کتاب کوسه مالدیو

کتاب کوسه مالدیو، با عنوان انگلیسی The Maldive Shark، نوشته هرمان ملویل و با ترجمه علی مجتهدزاده، در سال ۱۳۹۷ توسط بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه منتشر شده است. این اثر مجموعه‌ای از قطعات ادبی، شعر و روایت‌های توصیفی درباره‌ی جزایر گالاپاگوس (که در متن با نام انکانتاداس یا جزایر سحرآمیز آمده) و زندگی دریانوردان، دزدان دریایی و ساکنان موقت این جزایر است. ملویل با نگاهی شاعرانه و گاه فلسفی، به طبیعت بکر، جانوران عجیب، تاریخچه‌ی حضور انسان و افسانه‌های پیرامون این سرزمین‌های دورافتاده می‌پردازد. کتاب با قطعاتی از شعر و روایت آغاز می‌شود و سپس در قالب طرح‌هایی پی‌درپی، چشم‌اندازهای طبیعی، ماجراهای تاریخی و سرگذشت‌های گوناگون را روایت می‌کند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب کوسه مالدیو اثر هرمان ملویل

کتاب کوسه‌ی مالدیو، اثر هرمان ملویل، مجموعه‌ای از روایت‌ها و قطعات ادبی درباره‌ی جزایر گالاپاگوس است. ملویل در این اثر، با بهره‌گیری از زبان توصیفی و گاه شاعرانه، به‌سراغ طبیعت رازآلود، جانوران خاص و تاریخچه‌ی حضور انسان در این جزایر می‌رود. ساختار کتاب به‌صورت طرح‌هایی مستقل اما مرتبط است که هرکدام به گوشه‌ای از زندگی دریانوردان، دزدان دریایی، کشتی‌شکستگان و حتی جانوران بومی مانند سنگ‌پشت‌ها و پرندگان دریایی می‌پردازند.

کتاب کوسه‌ی مالدیو در کنار روایت‌های تاریخی و توصیف‌های جغرافیایی، به افسانه‌ها و باورهای مردمان دریا نیز اشاره می‌کند و تصویری از انزوا، خشونت، امید و سرگشتگی انسان در دل طبیعت بی‌رحم ترسیم می‌کند. هرمان ملویل با نگاهی عمیق به رابطه‌ی انسان و طبیعت، واقعیت و افسانه را در هم می‌آمیزد و خواننده را به سفری در دل اقیانوس و جزایر ناشناخته می‌برد.

خلاصه کتاب کوسه مالدیو

کتاب کوسه‌ی مالدیو با قطعاتی از شعر و روایت آغاز می‌شود که فضای کلی اثر را با تصاویری از دریا، کوسه‌ها، ماهی‌ها و زورق‌های سرگردان ترسیم می‌کند. سپس در قالب طرح‌هایی پی‌درپی، به توصیف جزایر گالاپاگوس (انکانتاداس یا جزایر سحرآمیز) می‌پردازد؛ جزایری که به‌واسطه‌ی موقعیت جغرافیایی، طبیعت خشن و جانوران عجیبشان، همواره در ذهن دریانوردان و ماجراجویان، رنگی از افسانه و رازآلودگی داشته‌اند. هرمان ملویل در این کتاب، ابتدا چشم‌انداز کلی جزایر را با توصیف خاکسترها، آتشفشان‌های خاموش، صخره‌های سیاه و پوشش گیاهی فقیر به تصویر می‌کشد. او به انزوای این سرزمین‌ها، عدم‌سکونت‌پذیری و حضور جانورانی مانند سنگ‌پشت‌های عظیم، مارمولک‌ها و پرندگان دریایی اشاره می‌کند. روایت‌ها به ماجراهای دریانوردان، راهزنان، کشتی‌شکستگان و فراریان می‌پرداند که هرکدام به‌نوعی با این جزایر روبه‌رو شده‌اند؛ از دزدان دریایی که جزیره را پناهگاه خود ساخته‌اند تا پادشاهی کوتاه‌مدت یک ماجراجو و شورش ساکنان علیه او.

در بخش‌هایی دیگر، ملویل به توصیف صخره‌های خاص، پرندگان بی‌شمار و زندگی جانوران بومی می‌پردازد و با نگاهی فلسفی، به سرنوشت انسان‌هایی اشاره می‌کند که در این جزایر گرفتار شده‌اند یا به‌دنبال آزادی و رهایی آمده‌اند. کتاب با روایت‌هایی از گمشدگان، کشتی‌شکستگان، سنگ‌قبرها و نشانه‌های حضور انسان در دل طبیعت بی‌جان ادامه می‌یابد و در نهایت تصویری از پیوند ناگسستنی انسان و طبیعت، امید و ناامیدی و جست‌وجوی معنا در دل ناشناخته‌ها ارائه می‌دهد.

چرا باید کتاب کوسه مالدیو را بخوانیم؟

کتاب کوسه‌‌ی مالدیو اثری است که با نگاهی متفاوت، به طبیعت و تاریخچه‌ی جزایر گالاپاگوس می‌پردازد و خواندن آن فرصتی برای آشنایی با روایت‌های کمترشنیده‌شده از زندگی دریانوردان، دزدان دریایی و ساکنان موقت این سرزمین‌ها فراهم می‌کند. زبان توصیفی و شاعرانه‌ی ملویل خواننده را به دل چشم‌اندازهای بکر و رازآلود می‌برد و او را با افسانه‌ها، باورها و واقعیت‌های تلخ و شیرین زندگی در دل اقیانوس آشنا می‌کند. این کتاب هم برای علاقه‌مندان به ادبیات سفر و طبیعت و هم برای کسانی که به‌دنبال روایت‌های فلسفی و تأمل‌برانگیز درباره‌ی رابطه‌ی انسان و جهان پیرامونش هستند، جذابیت دارد.

خواندن کتاب کوسه مالدیو را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن کتاب کوسه‌ی مالدیو به علاقه‌مندان به ادبیات سفر، طبیعت‌نویسی، تاریخ دریانوردی و روایت‌های فلسفی پیشنهاد می‌شود. همچنین به کسانی که به‌دنبال متنی متفاوت درباره‌ی سرزمین‌های ناشناخته و افسانه‌های دریایی هستند، توصیه می‌شود.

درباره هرمان ملویل

هرمان ملویل (Herman Melville)، زاده‌ی ۱ اوت ۱۸۱۹، نویسنده‌ی آمریکایی دوره‌ی رنسانس ادبی آمریکا بود. از مشهورترین آثار او می‌توان به موبی‌دیک (۱۸۵۱)، تایپی (۱۸۴۶)، که روایتی رمانتیزه از تجربه‌هایش در پلی‌نزی است، و بیلی باد ملوان اشاره کرد؛ نوولایی که پس از مرگش منتشر شد. ملویل هنگام مرگ چندان شناخته‌شده نبود، اما از سال ۱۹۱۹ و هم‌زمان با صدمین سال تولدش، موجی از بازخوانی آثارش آغاز شد و موبی‌دیک به‌تدریج در فهرست بزرگ‌ترین رمان‌های آمریکایی قرار گرفت.

ملویل در نیویورک به دنیا آمد. پدرش بازرگانی موفق بود، اما مرگ او در سال ۱۸۳۲، خانواده را با بحران مالی جدی روبه‌رو کرد. او در خانواده‌ای نسبتاً مرفه بزرگ شد و سومین فرزند از هشت فرزند خانواده بود. خانواده از نظر ریشه‌های اجتماعی و تاریخی جایگاه قابل‌توجهی داشتند و برخی از نیاکانش در رخدادهای مهم انقلاب آمریکا نقش داشتند.

او مدتی به‌عنوان کارمند جزء کار کرد. سپس بارها میان کار و تحصیل رفت‌وآمد کرد. مدتی معلمی کرد و هم‌زمان در انجمن‌ها و مناظره‌ها شرکت کرد. علاقه‌اش به ادبیات، شکسپیر و نوشتن از همان سال‌ها آشکار بود و نخستین متنش را نیز در جوانی در یک روزنامه چاپ کرد.

از سال ۱۸۳۹ تا ۱۸۴۴، ملویل بخش مهمی از زندگی‌اش را در دریا گذراند؛ ابتدا در کشتی بازرگانی و سپس در کشتی شکار نهنگ. تجربه‌ی زیستن میان ملوانان، مواجهه با نظم سخت‌گیرانه‌ی کشتی و دیدن جهان بیرون از آمریکا نگاه او را به قدرت، آزادی فردی، طبقات اجتماعی و حتی ایمان و معنای زندگی تغییر داد. همین تجربه‌ها بعدها ماده‌ی خام بسیاری از آثار داستانی او شدند؛ از ردبرن و وایت‌ـ‌جکت گرفته تا جهان شگفت‌انگیز موبی‌دیک.

ملویل در سال ۱۸۳۹، به‌عنوان ملوانی عادی سوار کشتی بازرگانی St. Lawrence شد و در سال ۱۸۴۱ به کشتی شکار نهنگ Acushnet پیوست؛ سفری که در نهایت او را به جزایر مارکیز رساند و در همان‌جا از کشتی جدا شد. نخستین کتابش تایپی و سپس اومو (۱۸۴۷) بر پایه‌ی همین تجربه‌ها و برخوردهایش با مردمان جزایر نوشته شدند. موفقیت این دو کتاب امنیت مالی لازم را به او داد تا با الیزابت شا، دختر قاضی مشهور بوستونی، لموئل شا، ازدواج کند.

پس از آن، ملویل با جاه‌طلبی ادبی بیشتر، به‌سراغ آثار متفاوت رفت. ماردی (۱۸۴۹) که نخستین کتابش بود که مستقیماً از تجربه‌های شخصی‌اش الهام نمی‌گرفت، چندان مورد استقبال قرار نگرفت. ردبرن (۱۸۴۹) و وایت‌ـ‌‌جکت (۱۸۵۰) نیز با اینکه نقدهای محترمانه‌ای گرفتند، فروشی کافی برای تأمین زندگی خانوادگی او نداشتند.

اوج بلندپروازی ملویل در موبی‌دیک (۱۸۵۱) آشکار شد؛ رمانی که نوشتنش نزدیک به یک‌ سال‌ و نیم زمان برد. بااین‌حال، کتاب در زمان انتشار مخاطب گسترده‌ای پیدا نکرد. شکست او با رمان روان‌شناختی پیر؛ یا ابهام‌ها (۱۸۵۲) پررنگ‌تر شد و منتقدان با تندی به آن تاختند. در فاصله‌ی ۱۸۵۳ تا ۱۸۵۶، مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه را در مجلات منتشر کرد؛ از جمله بارتلبی محرر و بنیتو سرنو. او در سال ۱۸۵۷ به اروپا و خاور نزدیک سفر کرد و همان سال آخرین نثر بلند خود، فریبکار، را منتشر کرد. از سال ۱۸۶۳ نیز در نیویورک ساکن شد و در نهایت به‌عنوان بازرس گمرک آمریکا مشغول به کار شد.

از این مرحله به بعد، بیشتر بر شعر تمرکز کرد. مجموعه‌ی قطعه‌های جنگ و جلوه‌هایی از جنگ (۱۸۶۶) بازتاب شاعرانه‌ی او از پرسش‌های اخلاقی جنگ داخلی آمریکا بود. البته زندگی شخصی‌اش سخت‌تر شد؛ در سال ۱۸۶۷ پسر بزرگش، مالکوم، با شلیک گلوله در خانه جان باخت. ملویل در سال ۱۸۷۶ حماسه‌ی شاعرانه‌ی بلند خود، کلارل: شعر و زیارت در سرزمین مقدس، را منتشر کرد. در سال ۱۸۸۶ پسر دیگرش، ستانویکس، نیز در اثر بیماری (احتمالاً سل) از دنیا رفت و ملویل بازنشسته شد. او در سال‌های پایانی عمرش، دو مجموعه‌ شعر را به‌صورت محدود و خصوصی منتشر کرد و یک مجموعه‌ی دیگر را منتشرنشده باقی گذاشت. نوولای بیلی باد نیز ناتمام ماند و پس از مرگش، در سال ۱۹۲۴ منتشر شد. ملویل در سال ۱۸۹۱ در اثر بیماری قلبی‌ـ‌عروقی درگذشت.

پس از مرگش، نام او به‌تدریج سر زبان‌ها افتاد، جایگاهش در ادبیات آمریکا تغییر کرد و موبی‌دیک به اثری کلاسیک و تعیین‌کننده بدل شد؛ تا جایی که حتی اصطلاح نهنگ سفید به یک نماد فرهنگی تبدیل شد. ملویل در زمان حیاتش این شهرت را ندید، اما آثارش به یکی از ستون‌های ادبیات آمریکا تبدیل شدند.

بخشی از کتاب کوسه مالدیو

«تکه‌زمینی خالی را در نظر آورید که در آن بیست و چند پشتۀ خاکستر متفرق شده است؛ حال اگر این زمین خالی را دریا بگیرید و چندی از این پشته‌ها را تپه و کوه، طرحی را از آنچه انکانتاداس یا جزایر سحرآمیز هستند در مخیله خواهید داشت. اصلاً بهتر که آن‌ها را گله‌ای از آتشفشان‌های خاموش بخوانیم تا جزیره؛ راست از دور به ویرانه‌های دنیا می‌مانند، وامانده از حریقی بس مهیب و شقی.»