کتاب پرسیدن مهم تر از پاسخ دادن است

کتاب پرسیدن مهم تر از پاسخ دادن است نوشتهٔ ریموند مارتین و دنیل کلاک و ترجمهٔ حمیده بحرینی است و انتشارات شرکت کتاب هرمس آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب پرسیدن مهم تر از پاسخ دادن است

حافظهٔ تاریخی بشر نام سقراط را به همراه پرسش و پرسشگری ثبت کرده است. پرسش‌های پی‌درپی سقراط تا بنیان باورهای افراد ادامه می‌یافت، آرامش خیالی دانایان را بر هم می‌زد، ذهنشان را برمی‌آشفت و آنان را به تأمل وا می‌داشت. گرچه نسل‌های بعد گفت‌وگوهای سقراط را از زبان افلاطون شنیدند اما گاه شیوهٔ سقراط و پیام خوداندیشی او که روح فلسفه است، در هیاهوی آرا و نظرات متفاوت گم شد و از دیدها پنهان ماند.

نویسندگان کتاب پرسیدن مهم تر از پاسخ دادن است در زمانه‌ای که بشر بسیار قدرتمندتر و ذهنش بسیار انباشته‌تر از دوران سقراط است، ما را به شیوهٔ سقراطی به عرصهٔ داشته‌ها و دانش‌هایمان می‌برند تا در پایان راه، «نمی‌دانمِ» سقراط را بر زبانمان جاری سازند. «نمی‌دانم»ی که به بیان آنان اصل حکمت است. آنان از ما دربارهٔ چیزهایی می‌پرسند که بدیهی و روشن می‌پنداریم و هر سؤالی را دربارهٔ آن‌ها احمقانه و دور از خِرد. آنان از مکان می‌پرسند و از «جا» یی که ایستاده‌ایم و از زمان و «آن» ی که بسر می‌بریم و اینکه «کیستیم»، و وقتی از «من»، «مکان من»، «زمان من» و... سخن می‌گوییم در واقع از چه سخن می‌گوییم؟ آیا واقعا «مختاریم»؟ اگر آری چقدر و تا کجا؟ و اصلاً کدام کار ما مختارانه است؟ آیا دانش ما معتبر است و به حقیقت راه می‌برد؟ آیا استدلال‌های خداباورانه ما را به ایمان مبتنی بر راز سوق می‌دهند یا نه؟ آیا تجربه می‌تواند دست ما را در دست واقعیت و حقیقت بگذارد؟ ایمان چطور؟... شیوه بایسته زندگی چیست؟ آیا بقا و جاودانگی در انتظار ماست؟ و...

خرد در همین پرسشگری است. شاید بگویید این‌ها سؤال‌هایی کهن است که به آن‌ها پاسخ‌هایی شایسته و از زوایای متفاوت داده‌اند، چه نیازی به طرح مجدد آن‌ها؟ از طرف دیگر، آیا این روش ما را به عرصه بی‌معنایی و آشوبناکی وارد نمی‌کند؟ بی‌شک پاسخ‌های داده‌شده فراوان‌اند، اما ادعای نویسندگان طرح پرسش و تمرین خوداندیشی است. نویسندگان کتاب هیچ ادعایی در دادن پاسخ‌های بهتر یا حتی نادرست بودن قطعی پاسخ‌های قبلی ندارند. گویی تنها می‌خواهند با طرح پرسش‌های مکرّر و به زیر سؤال‌بردن پاسخ‌های داده‌شده ما را متوجه نقطه کورهای ذهن و ابزارهای دست بشر سازند.

کتاب پرسیدن مهم تر از پاسخ دادن است شما را به دنیای فلسفه دعوت می‌کنیم، البته به شیوهٔ سقراط؛ با این شیوه، شما از پاسخ‌هایتان به مسئله‌ها دست می‌کشید تا آنکه سرانجام بتوانید حکمتی را تجربه کنید که محصول ندانستن است.

هدف این کتاب حلّ این دو مسئله، یعنی نبود انگیزه و نبود آمادگی است و نشان می‌دهد که فلسفه مجموعه‌ای از اطلاعات نیست بلکه پرسشگری و خردورزی است.

خواندن کتاب پرسیدن مهم تر از پاسخ دادن است را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

خواندن این کتاب را به همه پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب پرسیدن مهم تر از پاسخ دادن است

«الآن در زمان حالیم. اما این یعنی کی؟ زمان حال یعنی چه وقت؟

جوابش معلوم است: «الآن». اما «الآن» یعنی کی؟

برای ما که داریم این کتاب را می‌نویسیم، «الآن» یعنی عصر جمعه، پنجم ژانویه سال ۱۹۹۰، ساعتِ به وقت رسمی شرق امریکا. ما همه می‌دانیم سال ۱۹۹۰، یعنی اولین سال دهه پایانی قرن بیستم، و آخر صد سال (که از تقسیم‌بندی‌های اعتباری ما انسان‌هاست)؛ تقریبا پنجاه قرن پس از آغاز تمدن. اما همه این قرن‌ها یعنی کی؟

این پنجاه قرن از تاریخ، بخش بسیار کوچکی است از زمانی که جزءِ آن تقریبا پانزده میلیارد سالی است که طبق بهترین برآورد، از عمر کیهان گذشته است. برای آنکه طول این مدت حیرت‌انگیز را دریابیم، بیایید این ۱۵ میلیارد سال عمر کیهان را در یک سال تقویمی بگنجانیم طوری که هر دقیقه، مطابق ۴۷۵ سال، هر ماه معادل بیش از یک میلیارد سال و کل ۳۶۵ روز برابر باشد با سن فعلی کیهان.

با استفاده از این مقیاس، «آغازِ» کیهان اول ژانویه می‌شود. در ماه مه، اواسط بهار، ذرات پراکنده کیهانی به علت گرانش، درون کهکشان ستارگان محلی ــ کهکشان راه شیری ــ به هم می‌پیوندند. در پایان تابستان، یعنی چهار ماه بعد، منظومه شمسی از بقایای گازهای موجود تشکیل می‌شود. و خورشید، ستاره‌ای از نسل هفتم ستارگان، پرتوافشانی‌اش را آغاز می‌کند. تقریبا یک هفته بعد، در نیمه سپتامبر، گوی‌های آتشینِ سیارات سرد و تبدیل به سیاره‌هایی می‌شوند که زمین یکی از آن‌هاست. یک هفته بعد یا کمی دیرتر، اوایل پاییز، در زمین اولین نشانه‌های حیات در آب‌های آغازین ظاهر می‌شود. در نیمه دسامبر، درست قبل از زمستان، موجودات پر یاخته‌ای مثل ماهی‌ها، حشرات و رُستنی‌ها به وجود می‌آیند، و در هفته سوّم دسامبر، سر و کله دوزیستان، خزندگان و درختان روی زمین پیدا می‌شود تا اینکه چند روز بعد، نوبت به دایناسورها می‌رسد. عمر دایناسورها سه روز طول می‌کشد و همزمان با انقراض این خزندگان غول‌پیکر، اولین پستانداران از راه می‌رسند. در ۳۰ دسامبر کم‌کم نخستی‌ها در زمین ساکن می‌شوند.»