عزتالله سحابی
زندگینامه و معرفی کتابهای عزت الله سحابی
عزت الله سحابی سیاستمدار، روزنامهنگار، اقتصاددان و از چهرههای برجسته تاریخ معاصر ایران بود. او نمایندگی مردم تهران را در مجلس شورای ملی و مجلس خبرگان بر عهده داشت و همچنین ریاست سازمان برنامه و بودجه را بر عهده گرفت. عزتالله فرزند یدالله سحابی، یکی از بنیانگذاران نهضت آزادی ایران، بود. عزتالله سحابی حدود پانزدهسال از عمرش را بهخاطر فعالیتهای سیاسی و ملی مذهبیاش چه پیش از انقلاب و چه پس از آن در زندان سپری کرد. او در سالهای آخر عمرش نیز به دلیل حمایت از جنبش سبز تحت بازجویی و حصر خانگی قرار گرفت.
بیوگرافی عزت الله سحابی
عزتالله سحابی در ۱۹ اردیبهشت ۱۳۰۹ در تهران متولد شد و در ۱۰ خرداد ۱۳۹۰ از دنیا رفت. او تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در مدارس علامه و کسری گذارند و در ادامه به دانشگاه رفت و در رشتهی مهندسی مکانیک از دانشکدهی فنی دانشگاه تهران فارغالتحصیل شد. سحابی از همان کودکی بهخاطر فعالیتها و سوابق سیاسی پدرش با عالم سیاست آشنا شد. فعالیتهای فرهنگی او از همان زمان دانشجویی آغاز شد و همزمان با تحصیل عضو انجمن اسلامی دانشجویی شد و در سال ۱۳۲۸ با اعضای این انجمن مجلهی فروغ علم را راهاندازی کرد. همسر سحابی خواهرزادهی مهدی بازرگان است و آنها در سال ۱۳۳۳ با هم ازدواج کردند. حاصل این ازدواج سه فرزند است که دخترشان هاله سحابی در مراسم تشییع جنازهی سحابی درگذشت.
فعالیتهای سیاسی
سحابی در سال ۱۳۲۹ و در جریان ملی شدن صنعت نفت حضور فعالی داشت. او در سال ۱۳۳۲ پس از آغاز به کار نهضت مقاومت ملی، بههمراه پدرش و مهدی بازرگان به این نهضت پیوست. وظیفهی سحابی در نهضت مقاومت ملی توزیع نشریات و اعلامیهها بود. سحابی با همکاری پدرش و مهدی بازرگان اقدام به پژوهش و مطالعه دربارهی علت ناپایداری جنبشهای سیاسی و اجتماعی در ایران کرد که موجب تأسیس مکتبی به نام مکتب تربیتی، اجتماعی، عملی شد که به آن متاع میگفتند. اهداف و فعالیتهای این مکتب تا سال ۱۳۵۸ ادامه داشت. عضویت در نهضت آزادی ایران در خرداد ۱۳۴۰ یکی دیگر از فعالیتهای سیاسی سحابی بود. سحابی که در بحبوبهی انقلاب به همراه چند تن از افراد مذهبی و سیاسی در زندان به سر میبرد، در پی اعتصاب غذای تعدادی از دانشجویان ایرانی دانشگاه هوستون آزاد شد. این دانشجویان خواستار آزادی امام خمینی از تبعید و آزادی طالقانی، منتظری، و سحابی از زندان بودند. او پس از آزادی در سال ۱۳۵۷، نقش فعالی در سازماندهی و برگزاری تظاهرات تاسوعا و عاشورای حسینی ایفا کرد. او کمی بعد به توصیهی مطهری و اجازهی امام خمینی و ابلاغ حکمش از سوی باهنر به عضویت شورای انقلاب درآمد. عضویت او در شورای انقلاب دوام چندانی نداشت و حدودا یک سال بعد به علت اختلاف نظرهای سیاسی، اقتصادی و مبارزاتی از این نهضت جدا شد. او در سال ۱۳۵۹ مسئول تأسیس بسیج اقتصادی شد و ریاست کمیسیون برنامهی مجلس به او محول شد. سحابی در سال ۱۳۶۸ جمعیت دفاع از آزادی را تأسیس کرد. او از منتقدین برنامههای اقتصادی هاشمی رفسنجانی رئیسجمهور وقت بود که این امر منجر به بازداشت وی به مدت شش ماه شد. او در سال ۱۳۷۱ مجله ایران فردا را منتشر کرد؛ نشریهای که تا پیش از دوم خرداد و موج توقیف سراسری و گسترده مطبوعات، یکی از مهمترین رسانههای جریان روشنفکری دینی و منتقد حکومت به شمار میرفت. سحابی خاطراتش از فعالیتهای سیاسیاش را در قالب کتابهای مختلفی به چاپ رسانده است.
فعالیتهای مطبوعاتی عزت الله سحابی
فعالیت سحابی در نشریات به دو دورهی پیش از انقلاب و پس از انقلاب تقسیم میشود. پیش از انقلاب او سردبیری مجلات فروغ علم و شایگان را برعهده داشت. پس از انقلاب نیز مؤسس و سردبیر ایران فردا بود.
درگذشت
عزتالله سحابی در حدود شش دهه فعالیت و مبارزات سیاسی دهها مقاله و کتاب منتشر کرد و سرانجام در بامداد روز دهم خرداد ۱۳۹۰ در بیمارستان مدرس تهران درگذشت. این مبارز بزرگ که همواره خواستار تغییر نگرش حکومت نسبت به اوضاع زندگی مردم بود در واپسین لحظات عمر و هوشیاریاش نیز همچنان به فکر مردم و ایران بود و میگفت: «زندگی مردم سخت شده است. خدا میداند من چقدر برای ایران نگرانم! من دارم میمیرم و کاری برای ایران نکردم.»
مروری بر کتابها و آثار عزت الله سحابی
کتاب نیمقرن خاطره و تجربه
کتاب نیمقرن خاطره و تجربه خودزندگینامهای دوجلدی از عزتالله سحابی است. این کتاب به دو بخش پیش از انقلاب و پس از آن تقسیم میشود. سحابی در جلد اول این کتاب تولد و دوران کودکی و اوایل زندگیاش را تا سال ۱۳۵۷ روایت کرده و در جلد دوم این کتاب به شرح خاطراتش بعد از انقلاب سال ۱۳۵۷ تا سال ۱۳۷۹ پرداخته است. او در این کتاب دو جلدی ضمن مرور دوران کودکی و جوانی و شرایط زندگیاش، به چگونگی به قدرترسیدن و افول رضا خان و به سلطنت رسیدن پسرش، محمدرضا شاه نیز پرداخته است. جلد اول این کتاب در سال ۱۳۸۸ از سوی نشر فرهنگ صبا منتشر شده و نشر خاوران نیز جلد دوم آن را در پاریس و در سال ۱۳۹۲ به چاپ رسانده است. نسخهی الکترونیکی کتاب حاضر در سایت طاقچه برای علاقهمندان به خواندن کتابهای الکترونیکی در دسترس میباشد.
کتاب ناگفتههای انقلاب و مباحث بنیادی ملی
ناگفتههای انقلاب و مباحث بنیادی ملی کتاب دیگری از سحابی است که در سال ۱۳۸۳ از نشر گام نو منتشر شد. سحابی در این کتاب تعدادی از مقالات خود را گردآوری کرده است که در مجلهی ایران فردا و طی سالهای ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۹ به چاپ رسیده بودند. این کتاب در سه فصل با عناوین تحلیل سیاسی اجتماعی، تاریخ انقلاب و تلاش سیاسی تدوین شده است.
کتاب ایران، آزادی و دموکراسی
کتاب ایران، آزادی و دموکراسی سحابی در سال ۱۴۰۱ منتشر شد و نشر کتاب پارسه این کتاب را روانهی بازار کرد. این کتاب گزیدهای از مقالات، گفتگوها و سخنرانیهای عزتالله سحابی است. کتاب پیشرو بازتاب نگرش روشنفکرانه سحابی به مسائل و بحرانهای ایران معاصر است و وی در این اثر راهکارهایی برای مقابله با این چالشها ارائه داده است.
کتاب تاریخ یک انقلاب
کتاب تاریخ یک انقلاب که شامل گزیدهای از مقالات، سخنرانیها و مصاحبههای عزتالله سحابی است، یکی دیگر از آثار برجستهی او به شمار میرود. همانطور که از نامش پیداست، این کتاب به بررسی رویدادهای تاریخ معاصر ایران و انقلاب اسلامی میپردازد. سحابی در این مجموعه با تحلیلهای عمیق خود، این تحولات را روایت کرده و دیدگاههایش را دربارهی آنها ارائه داده است. او همچنین به بیان دیدگاههای خود دربارهی بخشی از تاریخ اسلام و واقعهی عاشورا پرداخته است. این کتاب به همت نشر کتاب پارسه در سال ۱۳۹۹ منتشر شده است.
کتاب دغدغههای فردای ایران
کتاب دغدغههای فردای ایران را عزتالله سحابی در سال ۱۳۷۹ و با همکاری نشر قلم منتشر کرد. این کتاب هم شامل مجموعهای از سرمقالههای سحابی است که در مجلهی ایران فردا منتشر شده بودند و در این کتاب، در هفتاد عنوان گردآوری و تدوین شدهاند. این مجموعه مقالات، حوادث بین سالهای ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۹ را در برمیگیرند.