کتاب دیالکتیک علیه دیالکتیک

کتاب الکترونیکی «دیالکتیک علیه دیالکتیک» درباره‌ٔ خوانش‌های مارکسیستی از دیالکتیک هگل است که با مقالاتی از ییندریش زلنی و آلفردو سعدفیلو و آلکس کالینیکوس و ژاک بیده با ترجمه احسان پورخیری در انتشارات شوند به چاپ رسیده است.

درباره کتاب دیالکتیک علیه دیالکتیک

در این مجموعه چهار مقاله گردآوری شده که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.

مقالهٔ نخست نوشته‌ای است کوتاه از ییندریش زلنی. زلنی در مکتب پراگ پرورش یافته و محضر کسی چون کارل کوسیک را درک نموده است. زلنی در نوشتهٔ کوتاه پیشِ رو اجمالاً به نگاه رویکرد مارکسیستی - لنینیستی به مسئلهٔ روش پرداخته است. این نوشته نخستین نوشته‌ای است که از زلنی به زبان فارسی برگردانده می‌شود.

مقالهٔ دوم، ترجمهٔ فصل نخست کتابی است از آلفردو سعدفیلو به نام ارزش مارکس: اقتصاد سیاسی برای سرمایه‌داری معاصر. کتاب سعدفیلو، چنان‌که از نامش نیز پیداست، تلاشی است برای معرفی مقولات و مفاهیم اقتصاد سیاسی مارکسیستی.

مقالهٔ سوم نوشته‌ای است از آلکس کالینیکوس. کالینیکوس در این مقاله با تأکید بر دیالکتیک در نظر آرتور و تونی اسمیت، نقدی بر آنان وارد می‌آورد.

مقالهٔ چهارم نوشته‌ای است از ژاک بیده. بیده در مقالهٔ خود مستقیماً به نظریهٔ اونو و سکین می‌پردازد. او سه اشکال عمده و اساسی به نظریه‌های اونو می‌گیرد و از این حیث تلاش‌های نظری او را از اعتبار می‌اندازد.

کتاب دیالکتیک علیه دیالکتیک را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به علاقه‌مندان به فلسفه پیشنهاد می‌کنیم

بخشی از کتاب دیالکتیک علیه دیالکتیک

نقد مارکسیستیِ چارچوب دکارتی در این فرض با هایدگر موافق است که اندیشه‌ای که در تقابل انتزاعی بی‌واسطه‌ی سوژه و ابژه، و بنابراین در قطبیت سوبژکتیویسم و ابژکتیویسم، متوقف شده است، از برآوردنِ نیازهای ما عاجز است - آن هم به‌رغم بسیاری از موفقیت‌های بالفعل و بالقوه‌ی اندیشه‌ی تکنولوژیک انتزاعی در چندین ‌و چند شاخه از عملکرد تکنولوژیک. باری، در حالی که هایدگر با ترک کلی رویکرد علمی ابژکتیو راه‌حلی واپس‌گرایانه طرح می‌کند، نقد دیالکتیکی-ماتریالیستی در چارچوب دکارتی، ابژکتیویسم فیزیکالیستی را به نقد می‌کشد و به ‌سبب این‌که به‌ قدر کافی ابژکتیو نیست می‌خواهد آن را ترک کند و هدف‌اش هم تعمیق ابژکتیویته‌ی اندیشه است.

این شیوه‌ی اندیشه که هسته‌ی مرکزی‌اش دیالکتیک ماتریالیستی است، ابژکتیوتر از رویکردهای پیشین است؛ اساساً به این دلیل که برداشت عام از خصلت فرآیندیِ تمام وجود را به کشف شالوده‌ی عملی اندیشه و انسانیت چفت می‌کند. هر دوی این موارد برای برآمدن شیوه‌ی نوین اندیشه‌ی علمی ابژکتیو ضروری‌اند. در این نوع اندیشه مفهومِ آن‌چه واقعاً [و به صورت بالفعل] حضور دارد چیزی غنی‌تر و ژرف‌تر از کار درمی‌آید. نه تنها به این دلیل که حرکت طبیعیِ ابژکتیو [از این منظر] عبارت از تغییر و گسترش کیفی است، بلکه همچنین به این دلیل که وحدت فرآیندیِ سوژه و ابژه به هدفی برای تأمل نظری ابژکتیو بدل می‌شود. توجه به مطالعه و بررسی تقارن جهان متغیر انسان و متغیر بودنِ خودِ انسان یکی از ویژگی‌های بنیادین شیوه‌ی نوین اندیشه است.[۶]

شیوه‌ی نوین اندیشه از طریق فراگرفتِ این مسئله که انسان‌ها هم‌زمان نویسندگان و بازیگران نمایش خود هستند و این‌که همه‌ی اقسام تفکرِ شناختی بخشی از این فرآیند حیات عملی‌اند، بر اصول و عقاید ابژکتیویستی غلبه می‌کند. هم‌زمان، شیوه‌ی نوین اندیشه اساساً منتقد همه‌ی شکل‌های اصول و عقاید سوبژکتیویستی هم هست که، به هر طریق، منکر امکان اندیشه‌ی ابژکتیو راستین است؛ یعنی انکارِ این امکان که اندیشه‌ی تأملی - تا حد فزاینده‌ای - خودِ سرشت آن‌چه واقعاً در طبیعت و جامعه در جریان است را فراچنگ می‌آورد. سوبژکتیویسم جلوی رهایی انسان را می‌گیرد؛ بدین ‌طریق که به توهماتی مجال رشد می‌دهد که به طریقی ایده‌آلیستی استقلال فکری و عملیِ انسان را منحرف می‌کند و بدین‌ ترتیب، انسان را در معرض وابستگی‌های غیرمستقیم به عوامل ابژکتیوِ ناشناخته‌ای که مربوط به واقعیت اجتماعی و طبیعی‌اند قرار می‌دهد.