کتاب چگونه فرزندانی خلاق داشته باشیم

کتاب چگونه فرزندانی خلاق داشته باشیم نوشتۀ وین دایر و ترجمۀ علی علی‌پناهی است. نشر آسیم این کتاب را منتشر کرده است. این اثر، شما را به تربیت کودکان‌تان با روش‌هایی بهتر و اصولی‌تر دعوت می‌کند.

درباره کتاب چگونه فرزندانی خلاق داشته باشیم

کتاب چگونه فرزندانی خلاق داشته باشیم حاصل تجربۀ نویسنده‌اش با بچه‌ها است. این کتاب، نظریه‌ای تازه ارائه نمی‌کند اما تجربه‌ای که حاصل ارتباط با هزاران پدر و مادر کارکشته است را با خوانندگان خود در میان می‌گذارد.

وین دایر در این کتاب، مهارت‌های خاصی را ارائه کرده است؛ مهارت‌هایی که برای زندگی سعادتمند لازم است.

خواندن کتاب چگونه فرزندانی خلاق داشته باشیم را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

خواندن این کتاب را به دوستداران حوزۀ فرزندپروری، به‌ویژه به پدرها و مادرها پیشنهاد می‌کنیم.

درباره وین دایر

وین والتر دایر، معروف به وین دایر در سال ۱۹۴۰، در شهر دیتروید ایالت میشیگان به دنیا آمد. وی سخنران انگیزشی و نویسندۀ کتاب‌های خودیاری و اهل آمریکا است.

وقتی وین دایر سه سال داشت، پدرش، خانواده را ترک کرد. در نتیجه، وین به همراه دو برادرش، بخش بزرگی از ده سال نخست زندگی‌اش را در یتیمخانه‌ها گذراند. پس از پایان دبیرستان به نیروی دریایی پیوست و سپس در رشتۀ مدیریت و رهبری تحصیل کرد.

وین کارش را با مشاوره در دبیرستان‌ها و سپس تدریس روانشناسی مشاوره در دانشگاهی در نیویورک ادامه داد و نوشته‌هایی را در حوزۀ مثبت‌نگری، در نشریات، به چاپ رساند. او، به‌تدریج، در میان دانش‌آموزان و دانشجویان‌اش محبوب شد.

سرانجام، ناشری از او می‌خواهد تا دیدگاه‌های‌اش را به‌صورت یک کتاب درآورد. از این رو، دایر نخستین کتابش به نام «نقاط ضعف شما» را منتشر می‌کند که یکی از موفق‌ترین آثار او به شمار می‌رود.

این نویسنده، با کتاب‌های بعدی و همچنین برنامه‌های تلویزیونی و سپس تورهای سخنرانی که برگزار می‌کرد به شهرت رسید و موفقیت زیادی به دست آورد. داستان زندگی او به‌عنوان انسانی خودساخته، به واقع‌پذیری آثار و گفته‌هایش کمک کرده است.

وین دایر، ۶ سال پایانی عمرش را از سرطان خون رنج برد و سرانجام در سال ۲۰۱۵ و در سن ۷۵ سالگی در اثر حمله قلبی درگذشت.

از میان کتاب‌های او می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• توصیه‌های فنون کار
• قلمرو اشتباهات شما
• سر رشتهٔ زندگی خود را در دست بگیرید
• اوج و محدودیت
• هدیه‌هایی از آیکیس
• واقعاً چه چیزی برای فرزندتان می‌خواهید
• زندگی در آگاهی
• تعطیلات شاد
• داستان واقعی - در تمام روزهای زندگیتان معجزه باشید
• خردمندی روزها
• چگونه شخصی نامحدود باشیم
• شما آن را می‌بینید وقتی که به آن اعتقاد دارید - راهی برای ارتباط خصوصی با درون
• رازهای درون شما - بحثی در مورد آزاد بودن شما
• یک پیمان، یک پیمان است
• سرنوشت آشکار شما؛ ۹ روش معنوی برای بدست آوردن هر چیزی که می‌خواهید
• خردمندی سال‌ها
• برای هر مشکلی راه حلی معنوی وجود دارد
• ۱۰ راز دستیابی به موفقیت و آرامش درون
• دگرگونی: انتقال زندگی از جاه طلبی به سوی معنا
• خاطراتی از بهشت (۲۰۱۵) [آخرین کتاب وین دایر]

بخشی از کتاب چگونه فرزندانی خلاق داشته باشیم

«خلّاقیت کودکان چیست؟

خلّاقیت یعنی منحصربه‌فرد بودن. یعنی برخورد با مسایل یا روبه‌رو شدن با زندگی با دیدگاه و نقطه نظر خاص خود. یعنی برخورد با مشکلات زندگی آن‌گونه که خود شما به عنوان یک فرد انتخاب می‌کنید. مفهوم لفظی خلّاقیت یعنی «خلق و ایجاد چیزی جدید.» خلّاقیت محدود به موضوعات هنری یا موسیقی نیست. شما می‌توانید در انجام هر کاری که مورد نظرتان باشد به نحوی استثنایی خلّاق باشید. درست کردن سالاد می‌تواند کاری خلّاقانه و بدیع باشد. تعمیر دوچرخه می‌تواند کاری بدیع و نو باشد. کودکانی که اجازه پیدا می‌کنند تا از خویشتن بی‌همتای خود در تجربیات زندگی استفاده کنند و با هر پدیده‌ای با دیدگاه خاص خود برخورد کنند، روش خلّاق دارند.

عکس خلّاقیت «ماشینی بودن» یا «کند ذهن بودن» نیست؛ بلکه تقلید و دنباله‌روی است. کودکان وقتی از خلّاقیت بازمی‌مانند که از آنها بخواهیم کارها را فقط آن‌گونه که آموزش دیده‌اند انجام دهند. فقط بین خطوط را رنگ کنند و از تصاویر خود استفاده نکنند، یا «هماهنگ» باشند و همان‌طور که به آنها گفته شده عمل کنند، بدون این‌که از روشهای خاص خود در امور زندگی استفاده کنند. هر کودکی روش منحصربه‌فرد خود را دارد. هرکدام فردی خاص هستند و هرگز قبلاً در تاریخ سیاره ما کسی از نگاه آنها به جهان نگاه نکرده است و دنیا را همان‌گونه که آنها در این لحظه می‌نگرند، ندیده است. شوق و توانایی استفاده از آن خویشتنِ منحصربه‌فرد در تمام امور زندگی معیار خلّاقیت است. متأسفانه فشارهای زیادی بر کودکان تحمیل می‌شود. اگرچه ادعا این است که این فشارها موجب خلّاقیت می‌شود، اما در واقع کاملاً برعکس است. ارل نایتینگل در برنامه خط مستقیم خود مطالب زیر را در مورد خلّاقیت و کودکان شما بیان نموده است:

رفتار کودکان می‌تواند براساس تصورات نادرست باشد... نحوه تربیت غالب کودکان در خانه و مدرسه به گونه‌ای است که یک تصور کاملاً مطمئن به آنها می‌دهد که زندگی در یک جامعه آزاد چگونه می‌تواند باشد. به کودکان آموخته می‌شود زندگی را با احتیاط طی کنند، از خطر آسیبها اجتناب کنند، همرنگ جماعت باشند، هماهنگی را حفظ کنند، مانند اعضای گروه و به جای این‌که در زندگی با جست وخیز و چالاک بدوند شبیه یکی از گوسفندان داخل گله باشند، با احتیاط و آهسته عبور کنند. در نتیجه آنها نمی‌دانند زندگی واقعی چیست.

کودکانی که این‌گونه بزرگ می‌شوند تا خلّاقیت ذاتی و طبیعی آنها رشد کند، تشویق می‌شوند تا خودشان باشند، احساس آزادی کنند نه این‌که همرنگ دیگران باشند و کاملاً مانند دیگران زندگی کنند. به آنها آموخته می‌شود که متوجه باشند غیرممکن است کاملاً شبیه دیگری باشیم و درعین حال حرفی برای گفتن داشته باشیم. خیلی زود یاد می‌گیرند که همرنگ جماعت شدن و دنباله‌روی در زندگی اهداف ارزشمندی نیستند، و خیلی خوب است که وظایف و مسئولیتهای تعیین‌شده را به چالش کشید، سوال نمود و چرا گفت و شیوه‌های جدید انجام کارها را بررسی کرد. به ندرت از والدین خواهید شنید که بگویند، «من نمی‌خواهم فرزندم خلّاق باشد.» اما تقریباً در بیشتر مواقع رفتار غالب والدین خلاف روند خلّاقیت است. ممکن است بخواهید کودک خلّاقی داشته باشید، اما با اصرار بر این‌که کودک باید مواظب باشد و کارها را همان‌طور انجام دهد که مسئولین از او انتظار دارند، دقیقاً مانع خلّاقیت می‌شوید.

مشخصات دقیق خلّاقیت قابل تعریف نیست. کارشناسان تلاش بسیار کرده‌اند تا تعریف کنند که خلّاقیت دقیقاً چیست، اما هنوز توافق جامعی برای مفهوم «خلّاقیت» نداریم. ضمن این‌که همواره از این اصطلاح استفاده می‌کنیم، و کاملاً پذیرفته شده است از کودکی که خلّاق است تقدیر بسیار شود، اما شاید آنها شبیه آنچه در کتابهای «کودک و خلّاقیت» خوانده‌اید نباشند.

هدف من از نوشتن این فصل این است که به شما کمک کنم خلّاقیت را در کودکان تقویت کنید، اما ترتیبی دهید قبل از آن که فرصت شعله‌ور کردن آن آتش خلّاقیت را در درون خود پیدا نکرده‌اند، شما جرقه‌ها را تحمیل نکنید و آنها را شعله‌ور نسازید. فکر کنید و تلاش نمایید تا در ایجاد میل و اشتیاق به خلّاقیت به فرزندان خود یاری رسانید، اما سعی نکنید کودک دنباله‌رو بسازید. ضمن مطالعه این فصل، به ویژه تدابیر پیشنهادی برای این‌که به کودکان کمک کنید تا اشتیاق خلّاقیت فطری خود را پرورش دهند، مطلب زیر را که از یکی از خلاق‌ترین نویسندگان یعنی رالف والدو امرسون است، به خاطر داشته باشید.

در دوران تعلیم و تربیت هر کسی زمانی وجود دارد که به این اعتقاد راسخ می‌رسد که حسرت و غبطه خوردن اشتباه است و نادانی؛ و تقلید و دنباله‌روی خودکشی است.... هر کسی که می‌خواهد انسان بماند، باید مقلّد و دنباله‌رو نباشد.

این کلمات، کلمات پرمعنایی است که در قلب و ریشه یک انسان خلّاق نمود دارد. دقیقاً منظور من از انسان خلّاق یعنی آزادی بهره‌گیری شخصی از تمام افکار و رفتارها تا جایی که با حق دیگران برای انجام همین شیوه مغایر نباشد. کودکان می‌توانند در هر روز از زندگی خود از این فرصت جالب استفاده کنند ـدر غیر این صورت دنباله‌رو و مقلّد خواهند بود و همان‌گونه رفتار می‌کنند که از آنها خواسته شده است. روش زندگی و این‌که خلّاق باشیم یا مقلّد بستگی زیاد دارد به این‌که چه چیزی تشویق و تأیید شده و چه چیزی ممنوع شده است. از نظر من با نگاهی دقیق و کامل به خلّاقیت، هفت جزء اساسی روش خلّاق برای تربیت کودکان به شرح زیر است.»