کتاب ساخت بانک مبتنی بر هوش مصنوعی

کتاب ساخت بانک مبتنی بر هوش مصنوعی از شرکت مکنزی و شرکا با ترجمهٔ حسین حقیقی و علی حسین نبی زاده و محمد شیریجیان و ویراستهٔ مینا والی و قاسم سرافرازی و فاطمه عزت آبادی است و راه پرداخت آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب ساخت بانک مبتنی بر هوش مصنوعی

برای پیشرفت در عصر دیجیتالی که مبتنی بر هوش مصنوعی است، بانک‌ها به مجموعه قابلیت‌های هوش مصنوعی و تحلیلی نیاز دارند که راه‌حل‌های هوشمند، شخصی‌سازی‌شده و تجارب متمایز را به‌صورت مقیاس‌پذیر و آنی ارائه دهند.

بانکداری در دوره حساسی قرار دارد. تحولات فناوری و تغییر ذائقه مصرف‌کنندگان به‌ویژه در زمان همه‌گیری کرونا منجر به تغییرات بنیادین در مدل کسب‌وکار بانک‌ها شده است. با تکیه بر این شتاب، پیشرفت فناوری‌های هوش مصنوعی در خدمات مالی به بانک‌ها این امکان را می‌دهد که با ارائه خدمات به روش‌های کاملاً جدید، درآمد خود را افزایش و در عین حال هزینه‌های خود را کاهش دهند. بانک‌ها می‌توانند با استفاده از یک مدل کسب‌وکار جدید که آن را «بانکداری مبتنی بر هوش مصنوعی» می‌نامیم، به سمت روابط عمیق‌تر با مشتری، افزایش سهم بازار و عملکرد مالی قوی‌تر حرکت کنند.

فرصت‌های استفاده از این مدل کسب‌وکار در کنار تهدیدات مهم این حوزه نشان‌دهنده ضرورت حرکت به سمت این سبک از بانکداری است. بانک‌های سنتی با تهدیدات رقابتی متنوعی از سوی رقبای نئوبانکی و غیربانکی مواجه هستند. مؤسسات مالی پیشرو در حال حاضر از هوش مصنوعی برای تأییدیه چندثانیه‌ای وام‌ها، احراز هویت بیومتریک و دستیاران مجازی استفاده می‌کنند. فین‌تک‌ها و سایر نوآوران تجارت دیجیتال به‌طور پیوسته بانک‌ها را از جنبه‌های حیاتی ارتباط با مشتری حذف می‌کنند و غول‌های فناوری در حال ترکیب پرداخت‌ها و در برخی موارد قابلیت‌های وام‌دهی با طیف وسیع‌تری از خدمات‌شان هستند. علاوه بر این، از آنجایی‌که مشتریان سهم فزاینده‌ای از تراکنش‌های روزانه خود را از طریق کانال‌های دیجیتال انجام می‌دهند، به‌سرعت و کیفیت خدمات شخصی‌سازی‌شده شرکت‌های دیجیتال عادت کرده‌اند. همین امر موجب بالا رفتن انتظارات مشتریان بانکی هم شده است.

برای رقابت و پیشرفت در این محیط چالش‌برانگیز، بانک‌های سنتی باید ارزش‌های پیشنهادی جدیدی ایجاد کنند که مبتنی بر قابلیت‌های پیشرفته هوش مصنوعی و تحلیلی باشد. مبتنی بر هوش مصنوعی شدن با پیشنهادهای هوشمند و بسیار شخصی‌سازی‌شده آغاز می‌شود و به خدمات هوشمند، سفرهای ساده اومنی‌چنل و تعبیه یکپارچه خدمات بانک در اکوسیستم‌های شریک گسترش می‌یابد. از دیدگاه مشتری، اینها ویژگی‌های کلیدی یک بانک مبتنی بر هوش مصنوعی هستند. برای تحقق این هدف، آنها باید در استراتژی و عملیات خود «مبتنی بر هوش مصنوعی» شوند.

در فصل اول این کتاب یعنی فصل «بانکداری مبتنی بر هوش مصنوعی: مواجهه بانک‌ها با چالش هوش مصنوعی»، نگاهی دقیق به روندها و چالش‌هایی که بانک‌ها را به سمت رویکرد مبتنی بر هوش مصنوعی سوق می‌دهد، شده است. در ادامه این فصل با ارائه یک سفر از مشتری خرد و یک سفر از صاحب کسب‌وکار کوچک که با بانک مبتنی بر هوش مصنوعی تعامل دارد به رویکرد تعاملی این نوع بانکداری اشاره شده است. در نهایت، با اشاره به پشته قابلیت‌های بانک مبتنی بر هوش مصنوعی، الزامات هر لایه از این پشته، تشریح می‌شود.

فصل دوم یعنی فصل «بازتعریف لایه تعامل با مشتری در بانک مبتنی بر هوش مصنوعی» به بررسی قابلیت‌هایی می‌پردازد که یک بانک را قادر می‌سازد تا پیشنهادهای هوشمند، راه‌حل‌های شخصی و خدمات هوشمند را در سفرهای اومنی‌چنل و در پلتفرم‌های متعلق به بانک و اکوسیستم‌های شریک به مشتریان ارائه دهد.

در فصل سوم کتاب که عنوان آن «تصمیم‌گیری مبتنی بر هوش مصنوعی» است، به این موضوع پرداخته شده است که چگونه مدل‌های یادگیری ماشین می‌توانند تجارب مشتریان و بهره‌وری بانک را به طور قابل توجهی افزایش دهد.

فصل چهارم، یعنی فصل «فراتر از تحولات دیجیتال: نوسازی فناوری مرکزی برای بانک مبتنی بر هوش مصنوعی»، عناصر کلیدی مورد نیاز برای ستون فقرات پشته قابلیت‌ها مورد بحث قرار گرفته است. این عناصر شامل فراهم کردن یک زیرساخت ابری خودکار و یک API و معماری جریان مدرن است که تبادل پیوسته و امن داده‌ها را بین زیرساخت متمرکز داده و لایه‌های تصمیم‌گیری و تعامل ممکن می‌سازد.

در نهایت، به‌کارگیری این قابلیت‌های هوش مصنوعی و تحلیلی به‌صورت کارآمد و در مقیاس وسیع نیازمند یک مدل عملیاتی کارآمد است. در فصل آخر با عنوان «مدل عملیاتی پلتفرمی بانک مبتنی بر هوش مصنوعی»، دسته‌بندی‌ها، محدوده مدل‌های عملیاتی و اجزای سازنده یک مدل کارآمد پلتفرمی مورد بررسی قرار گرفته شده است.

برای شروع تحول، رهبران بانک‌ها باید اهداف استراتژیک سازمان را برای عصر دیجیتالی مبتنی بر هوش مصنوعی تدوین و ارزیابی کنند که چگونه فناوری‌های هوش مصنوعی می‌توانند از این اهداف پشتیبانی به عمل آورند.

هنگامی که رهبران بانک‌ها چشم‌انداز مبتنی بر هوش مصنوعی خود را ایجاد کردند باید نقشه راهی ترسیم کنند که جزئیات مراحل مجزای مدرن کردن زیرساخت فناوری سازمان را نشان دهد. مدیران فناوری و کسب‌وکاری باید به‌صورت مشترک در راستای برآورده‌کردن نیازهای دقیق مشتری، پتانسیل فناوری‌های نوظهور را ارزیابی و ابتکارات فناوری را با بیشترین تأثیر بالقوه بر تجربه مشتری و ارزش برای بانک اولویت‌بندی کنند. بانک‌ها می‌توانند برای قابلیت‌هایی که برای آنها ایجاد تمایز نمی‌کند با سایر بازیگران وارد همکاری شوند. در مقابل برای ایجاد قابلیت‌های استراتژیک و متمایزکننده، ضروری است که به‌صورت داخلی سرمایه‌گذاری کنند.

خواندن کتاب ساخت بانک مبتنی بر هوش مصنوعی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به متخصصان امور بانکداری بر پایهٔ هوش مصنوعی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب ساخت بانک مبتنی بر هوش مصنوعی

«فناوری‌های هوش مصنوعی به‌طور چشمگیری با زندگی افراد در دنیای امروز آمیخته شده است. این آمیختگی به حدی بوده که در سال ۲۰۱۶ رایانه‌ای به نام آلفاگو موفق شد در بازی «گو»، لی سیدل، قهرمان ۱۸ دوره مسابقات جهانی این بازی را شکست دهد. بازی گو، فرایند پیچیده‌ای دارد که نیازمند درک شهودی و توانایی تفکر استراتژیک است. پیش از این تصور می‌شد که این توانایی‌ها کاملاً انسانی است و هوش مصنوعی امکان تحلیل و ورود به این حوزه را ندارد. امروزه فناوری هوش مصنوعی با سرعت فزاینده‌ای در حال پیشرفت است و لذا تأثیر شگرفی بر صنایع مختلف گذاشته است، به‌گونه‌ای که ماشین‌های مجهز به هوش مصنوعی در حال طراحی محتواهای دیجیتال بر اساس سلیقه‌ها و ترجیحات خاص افراد هستند. برای مثال در فروشگاه‌های مد و پوشاک، فناوری هوش مصنوعی با استفاده از محاسبات شناختی، پرسش‌هایی در مورد کاربرد و موقعیت مکانی دلخواه مشتریان برای پوشیدن لباس مد نظرشان مطرح می‌کند. سپس این فروشگاه‌ها با استفاده از این اطلاعات می‌توانند توصیه‌هایی به مشتریان ارائه دهند و به آنها در انتخاب لباس متناسب با فعالیتشان کمک کنند. فناوری هوش مصنوعی حتی در حال پیشی گرفتن از پزشکان باتجربه در تشخیص نشانه‌های سرطان هستند.

لزوم بهره‌گیری از فناوری‌های هوش مصنوعی چنان افزایش یافته است که بانک‌ها نیز از این امر آگاه شده‌اند که برای ارتقای کیفیت خدمات خود باید سهم این فناوری را افزایش دهند تا از پیشرفت در عصر کنونی عقب نمانند. با این حال، به‌کارگیری اصولیِ این فناوری و موفقیت در پیاده‌سازی آن در ساختار بانکی مستلزم داشتن برنامه تحولی عمیقی است که تمام لایه‌های سازمان را در بر می‌گیرد.

در حوزه بانکداری جهانی، برآورد برخی مؤسسات تحقیقاتی مانند مک‌کنزی، که درباره نقش فناوری هوش مصنوعی در صنعت مالی مطالعه می‌کنند، حاکی از آن است که فناوری هوش مصنوعی می‌تواند به‌طور بالقوه سالانه میلیاردها دلار ارزش افزوده در صنعت مالی و بانکی بر اساس وضعیت جاری شبکه بانکی ایجاد کند.

اما همان‌طورکه اشاره شد، به‌کارگیری اصولی این فناوری و موفقیت در پیاده‌سازی به قدری پیچیده است که بسیاری از بانک‌ها با چالش چگونگی به‌کارگیری فناوری هوش مصنوعی در ساختار خود مواجه‌اند و می‌کوشند تا آزمایش‌هایی را درباره انتخاب موارد استفاده از این فناوری در سراسر ساختار بانک انجام دهند. چالش به‌کارگیری هوش مصنوعی به دلایلی همچون فقدان یک استراتژی روشن برای هوش مصنوعی، وجود یک هسته فناوری انعطاف‌ناپذیر، نیاز به سرمایه‌گذاری، داده‌های پراکنده و مدل‌های عملیاتی مجزا، همکاری بین تیم‌های کسب‌وکار و فناوری را با اختلال مواجه می‌کند. از سوی دیگر، با بروز همه‌گیری کووید ۱۹، بسیاری از شرکت‌های بزرگ فناوری (بیگ‌تک‌ها) برای ورود به صنعت خدمات مالی در جایگاه یکی دیگر از خدمات خود، انگیزه بیشتری پیدا کرده‌اند. بنابراین، تصور اینکه بانک‌های کنونی برای پیشرفت بیشتر و موفقیت در رقابت، باید به مؤسسات «مبتنی بر هوش مصنوعی» تبدیل شوند و فناوری‌های هوش مصنوعی را پایه و اساس ارائه ارزش‌های پیشنهادی جدید و تجارب متمایز برای مشتری بپذیرند، دور از ذهن نیست.»