کتاب تغذیه و سرطان

کتاب تغذیه و سرطان نوشتهٔ علی یعقوبی جویباری و ندا تیزدست و پیام آزاده توسط انتشارات ارجمند منتشر شده است. این اثر راهنمای بالینی بیماران و خانواده‌ها است و در آن تلاش شده است تا با پوشش دادن تمامی جنبه‌های این بیماری در فصل‌های مختلف، نیازهای جامعهٔ ایرانی برآورده شود. این رویکرد جامع با استقبال گسترده‌ای مواجه شد و به همین دلیل، کتاب به سرعت به چاپ دوم رسید. در چاپ دوم، با توجه به بازخوردهای دریافتی، تغییرات و اصلاحات لازم اعمال شده است و اکنون در دسترس شما قرار دارد. نسخهٔ الکترونیکی ویرایش دوم این کتاب را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب تغذیه و سرطان

در طول سالیان متمادی، نقش مثبت مشارکت بیماران و جامعه در بهبود کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی به اثبات رسیده است. این مشارکت منجر به افزایش رضایت و اعتماد مددجویان می‌شود و اضطراب و نگرانی‌های آنان را کاهش داده، درک بهتری از نیازهای فردی‌شان ایجاد می‌کند، ارتباط مؤثرتری بین بیماران و متخصصان را تسهیل می‌بخشد و درنهایت، تأثیرات مثبتی بر روند درمان دارد. باور قاطع بر این است که وقتی بیماران به ‌نوان شرکای درمانی با حقوق برابر شناخته می‌شوند، به‌طور فعال‌تری در فرایند درمان خود شرکت کرده و طرح درمانی را با دقت بیشتری پیگیری می‌کنند که این امر، توانمندسازی آنان و ارتقای سلامت جامعه را به دنبال خواهد داشت. نویسندگان در کتاب تغذیه و سرطان بر این باورند که مشارکت بیماران در تصمیم‌گیری‌های درمانی، نتایج درمان را به طور قابل توجهی بهبود می‌بخشد؛ زیرا درک عمیق‌تر دغدغه‌ها، مسائل و مشکلات مشترک بیماران (مانند تجربهٔ مشابه با بیماری سرطان) می‌تواند منجر به ارتقای کیفیت خدمات و ارائهٔ راهکارهای درمانی مؤثرتر شود. در سیستم بهداشتی نوین، ضروری است که به دریافت‌کنندگان خدمات به عنوان اجزای لاینفک و مشارکت‌کننده در ارائهٔ خدمات سلامت و مراقبت نگریسته شود. بر این اساس، بیماران باید از دانش کافی در مورد بیماری خود برخوردار باشند تا بتوانند در تمامی مراحل درمان، نقش همکاران سیستم ارائهٔ خدمات را ایفا نمایند. مشارکت مؤثر بیماران در گروی فراهم آوردن زیرساخت‌های آموزشی مناسب، شامل کتابچه‌های آموزشی، وب‌سایت‌های اختصاصی برای بیماران و خانواده‌ها و ایجاد ارتباط صمیمانه‌تر میان کادر درمان و بیماران است. به نظر می‌رسد که ناآگاهی بیماران از وضعیت جسمانی خود، روند پیشرفت بیماری و روش‌های درمانی موجود، سطح اضطراب و استرس آنان را افزایش می‌دهد. تحقیقات جهانی نشان داده‌اند که آموزش بیماران، سطح رضایت‌مندی، مشارکت و در نتیجه، نتایج درمان را بهبود می‌بخشد. در خصوص ارتباط تغذیه و سرطان، دو جنبهٔ اساسی قابل توجه است: نخست، نقش تغذیه در پیشگیری از بروز سرطان است. بر اساس مطالعات اخیر، حدود ۴۰ درصد از موارد سرطان قابل پیشگیری هستند که در این میان، تغذیهٔ سالم و تحرک بدنی کافی نقش مهمی ایفا می‌کنند. دوم، اهمیت تغذیه در طول دورهٔ درمان سرطان است. تغذیهٔ مناسب در زمان شیمی‌درمانی و سایر روش‌های درمانی، به‌عنوان یکی از عوامل کلیدی در گذراندن آرام‌تر این دوران پراسترس شناخته می‌شود. در این کتاب، ضمن پرداختن به اصول تغذیه، تلاش شده است تا به سؤالات رایج بیماران در مورد تغذیهٔ مناسب، مکمل‌های غذایی و سایر موضوعات مرتبط به طور جامع پاسخ داده شود. با این حال، یادآوری می‌شود که این کتاب نمی‌تواند جایگزین مراجعه به پزشک متخصص باشد و بیماران باید در مورد هرگونه ابهام یا تغییر در وضعیت خود، با پزشک معالج مشورت نمایند.

چرا باید کتاب تغذیه و سرطان را بخوانیم؟

با توجه به شیوع بالای بیماری‌های بدخیم در ایران و جهان و نقش مهم سبک زندگی در پیشگیری از این بیماری، این کتاب اطلاعات ضروری و کاربردی را در اختیار خوانندگان قرار می‌دهد. این کتاب به بررسی جامع جنبه‌های مختلف تغذیه در ارتباط با سرطان می‌پردازد، از پیشگیری گرفته تا مدیریت عوارض درمان و تغذیه پس از درمان. مطالب کتاب به زبان ساده و قابل فهم برای عموم نوشته شده است، بنابراین برای بیماران، خانواده‌ها و عموم مردم مفید است. با ارائهٔ راهکارهای عملی و دستورهای غذایی، این کتاب به خوانندگان کمک می‌کند تا تغذیه خود را به گونه‌ای تنظیم کنند که به بهترین شکل از سلامت خود حمایت کنند.

خواندن کتاب تغذیه و سرطان را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

بیماران مبتلا به سرطان و خانواده‌های آن‌ها، افراد در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان، متخصصان بهداشت و درمان، از جمله پزشکان، پرستاران و متخصصان تغذیه و عموم مردم علاقه‌مند به حفظ سلامتی و پیشگیری از بیماری‌ها مخاطب این کتاب هستند.

فهرست کتاب تغذیه و سرطان

فصل ۱: اصول تغذیه

این فصل به معرفی اصول پایه تغذیه می‌پردازد. اصولی مانند گروه‌های غذایی اصلی، شامل کربوهیدرات‌ها، پروتئین‌ها، چربی‌ها، ویتامین‌ها و املاح، و نقش هر کدام در سلامت بدن تشریح شده است. همچنین، به اهمیت تعادل در مصرف این مواد و تأثیر آنها بر سلامتی اشاره دارد.  

فصل ۲: تغذیه مناسب برای مبتلایان به سرطان

این فصل به‌طور خاص به نیازهای تغذیه‌ای بیماران مبتلا به سرطان می‌پردازد. با توجه به این که درمان‌های سرطان می‌تواند تاثیرات قابل توجهی بر بدن داشته باشد، تغذیه مناسب نقش حیاتی در حفظ قدرت بدنی، ترمیم بافت‌ها و مقابله با عوارض جانبی درمان دارد. در این فصل، راهکارهای تغذیه‌ای برای مدیریت این چالش‌ها ارائه شده است. 

فصل ۳: عوارض درمان سرطان و راهکارهای تغذیه ای

درمان‌های سرطان، از جمله شیمی‌درمانی، پرتودرمانی و جراحی، می‌توانند عوارض جانبی متعددی مانند تهوع، کاهش اشتها، تغییر در حس چشایی و مشکلات گوارشی ایجاد کنند. این عوارض می‌توانند تغذیه مناسب را دشوار سازند. در این فصل، راهکارهای تغذیه‌ای برای مقابله با این عوارض و حفظ وضعیت تغذیه‌ای مناسب ارائه شده است

فصل ۴: مکمل‌های غذایی

نقش مکمل‌های غذایی، شامل ویتامین‌ها، املاح و گیاهان دارویی، در تغذیه بیماران مبتلا به سرطان موضوعی بحث‌برانگیز است. در این فصل، به بررسی فواید و مضرات احتمالی مصرف مکمل‌ها و نکات مهم در انتخاب و مصرف آن‌ها پرداخته شده است.  

فصل ۵: دستورهای غذایی ساده و سالم برای فرد مبتلا به سرطان

این فصل شامل دستورهای غذایی متنوع، ساده و سالم است که به طور خاص برای بیماران مبتلا به سرطان طراحی شده‌اند. این دستورها با در نظر گرفتن نیازهای تغذیه‌ای خاص این بیماران و محدودیت‌های احتمالی ناشی از درمان، تهیه شده‌اند و می‌توانند به بهبود کیفیت زندگی آن‌ها کمک کنند.   

فصل ۶: جایگاه تغذیه در پیشگیری از سرطان

علاوه بر نقش تغذیه در طول درمان سرطان، این فصل به اهمیت آن در پیشگیری از این بیماری می‌پردازد. مطالعات نشان داده‌اند که عوامل تغذیه‌ای، فعالیت بدنی و وضعیت روانی نقش مهمی در پیشگیری از سرطان دارند. در این فصل، به نقش کلیدی تغذیه سالم و سبک زندگی فعال در کاهش خطر ابتلا به سرطان تأکید شده است.  

فصل ۷: سؤالات شایع در مورد تغذیه و سرطان

بیماران مبتلا به سرطان و خانواده‌های آن‌ها اغلب سؤالات متعددی در مورد تغذیه دارند. این فصل به برخی از رایج‌ترین این سؤالات پاسخ می‌دهد و اطلاعات کاربردی و مفیدی را در اختیار خوانندگان قرار می‌دهد.

فصل ۸: تغذیه در سرطان‌های مختلف

با توجه به این که سرطان می‌تواند در بخش‌های مختلف بدن ایجاد شود و هر نوع سرطان ویژگی‌های خاص خود را دارد، نیازهای تغذیه‌ای بیماران نیز ممکن است متفاوت باشد. در این فصل، به ملاحظات تغذیه‌ای خاص در سرطان‌های مختلف پرداخته شده است.   

فصل ۹: اصول تغذیه‌ای برای شفایافتگان سرطان

تغذیه مناسب پس از اتمام درمان سرطان نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این فصل راهنمایی‌هایی را برای تغذیه سالم و حفظ سلامتی در دوره نقاهت و پس از آن ارائه می‌دهد.  

فصل ۱۰: رابطهٔ بین تغذیه، سبک زندگی و سرطان

این فصل به بررسی جامع‌تر ارتباط بین تغذیه، سبک زندگی و خطر ابتلا به سرطان می‌پردازد. در این فصل، نقش عوامل مختلفی مانند فعالیت بدنی، مدیریت استرس و سایر عادات سالم در پیشگیری از سرطان مورد بحث قرار گرفته است.

بخشی از کتاب تغذیه و سرطان

«مشابه شرایطی که برای گوشت و لبنیات حاکم بود، مصرف چربی و روغن با گسترش شهرنشینی بیشتر شد، از طرف دیگر حیواناتی که در دام‌پروری های صنعتی پرورش داده می‌شوند در مقابل حیوانات وحشی از چربی بیشتری برخوردارند و در سطح جهانی مصرف چربی حیوانی و روغن‌های گیاهی افزایش پیدا کرد.

چربی‌ها به دو دسته اشباع و غیراشباع تقسیم می‌شوند. روغن‌های مایع به‌طور کلی از درصد بالایی چربی غیراشباع برخوردارند. با این وجود روغن‌های جامد بیشتر حاوی چربی اشباع هستند.

دو جزء مهم اسیدهای چرب غیراشباع امگا ۶ و امگا ۳ می‌باشند که معمولاً باید به‌صورت متناسب در رژیم غذایی وجود داشته باشند. اخیراً به خاطر تمایل بیشتر به زندگی شهرنشینی، روغن‌های گیاهی که مقادیر فراوانی امگا ۶ دارند بیشتر در دسترس هستند. بنابراین نسبت امگا ۶ به امگا ۳ به‌وضوح افزایش پیدا کرده است و گاهی این نسبت ۱۰ به ۱ یا ۲۰ به ۱ نیز گزارش می‌شود، و به‌خاطر اثرات تقویتی سیستم ایمنی امگا ۳ این عدم تعادل خطرناک است. با این وجود اسید چرب امگا ۶ بر سیستم ایمنی اثر مهارکنندگی دارد بنابراین خطر ایجاد سرطان افزایش می‌یابد. توصیه می‌شود منابع اسید چرب اُمگا ۳ مثل ماهی سالمون و بذر کتان در برنامه غذایی افزایش یابد.

شواهد اندکی وجود دارد که نشان می‌دهد مصرف کلی چربی باعث پیشرفت در ایجاد سرطان ریه خواهد شد. اگرچه مکانیسم این موضوع به‌صورت کامل شناخته‌شده نیست. بررسی‌های دیگر مشخص کردند که مصرف این ماده غذایی خطر ایجاد سرطان سینه را در افراد یائسه افزایش می‌دهد و این پدیده به خاطر افزایش تولید استروژن داخلی توسط بافت چربی مشاهده می‌شود. در ضمن ارتباط بین مصرف چربی زیاد و ایجاد سرطان کولورکتال یک یافتهٔ ثابت شده است.»