کتاب فرهنگ راهبرد

کتاب فرهنگ راهبرد (با رویکرد مدیریت دانش) نوشتهٔ فاطمه فهیم نیا و میترا دیلمقانی است. انتشارات علمی و فرهنگی این کتاب را منتشر کرده است؛ کتابی دربردارندهٔ یک فرهنگ‌نامه.

درباره کتاب فرهنگ راهبرد

کتاب فرهنگ راهبرد (با رویکرد مدیریت دانش) یک فرهنگ‌نامه است که مدخل‌های آن بر اساس الفبای انگلیسی مرتب شده است. در این اثر تلاش شده است تا تعاریف روشن و تا حدودی جامع از واژگان و اصطلاحات علمی بیان شود. ابتدا به جست‌وجوی مدارک و منابع چاپی و اینترنتی (داخل و خارج از ایران) و جمع‌آوری و ترجمهٔ آن‌ها پرداخته شده و سپس نظر متخصصان و صاحب‌نظران پرسیده شده است.

خواندن کتاب فرهنگ راهبرد را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران مطالعه در باب مدیریت و قالب فرهنگ‌نامه پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب فرهنگ راهبرد

«K

شاخص کلیدی هدف Key goal indicator (KGI)

شاخص‌هایی هستند که موفقیت فرایند را نشان می‌دهند. به عبارتی دیگر، توصیف نتایج فرایندند و مانند شاخص‌های پس‌رو، پس از وقوع تغییر، اندازه‌گیری می‌شوند. این شاخص‌ها در مقابل شاخص‌های کلیدی عملکرد (شاخص‌های پیشرو) که در حین اجرای عمل اندازه‌گیری می‌شوند، قرار می‌گیرند [۵۸].

شاخص‌های کلیدی عملکرد Key performance indicators (KPI)

شاخص‌های کلیدی عملکرد، برای هدف‌های کلان (Goals) و عوامل بحرانی موفقیت (CSF) تعریف می‌شوند و مقیاسی را برای اندازه‌گیری این پارامترهای مهم راهبردی فراهم می‌سازند. این شاخص‌ها نمایانگر موفقیت، و یا شکست در راه عوامل حیاتی موفقیت‌اند و در تعیین آن‌ها باید توجه داشت که با سیاست‌گذاری IT مطابقت داشته باشد [۱۲].

عوامل کلیدی موفقیت Key success factors (KSF)

عوامل محدودی که برای موفقیت سازمان، حیاتی و مهم‌اند را عوامل کلیدی موفقیت می‌نامند. این عوامل در کنترل راهبردی به کار می‌روند، بدین شکل که مرحلهٔ اول در فرایند کنترل راهبردی، شناسایی عوامل کلیدی موفقیت است [۵۹].

این رویکرد که در تحلیل قوت‌ها و ضعف‌ها کاربرد دارد، برای تحلیل رقبا نیز مفید است و اگر به دقت زیادی نیاز نباشد، از آن می‌توان برای طراحی سامانه‌های اطلاعاتی هم استفاده کرد. این روش شناسایی پنج تا ده عامل ضروری برای موفقیت سازمان را دنبال می‌کند. البته این پنج تا ده مورد برای موفقیت همهٔ سازمان‌ها یکسان نیست. تمرکز عوامل اصلی موفقیت، یکی از راه‌های پرداختن به قوت‌ها و ضعف‌هایی است که می‌تواند به عوامل عمدهٔ راهبردی و مواجهه با آن منجر شود. این رویکرد معیاری را به دست می‌دهد که با استفاده از آن می‌توان عملکرد شرکت و رقبا را سنجید [۷].

KGI → Key goal indicator

KMS → Knowledge management system

دانش چگونگی Know-how

کاربرد این دانش برای اجرای وظایف پیچیده‌ای است که مستلزم راهبردهای تحلیلی و فکری مانند جست‌وجوی مجدد، آزمون، توسعه و نوآوری‌اند [۹۲]. این دانش مربوط به مهارت‌های لازم یا توانایی برای انجام دادن فعالیتی خاص است و از طریق فرایند آموزش و سرپرستی فنون و شبکه‌های اجتماعی منتقل می‌شود [۱۰۲].

دانش شرطی Know-if

ظرفیت پیش‌بینی طرح‌ها، بررسی امکان‌های آینده برای آن‌ها و برای سناریونویسی و آزمون آن‌ها قبل از مواجههٔ کامل با فرایندهای پیاده‌سازی را شامل می‌شود [۹۲].

سازمان دانا Knowing organization

جریان مستمر فرایند خلاقیت در سازمان منجر به ظهور سازمان دانا می‌شود. سازمان دانا سازمانی است که همهٔ فعالیت‌های آن پیرامون دانش‌آفرینی و معناآفرینی است [۹۲].

دانش Knowledge

به تعبیر داونپورت و پورساک (۲۰۰۰) دانش ترکیب سیالی از تجربه‌های کسب‌شده، ارزش‌ها، اطلاعات موجود و بینش تخصصی است که چهارچوبی را برای ارزیابی و بهره‌گیری از تجارب و اطلاعات جدید فراهم می‌کند. دافی (۱۹۹۹)، نوناکا (۱۹۹۸)، تیوانا (۲۰۰۰) و زک (۱۹۹۹) دانش را به دو دسته تقسیم می‌کنند: دانش ضمنی و دانش صریح. دانش را می‌توان به دسته‌بندی‌های مختلفی تقسیم کرد، مثلاً دانش بر مبنای شناخت و تخصص‌های رشته‌ای (دانش روش‌ها و دانش تجربی و آموزشی)، دانش بر مبنای آشکار و نهان بودن آن (دانش ضمنی و صریح)، بر حسب نوع کار سازمانی (دانش فشرده و دانش ایجادشده)، دانش از نظر معرفت‌شناختی (دانش چیستی، چرایی، چگونگی و چه کسی) تقسیم کرد. دانش سازمانی برگرفته از منابع دانشی متفاوتی است که اطلاعاتی را در بر می‌گیرد که در سامانه‌ها و پرونده‌های سازمانی نگه داشته می‌شوند؛ دانش صریح مستند و در دسترس است و دانش ضمنی به دست کارکنان، مشتریان، سهام‌داران و دیگر همسودان است [۹۲].

اکتساب دانش Knowledge acquistion

فرایند اکتساب دانش، برای پاسخ‌گویی به نیازهای فعلی و پیش‌بینی‌شدنی آینده و تحقق اثربخش هدف‌ها ضروری است. دانش را می‌توان از راه‌ها و راهکارهای مختلفی کسب کرد، راهکارهای کسب آن به دو روش درون‌سازمانی و برون‌سازمانی است [۹۷].»