کتاب تاریخ سوسیالیسم

کتاب تاریخ سوسیالیسم نوشتهٔ خلیل ملکی در نشر ارس چاپ شده است. سوسیالیسم در مکاتب مختلف، تقریباً مستقل از هـم، ولی تحت شرایط و اوضاع و احوال مشابه پیدا شده است. در کتاب تاریخ سوسیالیسم می‌خوانیم که این اصطلاح چگونه پس از تشریح مکانیسم سرمایه‌داری و قوانین رشد و تکامل صنعت، راه‌حلی را که متناسب با از بین بردن این تناقضات باشد جست‌وجو می‌کند.

درباره کتاب تاریخ سوسیالیسم

اصطلاح سوسیالیسم در ربع دوم قرن ۱۹ در انگلستان و فرانسه ظهور کرد. فقر و بدبختی که حتی در قرون وسطی نیز وجود نداشت، با سرعت تکامل صنعت عمومیت پیدا می‌کرد. سوسیالیسم نه‌تنها سعی و کوشش برای تشریح وضعی است که انقلاب صنعتی به وجود آورده، بلکه در مرحلهٔ اول برای فهمیدن اساس و پایهٔ این وضع است و در مرحلهٔ دوم برای نشان دادن راه‌حلی است که این وضع را عوض کند.

وظیفهٔ سوسیالیسم این است که پیدا کند فقر و بدبختی از کجا ناشی است و سرمایه‌داری که به وجود آورندهٔ انقلاب صنعتی است چگونه فقر را نیز به وجود می‌آورد و سرمایه‌داری و فقر چرا لازم و ملزوم هم‌اند. کتاب تاریخ سوسیالیسم این مراحل را به‌همراه جزئیاتی ضروری تشریح می‌کند.

کتاب تاریخ سوسیالیسم را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب به دوستداران مطالعهٔ تاریخ جهان پیشنهاد می‌شود.

درباره خلیل ملکی

خلیل ملکی (۱۲۸۰-۱۳۴۸) سیاستمدار، نظریه‌پرداز و نویسنده ایرانی بود که به‌ویژه برای ایده‌های خاصش شناخته می‌شود. وی در تبریز متولد شد و تحصیلات ابتدایی‌اش را در تهران ادامه داد. پس از اعزام به آلمان در سال ۱۳۰۷، به تحصیل در رشته شیمی پرداخت، اما به‌دلیل گرایشات کمونیستی‌اش بورسیه‌اش لغو شد و تحصیل خود را به‌طور آزاد ادامه داد. در آلمان به گروهی از دانشجویان چپ‌گرا پیوست و پس از بازگشت به ایران به تدریس فلسفه و شیمی پرداخت.

ملکی به‌دنبال ایجاد اصلاحات سیاسی در ایران، ابتدا به حزب توده پیوست، اما به‌دلیل اختلافات با خط مشی آن و نفوذ شوروی، از این حزب جدا شد. وی به‌جای آن، ایده «نیروی سوم» را مطرح کرد که جنبشی مستقل از بلوک‌های شرق و غرب بود. ملکی در سال ۱۳۳۰ حزب «زحمتکشان ایران» را برای حمایت از نهضت ملی مصدق تأسیس کرد.

در عرصه آثار، ملکی مقالات زیادی در روزنامه‌ها و مجلات مختلف نوشت. مهم‌ترین کتاب‌های او شامل «تاریخ سوسیالیسم»، «درس ۲۸ مرداد» و «خاطرات سیاسی خلیل ملکی» هستند. در کتاب «تاریخ سوسیالیسم»، وی به تبیین تکامل تاریخی سوسیالیسم و نقد سرمایه‌داری پرداخت. کتاب «درس ۲۸ مرداد» به تحلیل علل شکست نهضت ملی ایران در برابر کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ می‌پردازد. همچنین خاطراتش جزو منابع مهم تاریخ معاصر ایران است.

خلیل ملکی نه تنها یک سوسیالیست دموکرات بود، بلکه همواره به دنبال ایجاد راه‌حل‌های مستقل برای مسائل ایران بود و معتقد بود که کشور باید از وابستگی به قدرت‌های خارجی خودداری کند. آثار و اندیشه‌های او در تاریخ سیاسی ایران تأثیرات زیادی بر جای گذاشت.

بیوگرافی و معرفی آثار خلیلی ملکی را در صفحه این نویسنده می‌توانید بخوانید.

بخشی از کتاب تاریخ سوسیالیسم

«سرمایه‌داری صنعتی در انگلستان ابتدا در نساجی‌های یورکشیر که پشم‌باف بود پیدا شده بود و در کارخانه‌های نساجی پنبهٔ لانکاشیر که در نتیجهٔ جریان آب به کار می‌افتاد تکمیل گردیده بود. اختراع بخار و ماشین مربوط به آن، استخراج زغال‌سنگ را راحت و فراوان ساخته بود و این خود تأثیر مستقیم در تکامل صنعت فلزات، که احتیاج به زغال و کک دارند، به وجود آورده بود. صنایع کوچک متفرق و پراکنده و منحط، جای خود را به کارخانهٔ متمرکز و مترقی و چوب جای خود را به آهن، و دوک جای خود را به ماشین داده بود. در شمال انگلستان، صنایع در رشد و تکامل بود. تولید در نتیجهٔ تکمیل اختراعات، مرتب، بالا می‌رفت و ضرورت پیدا کردن بازارهای دور دست حس می‌شد. صنعت و نیروی محرکه، جاده‌های زمینی و دریایی را تسخیر می‌کرد و ارتباط صنعت را با بازارهای دور دست برقرار می‌ساخت. الکتریسیته و تلگراف، بی‌سیم و غیره، رابطه را سریع و کوتاه و راحت می‌کرد. سرعت جریان تاریخ در قسمتی از قرن نوزده، بیش‌تر از سرعت آن در طی هزاران سال گذشته بود. از سال ۱۸۳۰ تا شروع قرن بیستم وقایعی اتفاق می‌افتاد که از زمان جمشید تا عصر ماشین، اتفاق نیفتاده بود. تمام این جریانات از طرف لیبرال‌ها و سوسیالیست‌ها دو نوع کاملا متمایز و شاید متضاد، تفسیر می‌شدند. لیبرالیسم خوش‌بین، این جریان‌ها را با مبادله توضیح می‌داد و آزادی آن را سعادت بشر می‌دانست. ولی سوسیالیسم به حوادث و وقایع غیرقابل انکار، اشاره کرده و رشد و تکامل سرمایه‌داری را، بدبختی اکثریت بزرگ و رفاه و ثروت اقلیت کوچک تلقی می‌کرد. جریان‌های آینده نیز نشان می‌دادند که حق با سوسیالیست‌ها است و لیبرال‌ها مجبور بودند که تئوری و نقطه نظر خود را دائماً تغییر دهند تا امروز که از تئوری آن‌ها، تقریباً دیگر چیزی باقی نمانده است. سوسیالیسم تنها به انتقاد ساختمان سرمایه‌داری اکتفا نمی‌کرد. از همان اول کار با استفاده از جریان تکاملی تناقضات سرمایه‌داری، راه‌حل‌های مناسبی که جریان حوادث خود، آن‌ها را نشان می‌داد تکمیل و پیشنهاد می‌کرد. تجزیه و تحلیل سوسیالیسم از سرمایه‌داری و راه‌حل‌های پیشنهاد شده، خود نیز دچار همان جریان تکامل تاریخی بودند یعنی با پیش رفتن حوادث و پیدا شدن آزمایش‌های نوین، ترقی و تکامل می‌یافتند.»