کتاب مبانی بانکداری اسلامی و عقود مالی اسلامی

کتاب مبانی بانکداری اسلامی و عقود مالی اسلامی نوشتهٔ حشمت ارغنده و جمال سلیمانی و جواد ونارچی است. نشر عطران این کتاب را منتشر کرده است.

درباره کتاب مبانی بانکداری اسلامی و عقود مالی اسلامی

نظام مالی یک کشور مجموعه‌ای از بنگاه‌ها، بازارها، قوانین و مقررات و تکنیک‌هایی است که در آن اوراق قرضه، سهام و سایر اوراق بهادار معامله می‌شوند و بدین‌گونه در سراسر دنیا گسترش یافته‌اند. شبکهٔ بانکی، بورس اوراق بهادار، مؤسسات بیمه، شرکت‌های سرمایه‌گذاری، مؤسسات مالی و اعتباری و نهادهای مشابه، در مجموع سازمان‌هایی هستند که بخش مالی اقتصاد کشور را تشکیل می‌دهند. بخش مالی به مجموعه‌ای از نهادها و سازمان‌هایی گفته می‌شود که عمدتاً به تجهیز منابع و تخصیص اعتبار می‌پردازند.

با گسترش صنعت بانکداری، متفکران مسلمان به این فکر افتادند که به شکلی از این پدیده استفاده کنند، اما به دلیل آنکه بیشتر فعالیت‌های بانک براساس قرض با بهره است که از نظر اسلام ربا و ممنوع است، تصمیم به اتخاذ قوانینی گرفتند که با شرع همگون باشد. بانک‌های اسلامی گرچه در حذف ربا از عملیات بانکی و جایگزینی معاملات مجاز، با هم مشترک هستند، اما در اینکه از چه عقود و قراردادهایی برای تجهیز و تخصیص منابع استفاده کنند تفاوت دارند. این تفاوت‌ها باعث شکل‌گیری الگوهای متفاوت از بانکداری اسلامی شده است.

در این کتاب به صورت مفصل به انواع بانکداری اسلامی در سرتاسر دنیا و شیوه‌ها و رویکردها و تاریخچه‌ٔ آن‌ها پرداخته می‌شود. سپس عقود مالی اسلامی توضیح داده می‌شوند.

خواندن کتاب مبانی بانکداری اسلامی و عقود مالی اسلامی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب برای محققان رشته‌های علوم اقتصاد و مدیریت و بانکداری مناسب است.

بخشی از کتاب مبانی بانکداری اسلامی و عقود مالی اسلامی

تاریخچه بانکداری

بررسی لغوی اصطلاح بانک نشان می‌دهد که این کلمه از واژه آلمانی «بانک» به معنای شرکت و یا از واژه‌ای تحت عنوان بانکو در زبان ایتالیایی اخذ شده است که در زمان‌های گذشته به معنای دکه یا محل کسب صرافان بوده است.

بانک موسسه‌ای است که به صورت شرکت سهامی، مطابق قانون تجارت تشکیل شده است و با پیروی از قانون به عملیات بانکی می‌پردازد (ماده ۱ قانون بانکداری، مصوب ۱۳۳۴)

با افزایش داد و ستد و افزایش دامنه فعالیت‌های اقتصادی و روابط بازرگانی بین شرق و غرب و استفاده روز افزون از خدمات بانکی باعث گردید تا حرفه بانکداری در شهرهای مختلف جهان به ویژه شهر ونیز رونق یابد. در دهه‌های بعد با ورود طلا و نقره فراوان از آمریکا و رفع ممنوعیت دریافت بهره با فتوای رهبر پروتستان‌ها باعث رونق بانکداری گردید.

بانک سلطنتی فرانسه نقش مهمی در تشکیل بانک به صورت امروزی در جهان صنعتی داشته است و شروعی بر فعالت بانکداری به شکل امروزی در اروپا بود.

تاریخچه بانکداری اسلامی

در سال ۱۹۶۳ بانک‌های پس انداز اسلامی در مصر تأسیس شدند و پس از آن دولت مصر اصرارکرد قوانین بانک‌های تجاری بر این بانک‌ها نیز اعمال گردد. در سال ۱۹۶۸ بانک پس‌اندازهای مصر تعطیل شد و به جای آن در سال ۱۹۷۱ بانک اجتماعی ناصر به عنوان یک مؤسسه اسلامی تأسیس گردید.

شروع واقعی کار بانک‌های اسلامی به سال ۱۹۷۴ باز می‌گردد، چراکه در این سال قیمت نفت افزایش یافت. از آن پس تاکنون بانک‌های اسلامی در میان کشورهای عربی، پاکستان، ایران و آسیای جنوب شرقی گسترش یافته‌اند. بانک اسلامی دوبی در سال ۱۹۷۵ و خانه تأمین مالی کویت در سال ۱۹۷۷ تأسیس شدند، همچنین بانک اسلامی فیصل مصر و سودان توسط شاهزاده محمدبن فیصل سعودی در سال‌های ۱۹۷۷ و ۱۹۷۸ راه‌اندازی شدند.

پس از انقلاب اسلامی در سال ۱۹۷۹ مقامات جمهوری اسلامی ایران سیستم عملیات بانکداری اسلامی را وارد بازار خود نمودند و سپس پاکستان در سال ۱۹۸۰ شروع به اسلامی‌کردن سیستم بانکداری خود نمود. علاوه بر این، بانک‌های اسلامی اردن در سال ۱۹۷۸ راه‌اندازی شدند.