کتاب ولایت فقیه؛ پیشینه، ادله و حدود اختیارات

کتاب ولایت فقیه؛ پیشینه، ادله و حدود اختیارات نوشته علی کربلایی پازوکی است. کتاب ولایت فقیه؛ پیشینه، ادله و حدود اختیارات یک راهنمای کامل برای نسل امروز است تا انقلاب را بشناسند.

درباره کتاب ولایت فقیه؛ پیشینه، ادله و حدود اختیارات

اوامر و نواهی دین اسلام فقط به حوزه عبادات و رابطه شخصی انسان با خدا منحصر نمی‌شود بلکه احکام اجتماعی را نیز دربر می‌گیرد اسلام دارای نظام اقتصادی، نظام قضایی و نظام سیاسی خاص خود است. حتی دستورهای عبادی اسلام با مسایل اجتماعی پیوندی عمیق دارد. نماز که ناب‌ترین رابطه بین بنده و خداست بهتر است که در جمع و به جماعت خوانده شود. عباداتی مانند حج و نماز جمعه نیز اساساً روح جمعی دارند.

دین اسلام توجه وافری به جامعه اسلامی و مسایل مربوط به آن دارد.

تشکیل حکومت اسلامی از سوی پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله نیز در همین راستا می‌باشد.

براساس دیدگاه شیعه که مبتنی بر آیات قرآن و روایات نبوی می‌باشد این وظیفه الهی پس از پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله به ائمه علیهم‌السلام منتقل می‌شود. حق حکومت، سرپرستی و اداره جامعه اسلامی تا وقتی امام معصوم علیهم‌السلام در جامعه حضور دارد فقط از آن اوست. اما تکلیف جامعه اسلامی در زمانی که امام علیه‌السلامدر میان آنها حضور ندارد چیست؟ رهبر جامعه اسلامی چه شرائطی باید داشته باشد و از چه اختیاراتی برخوردار است؟

کتاب حاضر سعی دارد این سوال را بر اساس آیات، روایات، عقل و نظرات اندیشمندان بزرگ شیعه پاسخ گوید. بحث از ولایت فقیه، مبانی مشروعیت آن، حدود اختیارات ولی فقیه و مانند آن از جمله مباحثی است که حتی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به شایستگی مورد توجه قرار نگرفته است.

این پژوهش درصدد تحلیل، تبیین و بررسی پیشینه و ادله عقلی و نقلی ولایت فقیه و محدوده اختیارات و راهکارهای اعمال ولایت ولی‌فقیه جامع شرایط به‌عنوان مهم‌ترین محور حیات سیاسی شیعه در عصر غیبت است.

به‌منظور رسیدن به دیدگاهی شفاف در مورد موضوع فوق، این تحقیق در شش بخش تدوین و تنظیم شده است. بخش نخست به بیان مفهوم و مبادی تصوری ولایت مطلقه فقیه می‌پردازد.

بخش دوم به ذکر نظریات علمای بزرگ شیعی از ابتدای قرن چهارم هجری تا زمان حاضر در مورد محدوده اختیارات ولی‌فقیه جامع شرایط اختصاص دارد. بخش سوم به بررسی ولایت‌فقیه در آثار امام خمینی (آثار کتبی و شفاهی) می‌پردازد و در ادامه با تحقیق در مورد حکم حکومتی، مسئله تغییر، گسست و یا تکامل دایره اختیارات ولی‌فقیه جامع‌شرایط را از دیدگاه امام‌خمینی بررسی می‌کند. بخش چهارم به بررسی ادله عقلی و نقلی ولایت سیاسی فقیه جامع شرایط در قرآن و روایات می‌پردازد. در بخش پنجم، مسئله فقهی یا کلامی بودن ولایت‌فقیه و آثاری که بر هر کدام از دیدگاه‌ها مترتب است، مورد تحقیق قرار می‌گیرد. بخش ششم به بررسیاصول قانون اساسی در مورد ولایت‌فقیه اختصاص دارد.

خواندن کتاب ولایت فقیه؛ پیشینه، ادله و حدود اختیارات را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به تمام علاقه‌مندان به شناخت بهتر و دقیق‌تر انقلاب اسلامی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب ولایت فقیه؛ پیشینه، ادله و حدود اختیارات

یک. معنای لغوی ولایت

«ولایت» واژه‌ای عربی است که به اعتراف لغت‌شناسان بزرگ عرب از ریشه «ولْی» بر وزن «فَلْس» به‌معنای قرب و نزدیکی است. این قربْ افزون بر قرب مادی، قرب معنوی را نیز شامل می‌شود.

این لفظ به‌معنای دوستی، نصرت، دوستدار، و امارت نیز آمده است که وجه مشترک همه این معانی همان قرب معنوی است. در مورد ولایت به‌معنای قرب گفته شده: «ولایت که همان قرب و نزدیکی است، در لغت از مفاهیم اضافی به‌شمار می‌رود؛ چون اگر چیزی به شخص یا شی‌ء نزدیک بود، آن شی‌ء و شخص نیز به او نزدیک خواهند بود؛ (یعنی) یک اضافه متوافقه‌الاطراف . براین‌اساس، اگر انسان ولی خدا باشد، خداوند نیز ولی اوست؛ چنان‌که اگر خدا ولی کسی بود ـ یعنی به او نزدیک بود ـ او هم ولی خدا خواهد بود و این مقتضای اضافه متوافقه‌الاطراف است».

«وَلاء» و «توالی» در اصل به‌معنای قرار گرفتن یک شی‌ء در کنار شیئی دیگر است، بی‌آنکه فاصله‌ای بین آن‌دو باشد؛ البته لازمه چنین حالت و ترتبی، نزدیکی آن‌دو به یکدیگر است. طریحی در مجمع البحرین می‌گوید: ولایت با فتحه به‌معنای محبت، و با کسره به‌معنای تولیت و سلطنت است و والی کسی را گویند که زمام امور دیگری را به دست خود گیرد و عهده‌دار آن گردد.