کتاب داستان کوتاه در افغانستان

کتاب داستان کوتاه در افغانستان نوشته محمدحسین محمدی است. این کتاب را انتشارات آمو منتشر کرده است.

درباره کتاب داستان کوتاه در افغانستان

چاپ اول کتاب داستان کوتاه در افغانستان با نام گزینهٔ داستان‌های کوتاه افغانستان بود که در در زمستان سال ۱۳۹۰ در دو جلد منتشر شد. اما پس از هفت سال و در صدمین سال داستان‌نویسی کشور افغانستان نویسنده با دست یافتن به منابع دست اول‌تری، مقدمهٔ کتاب را تکمیل کرده‌ و حجم آن نیز بیش از دو برابر شد. در مقدمه کتاب هدفش نشان دادن سرگذشت داستان کوتاه در افغانستان بوده است. در بخش‌های نخست مقدمه، که خود کتابی است کوچک، ازآن‌جا که بسیاری از متن‌ها در دسترس همه نیست، مفصل‌تر به داستان‌ها و سیر داستان کوتاه در این کشور پرداخته‌ است و هر چه به امروز نزدیک شده‌، از آن تفصیل و نمونه‌ها کاسته شده است. چون اصل منابع در دسترس است و خواننده می‌تواند به اصل آثار مراجعه کند. از سوی دیگر بررسی آثار یک نویسنده مانند دوره‌های آغازین داستان‌نویسی در کشور ساده نیست و مجال بیش‌تری می‌خواهد. اما تلاش کرده‌ بر آثار نویسنده‌گان مطرح و تأثیرگذار مکثی داشته باشد و کوتاه به آن‌ها پرداخته‌ است.

در این ویراست، نویسنده‌ها و داستان‌هایی حذف شده‌اند و نویسنده‌ها و داستان‌هایی اضافه شده‌اند و داستان برخی از نویسنده‌ها نیز تغییر کرده است. همهٔ این تغییرها برای این بوده است که به هدف اصلی‌اش که نشان دادن نمایی به نسبت روشن از روند و سرگذشت داستان کوتاه فارسی در افغانستان است برسد. برای همین نام کتاب را نیز به داستان کوتاه در افغانستان تغییر داده‌ است.

این داستان‌ها انتخاب‌های نویسنده است و در نوشتار «داستان کوتاه در افغانستان» تلاش کرده‌ است روندی تاریخی از سیر تحول داستان کوتاه فارسیِ افغانستان را ارائه کند. در انتخاب داستان‌ها نیز تلاش کرده‌ است داستان‌واره‌ها و داستان‌هایی را انتخاب کند که نمایانگر رشد و تحول داستان کوتاه افغانستان باشند؛ و در عین حال نمونه‌های خوبی از نویسندهای‌شان باشند تا معرف دید و نوع نوشتن‌شان باشند، نه بهترین داستان کوتاه‌شان؛ داستان‌واره‌ها و داستان‌هایی که خود تاریخ داستان کوتاه فارسی در افغانستان استند.

خواندن کتاب داستان کوتاه در افغانستان را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به تمام علقه‌مندان به ادبیات داستانی افغانستان پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب داستان کوتاه در افغانستان

«رومان یا ناول عبارت از اثرهای ادبیه است که به طرز افسانه نگاشته می‌شود در عصر حاضر رومان‌ها نسبت خدمتی که در راه تنویر افکار تعهد کرده‌اند یک جزء بسیار مهم ادبیات جدید شمرده می‌شوند. رومان‌های ادبیات قدیم کتاب‌های الف لیله و سرخ پری و غیر هم عبارت از افسانه‌های دیوها و پری‌ها است که بر اعتقادهای بسیار مهمل و باطل نوشته شده‌اند و بی آن‌که آگاهی برسانند ضرر کلی اخلاقی برای خوانندهٔ آن متصور است افسانه‌های طرز جدید به نام دیگر رومان‌ها مراد از افسانه‌های بسیار دل‌چسپ و شیرینی می‌باشد که از مطالعهٔ آن‌ها یک فرحت و انبساط ذهنی حاصل می‌شود. اما امروزه روز در اوروپا خوب‌ترین و بهترین ناول‌ها آن است که به طریق افسانه انسان را از فواید علمی و فنی و اخلاقی نیز بهره‌مند گردانیده و در ضمن افسانه‌خوانی و ساعت‌تیری یک درس حکمت را هم بیاموزاند. و این نوع ناول‌نویسی دشوارترین شیوه است که از دست هر کس میسر نمی‌آید، مگر تنها ژول ورن فرانسوی یک ادیب مشهوری گذشته که در فن ناول‌نویسی فنی و علمی و اخلاقی مهارت تامی به هم رسانیده توانسته است و چنان اثرهای خوب و مرغوبی را در این خصوص نگاشته که تمام یورپ را در این فن بر استادی خود قانع و معترف ساخته است. چنانچه تا به حال به قدر سه چار عدد آن را «مطبعهٔ عنایت» که اثر بسیار نافع عرفان‌پروری ذات عالی شهرزادهٔ معظم حضرت معین السلطنه صاحب افخم است، برای استفادهٔ اهالی وطن به زبان شیرین‌بیان فارسی ترجمه و نشر نموده....» (ص ۷)

محمود طرزی کتاب از هر دهن سخنی و از هر چمن سمنی را در سال ۱۳۳۱ قمری (۱۲۹۱ خورشیدی) در مطبعهٔ عنایت چاپ می‌کند. این کتاب در بر گیرندهٔ مقاله‌های ادبی، شعرها و ترجمه‌های محمود طرزی است. طرزی در مقدمه‌یی بر یکی از ترجمه‌هایش زیر عنوان «رومان» می‌نویسد:

«(رومان)، کلمه‌یی است از السنهٔ بلاد غربیه یعنی قطعهٔ اوروپا که بر حکایات شوق‌انگیز و روایات عشق‌آمیز اطلاق می‌شود و رومان‌ها، اگر چه به لسان اجنبیه و به طرز تحریر انشای غربیه طبع و نشر می‌گردد، ولی مقصد اصلی از آن و اساس کلی بر آن است که ترویج افکار؛ و تحریک تحریر، و تقرر انشاء، و مدار تسلی؛ و تفریح ذهن؛ و تنشیط فکر از مطالعه و یا تحریر آن حاصل گردد. یعنی بعد از آن‌که ذهن از مطالعات عمیقهٔ علوم و فنون مدقنه کسالت و بطالت حاصل کند مطالعهٔ رومان او را تا یک درجه مدار تسلی، و موجب تفنن قلب، و انشراح صدرش گردد.