کتاب ارزیابی ریسک بازار در چارچوب بازل |||

کتاب ارزیابی ریسک بازار در چارچوب بازل ||| از کمیته نظارت بانکی بازل با ترجمهٔ مهرداد لشکری و هادی حیدری و محمد شیریجیان و ویراستهٔ مینا والی و قاسم سرافرازی و فاطمه عزت آبادی است و راه پرداخت آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب ارزیابی ریسک بازار در چارچوب بازل |||

تاریخچه تکامل مقررات نظارتی در سال‌های گذشته نشان از این دارد که چارچوب‌های نظارتی در دنیا با توجه به رخدادهایی مانند تنوع محصولات بانکی، ابزارهای مالی و بحران‌های بانکی در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه باعث دگرگونی الزامات نظارتی در دنیا شده است. در این راستا، استانداردهای جدید کمیته نظارت بر بانکداری بازل از سال ۲۰۱۷ آغاز شده و تحولاتی را در الزامات سرمایه مورد نیاز برای بانک‌ها رقم زده است. چنان‌که از استانداردهای مرتبط با حداقل سرمایه مورد نیاز ریسک بازار، که این نهاد تدوین کرده، با عنوان تغییردهنده بازی یاد می‌کنند. هدف اصلی این استانداردها طراحی مسیری است که در آن رویکردهای داخلی به رویکردهای استاندارد همگرا شوند.

بی‌گمان در آینده‌ای نه چندان دور همراهی تحولات نظارتی و به‌روز بودن آنها با توجه به تغییرات زیادی که در سال‌های گذشته در حوزه تأمین مالی غیرمتمرکز رخ داده است، ضروری می‌نماید.

این کتاب ترجمه مستندات کمیته بازل در زمینه ریسک بازار است. این کتاب سرآغازی برای روشنگری نگاه جدید به ریسک بازار است که جمعی از کارشناسان مدیریت ریسک و مطالعات اقتصادی در بانک کارآفرین آن را به فارسی برگردانده‌اند. می‌توان گفت که کم‌عمق بودن بازارهای مالی در ایران و نبود ابزارهای مناسب برای بانک‌ها در پوشش ریسک برخاسته از فعالیت در بازارهای مالی و فقدان زیرساخت‌های مناسب نظارتی در شبکه بانکی کشور است. از مهم‌ترین ابعاد این زیرساخت‌ها کمبود مقررات نظارتی تشخیص داده شده است و این کتاب نیز، تلاشی بر کاهش این کمبودها و گشودن مسیری جدید در این زمینه است.

این کتاب دربرگیرنده پنج بخش اصلی است؛ در بخش نخست به تعیین حد و مرز ساختاری میان دفاتر بانکی و دفاتر معاملاتی پرداخته شده است، در بخش دوم اصطلاحات و عبارات مهم حوزه ریسک بازار تشریح شده و تعاریفی از دامنه کاربرد میز معاملاتی در بانک‌ها ارائه شده است، در بخش سوم رویکرد استاندارد ارزیابی ریسک بازار مبتنی بر حساسیت تشریح شده است. در بخش چهارم رویکرد الگوهای داخلی و الزامات پس‌آزمایی سود و زیان برای سنجش ریسک بازار ارائه شده است و سرانجام در بخش پنجم محاسبات الزامات سرمایه‌ای رویکردهای مورد نظر تبیین شده است.

خواندن کتاب ارزیابی ریسک بازار در چارچوب بازل ||| را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به فعالان حوزهٔ بازار پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب ارزیابی ریسک بازار در چارچوب بازل |||

«ساختار رویکرد استانداردشده

۲۰.۴ رویکرد استاندارد برای سرمایه مورد نیاز از جمع جبری سه جزء به دست می‌آید: سرمایه مورد نیاز با روش مبتنی بر حساسیت، سرمایه مورد نیاز برای پوشش ریسک نکول و سرمایه مورد نیاز برای پوشش ریسک پسماند.

(۱) سرمایه مورد نیاز در روش مبتنی بر حساسیت باید با تجمیع سه معیار ریسک (دلتا، وگا، تحدب)، همان‌طور که در بند ۲۱ آمده است، محاسبه شود:

(الف) دلتا: سنجه ریسک برای ارزیابی بر پایه حساسیت یک ابزار مالی به عوامل ریسک دلتا.

(ب) وگا: سنجه ریسک برای ارزیابی بر پایه حساسیت یک ابزار مالی به عوامل ریسک وگا.

(پ) تحدب: سنجه ریسکی است که در آن عناصر افزایشی ریسک را که در سنجه دلتا برای تغییرات قیمت در نظر گرفته نشده‌اند، در خود لحاظ می‌کند. ریسک تحدب بنا بر دو سناریو تنش، دربرگیرنده یک تکانه فزاینده و یک تکانه کاهنده به هر یک از عوامل ریسک مقرر است.

(ت) سه معیار بالا، وزن‌های ریسکی را که باید بر اساس مقررات برای ارزیابی حساسیت به‌کار گرفته شود را مشخص می‌کنند. برای محاسبه سرمایه مورد نیاز کل، باید حساسیت‌های موزون به ریسک بر اساس میزان همبستگی تعیین‌شده برای متنوع‌سازی عوامل ریسک، با یکدیگر جمع شوند. بانک برای لحاظ کردن ریسک ناشی از افزایش یا کاهش همبستگی‌ها در سررسیدهای تعدیل تنش مالی باید سه مقدار مربوط به سرمایه مورد نیاز نام برده شده در بالا برای ارزیابی حساسیت ریسک بازار را محاسبه کند. این محاسبات بر اساس سه سناریوی مختلف برای مقادیر مشخصی از پارامترهای همبستگی و بنا بر بندهای ۲۱.۶ و ۲۱.۷ انجام پذیرد.

(۲) سرمایه مورد نیاز ریسک نکول به واکاوی ریسک جهش به نکول برای ابزارهای مالی که مشروط به ریسک اعتباری بوده می‌پردازد. این موارد در بند ۲۲.۲ آمده است. کالیبره کردن آن بنا بر رفتار ریسک اعتباری در دفتر بانکی به‌منظور کاهش اختلاف احتمالی در سرمایه مورد نیاز برای روبه‌رویی با اکسپوژر مشابه در کل بانک انجام می‌شود. چنین برخوردی در مورد پوشش‌های مشابه، در موارد دیگری از اکسپوژرها (مانند شرکت‌ها، دولت‌ها و دولت‌ها/شهرداری‌های محلی) نیز مجاز است.

(۳) افزون بر اینها، به دلیل پیچیده شدن بیش از اندازه ساختار، کمیته بازل تأیید می‌کند که نمی‌توان همه ریسک‌های بازار را در رویکرد استاندارد محاسبه کرد؛ بنابراین یک سنجه ریسک پسماند برای اطمینان از پوشش کافی ریسک‌های بازار برای ابزارهای نامبرده در بند ۲۳.۲ معرفی خواهد شد. روش محاسبه سنجه ریسک پسماند در بند ۲۳.۸ آمده است.»