کتاب روش شناسی نیوتن

کتاب روش شناسی نیوتن اثر سعید زیباکلام، یکی از کتاب‌های تخصصی دانشگاه امام صادق (ع) است .

انتشارات دانشگاه امام صادق علیه السلام به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین ناشران دانشگاهی کشور به‌طور ویژه و تخصصی در حوزه‌های مطالعاتی بین‌رشته‌ای فعالیت می‌نماید.

این انتشارات به مثابه بازوی ترويجی دانشگاه اسلامی مرجع كشور، طی قريب به ۲۰ سال فعاليت در حوزه‌های علوم انسانی و اسلامی در راستای افق‌گشايی مرزهای دانشی و تاكنون توانسته است با قريب به ۱۰۰۰ عنوان اثر تأليفی، تنظيمی، تدوينی و ترجمه‌ای، پاسخگوی بخشی از نياز روزافزون جامعه علمی كشور باشد.

کسب رتبه اول و برگزيده شدن در جشنواره‌های مختلف سبک زندگی، كتاب سال دانشگاهی، كتاب سال دانشجويی، كتاب سال ايران، کتاب سال بانوان، فارابی، كتاب مقاومت، كتاب فصل ج.ا.ايران، پژوهش فرهنگی سال ج.ا.ايران و دكترين مهدويت از جمله جوایز و افتخارات این انتشارات است.

انتشار بيش از ۴۰۰ عنوان كتب ميان‌رشته‌ای در زمينه علوم انساني ـ اسلامی، انتشارات دانشگاه‌ را يكي از پيشگامان تهيه و طبع اين آثار در كشور به‌شمار می‌‌آورد. همچنين ايجاد ظرفيت توليد سالانه بيش از ۱۰۰ عنوان كتاب نشر اولی و تحقق اين ظرفيت در ادوار مختلف، انتشارات دانشگاه امام صادق (ع) را در رسته ناشران حرفه‌ای كشور قرار داده است.

درباره کتاب روش شناسی نیوتن

کتاب روش‌شناسی نیوتن حاصل پژوهشی تماما روش‌شناسانه در دو اثر پارادایم‌آفرین نیوتن، اصول ریاضی فلسفة طبیعی و نورشناسی، است. با توجه به اهمیت ویژه‌ای که از نیمة دوم قرن بیستم، تاریخ علم و عمل عالمان در گذشته در کاوش‌های علم‌شناختی پیدا می‌کنند، اندیشه و بویژه روش علمی نیوتن با فاصلة بسیار زیادی از سایر طلایه‌داران بزرگ علوم طبیعی، به یکی از بزرگترین کانون‌های پژوهشیِ علم‌شناختی معاصر تبدیل شده است.

این کتاب فشرده پژوهشیِ ۱۶۰ صفحه‌ای دارای یک مقدمه و چهار فصل است با عناوین: «روش علمی نیوتن در کتاب اصول ریاضی»، «روش علمی نیوتن در کتاب نورشناسی»، «روش علمی نیوتن در قول و فعل»، و «روش علمی نیوتن را میشناسیم؟». هر فصل دارای یک مقدمه و یک جمعبندی است.

در مقدمه، نویسنده مشخصا به این سوال می‌پردازد که چرا روش علمی نیوتن را مورد پژوهش قرارداده‌است. در فصل اول، نویسنده به دنبال چیستی روش علمی نیوتن در کتاب اصول ریاضی است و لذا به دو سوال میپردازد: اول اینکه، نیوتن خود دربارة روش علمی‌اش چه گفته است؟ و دوم، نیوتن در عمل چه کرده است؟

فصل دوم معطوف به روش علمی نیوتن در کتاب نورشناسی است. نویسنده در این فصل تغییراتی را که نیوتن در اصول و قواعد روش‌شناختی و هستی‌شناختی‌اش طی ویراست‌های متعدد کتاب نورشناسی ایجاد می‌کند بررسی می‌کند. و همزمان نظرات برخی علم‌شناسان نیوتنی را طرح و نقادی می‌کند.

تمرکز فصل سوم بر سازگاری میان اقوال و اعمال روش‌شناختی نیوتن قرار دارد. بنظر نویسنده، روش‌شناسان و فیلسوفان و مورخان علم یکدهم توجهی را که به روش علمی نیوتن و به فضای تاریخی و فلسفی پژوهش‌های نیوتن بذل کرده‌اند به هیچیک از سایر دانشمندان طلایه‌دار از قرن هفدهم تا به امروز نکرده‌اند. با این وصف، در کمال شگفتی باید اذعان کرد که هنوز نمی‌توان با قاطعیت و بنحو اجماع‌شده‌ای ادعا کرد که روش علمی بزرگترین دانشمند همه اعصار را می‌شناسیم. نویسنده برای تبیین این ناتوانی بدین سوال می‌پردازد: «آیا امکان دارد بخش مهمی از پیچیدگی شناخت قطعی روش علمی نیوتن معلول این است که میان قواعد روش‌شناختی اعلام‌شدة نیوتن با قواعد اعمال‌شدة وی در موارد عدیده‌ای همخوانی و سازگاری چندانی وجود ندارد؟

سوال محوری فصل چهارم اینست: «روش علمی نیوتن ــ همان اصول و قواعد روش‌شناختی‌ـ‌معرفت‌شناختی متحوّل نیوتن که در ویراست‌های مختلف کتاب اصول ریاضی و کتاب نورشناسی، و برخی از مکاتبات علمی خود از سال ۱۶۷۲ تا ۱۷۲۶ ظرف مدت بیش از پنجاه سال طراحی و وضع کرد ــ چیست؟» نویسنده به تناسب سوال دومی را مطرح می‌کند: «آیا پس از گذشت بیش از سیصد سال از انتشار نخستین اثرش در ۱۶۸۷ ، می‌توانیم با اطمینان ادعا کنیم که روش علمی نیوتن را می‌شناسیم؟».

خواندن کتاب روش شناسی نیوتن را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

 همه اهل علم مخاطبان این کتاب‌اند. زیرا امروزه کمتر حوزه‌ای را می‌توان یافت، خواه در دانشگاه و خواه در حوزه، که روش علمی در آن مورد عطف و ارجاع قرار نگیرد. و چه دانشمندی بزرگتر و تاثیرگذارتر از ایزاک نیوتن برای اینکه ببینیم روش علمی‌اش چیست و چگونه طی طریق می‌کرده است؟