کتاب آدام اسمیت در پکن

کتاب آدام اسمیت در پکن با عنوان فرعی تبارهای قرن بیست و یکم نوشتهٔ جووانی اریگی و ترجمهٔ سیدرحیم تیموری است که انتشارات اختران آن را منتشر کرده است.

دربارهٔ کتاب آدام اسمیت در پکن

این کتاب دو تحول را مورد بررسی قرار می‎‌هد و بر آن‌ها تأکید دارد که هریک به نوبۀ خود بر سیاست، اقتصاد و جامعۀ جهانی تأثیرگذار هستند: 

اول: خیزش و افول پروژۀ نومحافظه‌کارانۀ قرن جدید آمریکایی

دوم: ظهور چین به‌عنوان پیشگام رنسانس اقتصادی شرق آسیا

نقطهٔ عطف تحلیل نویسنده چین و آمریکا به‌عنوان بازیگران اصلیِ تغییرات نوپدید جهانی هستند اما این نکته هم در نظر گرفته می‌شود که مشارکت بازیگران دولتی و غیردولتی مؤثر بر این دو تحول بنیادی تا چه حد تأثیرگذار است.

جووانی اریگی در این کتاب تلاش می‌کند تفسیری خاص از تغییر در موقعیت کانونی اقتصاد سیاسی جهانی از آمریکای شمالی به شرق آسیا در پرتو نظریۀ توسعۀ اقتصادی آدام اسمیت است ارائه دهد. 

از نظر او همه‌ٔ داعیه‌داران لیبرالیسم و نئولیبرالیسم و مدافعان سرسخت سرمایه‌داری و بازار آزاد همواره برای ادعاهایشان پیرامون تغییرناپذیری اصول بازار آزاد، پای آدام اسمیت را پیش می‌کشند. نام این فیسلوف و اقتصاددان در تمام دو سده‌ٔ اخیر به‌عنوان بزرگ‌ترین نظریه‌پرداز لیبرالیسم از سوی صاحبان و بزرگان جهان شنیده شده و او را برابر مارکس و مارکسیسم قرار داده‌اند. هر زمانی خواسته‌اند حقوق سرمایه‌داران و صاحب‌منصبان را صیانت کنند و بگویند که تنها راه نجات جامعه و اقتصاد، حفظ حقوق این جماعت است، نظریات اسمیت را به میان آورده‌اند و تفسیرهای خودشان را از او ارائه داده‌اند.

در کتاب آدام اسمیت در پکن خوانشی کاملاً متفاوت از اسمیت و نظریاتش ارائه می‌شود و همین خوانش متفاوت پرسش‌هایی را برابر همه‌ٔ نئولیبرال‌ها و حامیان اقتصاد نئوکلاسیک و... گذاشته که قابل تأمل است. 

نویسنده کل برداشت نئولیبرال‌ها از عبارت دست پنهان بازار اسمیت را کج‌فهمی و بدفهمی می‌داند و استدلال می‌کند که به عکس همه‌ٔ تفاسیر قبلی، بسیاری از نظریات این اقتصاددان اسکاتلندی ضدیت تمام و کمالی با سرمایه‌داری دارد. 

این اثر همه‌ٔ آن تعبیرها و نسبت‌هایی که به اسمیت داده‌ شده است را رد می‌کند و با استدلال فراوان نشان می‌دهد که آدام اسمیت حامی کارگران بود و جنبه‌های اجتماعی، زیستی و اخلاقی را مهم‌تر از همه‌ٔ قوانین و قواعد می‌دانست و این تقسیم کار و تخصصی‌شدن آن را که به نابودی زیست اخلاقی و معنوی کارگران منجر می‌شود، مورد نقد قرار می‌داد.

خواندن کتاب آدام اسمیت در پکن را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به علاقه‌مندان به تفکرات آدام اسمیت پیشنهاد می‌کنیم.

دربارهٔ جووانی اریگی

جووانی اریگی متولد ۷ ژوئیه ۱۹۳۷ در ایتالیا به دنیا آمد. این اقتصاددان و جامعه‌شناس ایتالیایی از سال ۱۹۹۸ در دانشگاه جان هاپکینز دروس رشتهٔ جامعه‌شناسی را تدریس می‌کرد. آثار او به بیش از ۱۵ زبان ترجمه شده است.

اندیشه‌های آدام اسمیت، کارل مارکس، ماکس وبر، فرنان برودل، آنتونیو گرامشی، کارل پولانی و جوزف شومپیتر تأثیر زیادی بر آرای اریگی داشته‌اند. مدل تفکر او را متعلق به دیدگاه رویکرد سیستم‌های جهانی و او را یکی از مهم‌ترین متفکران این گرایش فکری می‌دانند. آنچه کار اریگی را از دیگر متفکران متمایز می‌کند، درک او از انعطاف‌پذیری، قابلیت انطباق و سیال‌بودن توسعهٔ سرمایه‌داری در چارچوب نظام بین‌دولتی است. از نظر او یکی از مشکلات جدی چپ و حتی راست، این است که فکر می‌کند تنها یک نوع سرمایه‌داری وجود دارد که در طول تاریخ خود را بازتولید می‌کند؛ درحالی‌که سرمایه‌داری ذاتاً در جهت‌هایی پیش‌بینی‌ناشده - به‌ویژه در سطح جهانی - خود را تغییر می‌دهد. در طول تاریخ و در سطح جهان، سرمایه‌داری به طور پیوسته خود را تغییر داده و این یکی از ویژگی‌های آن است؛ خیلی کوته‌بینانه است که تلاش کنیم بدون نگاه‌کردن به این تحولات مهم و تأثیرگذار ماهیت سرمایه‌داری را تعریف کنیم. جووانی اریگی در آستانهٔ مرگش تأکید داشت که باید روی جایگزینی مناسب برای اصطلاح سوسیالیستی کار کرد تا از حالت یکسان‌انگاری تاریخی با دولت رها شود و به اصل خودش یعنی برابری بیشتر و احترام متقابل نزدیک‌تر شود. او در ۱۸ ژوئن سال ۲۰۰۹ از دنیا رفت.

بخشی از کتاب آدام اسمیت در پکن

«مارکسیست‌های غربی بر گزارش‌هایی از این نوع تکیه کردند تا ایده حیاتِ سوسیالیسم را در چین زیر سؤال ببرند. از جمله مارتین هارت-لندسبرگ و پاول بورکت در مقدمه طولانی خود بر مقالهٔ «چین و سوسیالیسم» در مانتلی ریویو، اصالتِ سوسیالیسم را در این کشور زیر سؤال بردند:

همین که یک کشور انقلابی در مسیر توسعهٔ سرمایه‌دارانه قدم بردارد و برای دستیابی به رشد سریع تقلا کند، گام‌ها یکی پس از دیگری طی می‌شوند تا اینکه جنبه‌های مخرب و دردناک نظام سرمایه‌داری ظاهر شود. وجه تمایز چین امروز نه ورود به دنیای نوین "سوسیالیسم بازار"، بلکه سرعت بالای این کشور در محو دستاوردهای عادلانه گذشته و خلق نابرابری‌های بزرگ و تخریب انسانی و اکولوژیکی است. سوسیالیسم بدون برآوردن نیازهای انسانی و برابری افراد، امکان‌پذیر نیست اگرچه هیچ‌کس بیراهه‌های اصلاحات دنگ را انکار نمی‌کند؛ ماهیت، گستره و نتایج این اصلاحات در میان مارکسیست‌ها نیز محل نزاع است. سمیر امین یکی از همین کسان است که فکر می‌کند سوسیالیسم در چین تا به حال نه برنده و نه بازندهٔ میدان است. امین معتقد است تا زمانی که اصل دسترسی برابر به زمین به‌رسمیت شناخته و به‌طرز مؤثر اجرا شود، هنوز می‌توان ــ با فرض عدم قطعیت در مسیر تکامل جوامع ــ به کنش اجتماعی تأثیرگذار امید داشت»