مدرسه (۱۳۳۷)، سرگذشت کندوها (۱۳۳۷)، زن زیادی (۱۳۳۱)، سه تار (۱۳۲۷)، از رنجی که می‌بریم (۱۳۲۶)، دید و بازدید (۱۳۲۴) و...

مقاله‌ها:

«گزارش‌ها» (۱۳۲۵)، «حزب توده سر دو راه» (۱۳۲۶)، «هفت مقاله» (۱۳۳۲)، «غرب زدگی» (۱۳۴۱)، «کارنامه سه ساله» (۱۳۴۱)، «ارزیابی شتاب‌زده» (۱۳۴۳)، «یک چاه و دو چاله» (۱۳۵۶)، «در خدمت و خیانت روشنفکران» (۱۳۵۶)، «اسرائیل، عامل امپریالیسم» و...

مشاهدات و سفرنامه‌ها:

اورازان (۱۳۳۳)، تات‌نشین‌های بلوک زهرا (۱۳۳۷)، جزیرهٔ خارک درّ یتیم خلیج فارس (۱۳۳۹)، خسی در میقات (۱۳۴۵)، سفر به ولایت عزرائیل (۱۳۶۳)، سفر روس (۱۳۶۹) و...

ترجمه‌ها:

تشنگی و گشنگی اثر اوژن یونسکو (۱۳۵۱ - با همکاری منوچهر هزارخانی)، چهل طوطی، قصه‌های کهن هندوستان (با سیمین دانشور، ۱۳۵۱)، عبور از خط اثر ارنست یونگر (با محمود هومن، ۱۳۴۶)، مائده‌های زمینی اثر آندره ژید (با پرویز داریوش، ۱۳۴۳)، کرگدن اثر اوژن یونسکو (۱۳۴۵)، بازگشت از شوروی اثر آندره ژید (۱۳۳۳)، دست‌های آلوده اثر ژان پل سارتر (۱۳۳۱)، سوءتفاهم اثر آلبر کامو (۱۳۲۹)، بیگانه اثر آلبر کامو (با خبره‌زاده، ۱۳۲۸)، قمارباز اثر فئودور داستایوفسکی (۱۳۲۷)، محمد و آخرالزمان اثر پل کازانوا (۱۳۲۵) و... .

از میان خدمات دیگرِ این نویسنده و متفکر به ادبیات فارسی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: معرفی آلبر کامو به جامعهٔ ادبی، معرفی بیشتر شعر نو نیمایی و کمک به گسترش آن، حمایت از شاعرانی چون احمد شاملو و نصرت رحمانی، ایجاد جهشی بی‌سابقه در نثر فارسی با نثر خودش، ایجاد تشکل‌های ادبی و صنفی (از جمله کانون نویسندگان ایران و انتشار مقالات گوناگون).

جلال آل احمد ۱۸ شهریور ۱۳۴۸ درگذشت.

سیمین دانشور:

سیمین دانشور از بنیان‌گذاران داستان مدرن فارسی است. او را با رمان «سووشون» می‌شناسند. او در اردیبهشت ۱۳۰۰ در شیراز چشم به جهان گشود و نویسنده، مترجم ایرانی و نخستین زن ایرانی شد که به‌صورتی حرفه‌ای در زبان فارسی داستان نوشت. دانشور از اولین دانشجویان ادبیات اعزامی ایران به آمریکا بود که توانست با تسلط به داستان‌نویسی، شکل تازه‌ای از ادبیات را به خوانندگان ایرانی معرفی کند. مهم‌ترین اثر او رمان سووشون است که نثری ساده دارد و به ۱۷ زبان ترجمه شده‌ است؛ علاوه بر این، از آن اقتباس‌های تئاتری نیز صورت گرفته است.

سیمین دانشور در سال ۱۳۲۸ با مدرک دکتری ادبیات فارسی از دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شد. او در محضر استادانی مثل دکتر فاطمه سیاح و بدیع‌الزمان فروزانفر تحصیل کرده بود؛ سپس برای تحصیل زیبایی‌شناسی به آمریکا رفت. در آن مدت نیز ۲ داستان کوتاه نوشت که در ایالات متحده منتشر شدند. دانشور در سال ۱۳۲۷ با «جلال آل‌احمد» آشنا شد و ۲ سال بعد با او ازدواج کرد. او همراه با همسرش جلال، عضو کانون نویسندگان ایران بود.

از میان کتاب‌ها و آثار مشهور او می‌توان به مجموعه داستان «به کی سلام کنم؟»، «شهری چون بهشت» و رمان «جزیرهٔ سرگردانی» هم اشاره کرد. سیمین دانشور ۱۸ اسفند ۱۳۹۰ در تهران چشم از دنیا فروبست.

خواندن کتاب گزیده چند رمان معاصر فارسی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران رمان‌های  پیشنهاد می‌کنیم.